MEHMET ÇELİK

mehmet.celik@posta.com.tr

Olacağı düşünülmeyen başka şeyler de oldu, aşk hayatı ile en çok konuşulan şehzade olan Burhanettin Efendi bir vatansız olarak Amerika’da öldü. Cenazesinin Türkiye’ye getirilmesi devletçe kabul edilmedi...

Şehzade Burhanettin Efendi, II. Abdülhamit’in en sevdiği oğluydu. Padişah ona genç yaşta ölen çok sevdiği kardeşinin ismini vermişti. Şehzade Burhanettin Efendi kültürlü, 7 yaşında beste yapacak kadar deha sahibi ve yakışıklıydı. Burhanettin Efendi güzel piyano çalmanın ötesinde çok usta bir biniciydi.

İLK SKANDAL

Oğlu Osman Ertuğrul Efendi’nin bir gazeteciye anlattığına göre dönemin Amerikan büyükelçisinin kızı da atla gezinti yapmayı çok seviyormuş. Büyükelçinin kızı atla gezinti yaparken Şehzade Burhanettin Efendi’yle tanışmış ve aşık olmuş. At sırtında Belgrad Ormanları’na gider, korumaları atlatıp saatlerce ortadan kaybolurlarmış. Şehzadenin de gönlü kızda olduğundan evlenmek istemişler.

Durumdan haberdar edilen büyükelçinin araya koyduğu hatırlı kişiler durumu II. Abdülhamit’e anlatıp evliliğe onay vermesini istemiş. Ama II. Abdülhamit bu öneriyi küstahça bulup ‘Olmaz’ demiş. Sonra da diplomatik bir kriz yaratıp büyükelçinin İstanbul’dan geri çekilmesini bildirmiş. Böylece bu aşk ayrılıkla son bulmuş.

ÇAPKIN ŞEHZADE

Mabeyn katibi ve Açba Prensi Mehmet Refik Bey’in kızı Hidayet Hanım, Yıldız Sarayı’na babasını ziyarete gittiğinde Şehzade Burhanettin Efendi genç kızı beğenmiş ve evlenmek istemiş. Fakat Mehmet Refik Bey, çapkınlığıyla tanınan şehzadenin kızını üzeceğinden korkup bu evliliği istememiş. Hesaba katmadığı şey ise kızının Burhanettin Efendi’ye aşık olmasıydı.

Ama durum anlaşıldığında evlilik iznini verdi. Böylece Şehzade ile Hidayet Hanım 1907’de Yıldız Sarayı’nda evlendiler. Ama bu evlilikte en çok üzülen taraf Hidayet Hanım oldu. Çünkü aşık olduğu kocası onu kısa sürede unutup Aliye Hanım’a aşık oldu. Şehzade Burhanettin Efendi 1911’de Aliye Hanım ile evlendi. Aynı yıl Şehzade’nin Hidayet Hanım’dan Fahrettin Efendi isimli ilk oğlu sonraki yıl ise Aliye Hanım’dan Osman Ertuğrul Efendi isimli ikinci oğlu doğdu.

YALI BİTTİ KÂBUS BAŞLADI

Şehzade bu sırada Yeniköy’de satın aldığı yalıyı yıktırıp yeniden yaptırdı. Bu tarihten itibaren Burhanettin Efendi’nin hayatı geriye dönülmeyecek ölçüde değişti. Şehzade Burhanettin Efendi’nin aşk hayatı da siyasi hayatı gibi çok karışıyordu. Şehzade, dönemin iktidar ortağı olan İttihat ve Terakki Partisi’ne yakın görünüyordu. Ama gerçekte onlardan rahatsızdı. Kendini güvende hissetmeyen Burhanettin Efendi ilk eşi Hidayet Hanım’ı geride bırakıp ülkeden ayrıldı ve Fransa’ya gitti.

TEPSİDEKİ TAHT

1913’te Burhanettin Efendi’ye Arnavutluk tahtı teklif edildi. Ama o kabul etmedi. 1921’de ise Iraklı generaller Irak tahtına geçmesini istedi. Bu teklife de İngiltere karşı çıktı. Aynı dönemde Maliye Nazırı (Bakanı) Cavid Bey Paris’teydi. Burada Burhanettin Efendi’nin ikinci eşi Aliye Hanım ile Cavid Bey arasında bir ilişki başladı. Aliye Hanım gönlünün sesini dinledi ve Burhanettin Efendi’den boşanıp Cavid Bey ile evlendi. Bu evlilikten ünlü briç ve bulmaca ustası Şiar Yalçın dünyaya geldi. Ancak felaketler aşkı uğruna Burhanettin Efendi’den ayrılan Aliye Hanım’ın yakasına yapışmıştı. Cavit Bey, İzmir suikastı davasında suçlandı ve 26 Ağustos 1926’da idam edildi. O tarihte Şiar Yalçın 20 aylık bir bebekti.

VATANSIZ ŞEHZADE

Burhanettin Efendi ise 1924’de halifelik kaldırılıp hanedan yurt dışına sürgün edildiğinde 39 yaşındaydı ve o sırada zaten yurt dışındaydı. 1925’te Quensberry Markizi ile yaptığı kısa evlilikten sonra, 1933’te Elsie Jackson adında zengin bir Amerikalı dul ile evlendi. Şehzade Burhanettin Efendi 1949’da York’ta kalp krizi geçirerek öldü. Cenazesi gemiyle İstanbul’a getirildi fakat yurda girişine izin verilmedi. Cenaze Şam’a götürüldü. Son padişah Vahdettin’in mezarının olduğu Sultan Selim Camii mezarlığına gömüldü.

Şehzade Burhanettin Efendi’nin iki oğlu vardı. Hidayet Hanım’dan olan Fahrettin Efendi 1933’de Catherine Papadopulos ile kısa bir evlilik yaptı. Çocuğu olmadı. Uzun yıllar vatansız yaşayan Osman Ertuğrul Efendi ancak 91 yaşında Türk vatandaşı olabildi. Hanedan Reisi Osman Ertuğrul Efendi 2009’da 97 yaşında öldüğünde, babasının gömülmek istendiği yere, dedesinin yanına gömüldü. Ana tarafından kardeşi Şiar Yalçın ise Ankara’da tedavi gördüğü Başkent Hastanesi’nde 17 Ekim 2010’da öldü.

DÜNYANIN EN PAHALI YALISI

Bugün Erbilgin Yalısı olarak bilinen Şehzade Burhanettin Efendi Yalısı, İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında, Yeniköy’dedir. Ahşap olan yalı bodrumuyla birlikte dört katlı. Toplamda 3 bin metrekarelik bir arazide bulunan 64 odalı yalının geçmişi 1880’lere uzanıyor. Yalının ilk sahibi dönemin ünlü sarraflarından Varki Vartaks’tı. Vartaks ölünce yalı icralık oldu. 1887’de yalıyı Ahmet Münir Paşa satın aldı. Daha sonra 1911’de Şehzade Burhanettin’e geçti. Şehzade’nin ikinci eşi Aliye Hanım 10 yıl bu yalıda oturdu. 1923’te Mısırlı Ahmet İhsan Bey’e geçen yalı, ‘Mısırlılar Yalısı’ olarak da kayıtlara geçmiş.

1946’da Ahmet İhsan Bey’in çocuklarına miras kalan yalıyı 1985’te Erbilgin Ailesi aldı. Bundan sonra yalı yaklaşık 10 yıl süren bir restorasyondan geçti. 60 metrelik rıhtımıyla Boğaziçi’nin en uzun rıhtımına sahip yalılarından biri olan Şehzade Burhanettin Efendi veya günümüzdeki adıyla Erbilgin Yalısı bahçesindeki apartman tipi iki köşküyle birlikte 150 milyon Euro’ya satılık. Bu fiyatıyla da dünyanın en pahalı ilk 5 konutu arasında.

BUGÜN ERBİLGİN YALISI OLARAK BİLİNEN ŞEHZADE BURHANETTİN EFENDİ YALISI’NDA YOK YOK

- Balo salonu - Yüzme havuzu - Türk hamamı - Spor salonları - Kayıkhaneler - Çamaşırhaneler - Dev bir mutfak - Altın kaplama musluklar, duşlar - Nadir ağaçlarla dolu bahçe.

(24.02.2013 tarihli Posta Karnaval'dan alınmıştır.)