Yıllardır Borusan Holding Yönetim Merkezi’nin faaliyet gösterdiği Yusuf Ziya Paşa Köşkü 100. yaşında ‘Borusan Contemporary’ adıyla Türkiye’nin çağdaş sanat alanındaki ilk ofis müzesine dönüştürüldü. Köşk hafta içi ofis olarak hizmet verecek, hafta sonları ise sergilerini halkla buluşturacak.

Peri gibi güzel bir kız yaşarmış

Yusuf Ziya Paşa Köşkü’nün ilginç bir hikayesi var; 1910’lu yıllarda yapılan köşk, o yıllarda çok varlıklı bir adam olan Yusuf Ziya Paşa’ya aitmiş. Ziya Paşa dönemin önemli tüccarlarından biriymiş. Gemiyle İtalya’dan Türkiye’ye ticaret yaparmış. Rumelihisarı’nda kendi Hıdiv Kasrı’nı yapmak istemiş. Bina yapımına başlandıktan hemen sonra I. Dünya Savaşı başlamış. Hem kalifiye adam bulamaması hem de işlerinin bozulması nedeniyle binanın yapımı yarıda bırakılmış.

Yusuf Ziya Paşa’nın iki gemisi batınca, ekonomik zorluklar da beraberinde gelmiş. Bina planlandığı gibi değil, kalfalar eşliğinde tamamlanmak zorunda kalınmış. Bir rivayete göre Yusuf Ziya Paşa gönlünü çok güzel bir kıza kaptırmış. Evlenmek istemiş. Fakat kızın beğeneni çokmuş. Bir de kız biraz flörtçüymüş. Yusuf Ziya Paşa kızı binaya alarak yabancılardan korumak istemiş. Kuleli köşküne kızı kapatmış. Hatta kulenin en üstündeki oda bu güzel kız için yapılmış.

Yapım aşamasında bırakılan köşkün o yıllarda tek tamamlanan bölümü de orasıymış. O dönemde köşkün önünden geçenler kızı görmek için yarışırmış. Köşkün içinde ‘peri gibi güzel bir kız’ olduğu söylenirmiş. Köşke ‘perili’ denmesinin nedeni de buymuş. Yine bir efsaneye göre paşa kızı etrafındaki ilgiden uzaklaştırmak için Mısır’a götürmüş. Kendisi ise köşkte ölmüş. Kulenin en üst katındaki taşlar sökülüp paşanın Mısır’daki mezarı oluşturulmuş.

Mısır’daki varislerden satın alınmış

Restorasyonu mimar Hakan Kıran tarafından 1995’te başlamış köşkün. Perili olduğuna inanılan köşkte işçiler pek çalışmak istemese de köşk 2001’de bugünkü görünümüne kavuşmuş. Köşkün bugünkü sahibi Basri Erdoğan isimli Gümüşhaneli bir gayrimenkulcü. Köşkü uzun süre uğraştıktan sonra satın alabilmiş. Yusuf Ziya Paşa’nın Mısır’da 42 varisi varmış. Birçok kişi köşkü almak için onları bir araya getirmeye çalışsa da başaramamış. Basri Bey ise ne yapmış etmiş paşanın varislerini bularak binayı satın almış. Binayı 2007’de Borusan Holding kiraladı. Holding’in yönetim merkezi olan köşk geçtiğimiz günlerde bambaşka bir görev üstlendi.

Türkiye’nin ilk ofis müzesi olarak yenilendi. Müzeye dönüştürülürken 1 milyon dolar harcandı. ‘Borusan Contemporary’ adıyla artık herkesin girebileceği bir köşk oldu. Perili Köşk’te Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu düzenli olarak sergilenecek. Sergilerden ilk ikisi en önemli sanat etkinliği 12. İstanbul Bienali’yle eşzamanlı olarak açılıyor: ‘Yedi Yeni İş’ ve ‘Segment #1’.

Her yıl üç sergi açılacak

Borusan Contemporary hafta içi ofis hafta sonları ise müze olarak hizmet veriyor. Borusan’da çalışanlar birçok çağdaş sanat eseri arasından geçerek güne başlıyorlar. Gün boyunca da kendilerini bir müzede çalışır gibi hissediyorlar. Hafta içinde çalışanların yararlandığı müzeyi hafta sonu da herkes gezebiliyor. Çalışanlar ise şahsi eşyalarını toparlıyor. Binanın ofis mekanlarında koleksiyondan seçkiler sergileniyor. Geçici sergiler ise ayrı galeri alanlarında gezilebiliyor. Borusan Contemporary’nin programında her yıl farklı medya ve kavramsal içerikle geçici üç sergi yer alacak.

Girişin 10 TL olduğu müzede gençler de unutulmamış. Her yaştan yetişkin ve çocuğu hedef alan eğitim programları, sergi programıyla çıkarılacak. Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık Borusan Contemporary’nin iki görev üstlendiğini söylüyor: İlki Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’nu toplumla paylaşmak, diğeri Türkiye’de çağdaş sanata olan ilgiyi artırmak. Yolunuz Rumelihisarı’na düşerse Yusuf Ziya Paşa Köşkü’ne mutlaka uğrayın. Köşk’te Boğaz’a karşı kahve içebilir, Marmara’dan Karadeniz’e kadar manzarası olan yerin keyfine varabilirsiniz.

Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’nda neler var?

Geçmişi 1980’lere uzanan koleksiyonda çağdaş sanat alanında hem Türkiye hem de dünyanın önde gelen sanatçılarının eserleri yer alıyor. Koleksiyonda yağlı boya tablolar, heykeller, videolar, enstalasyonlar, baskılar, yeni medya, ışık sanatı ve fotoğraf olarak 600’e yakın çalışma var. Bedri Baykam, Kemal Önsoy, Abdurrahman Öztoprak, Bülent Evren, Ekrem Yalçındağ, Ardan Özmenoğlu, Erol Akyavaş ve Nuri Bilge Ceylan gibi sanatçıların eserleri yer alıyor. Ayrıca ünlü yabancı sanatçılar Jim Dine, François Morellet ve Doug Atiken’in de eserleri var.

(25.09.2011 tarihli Pazar Postası'ndan alınmıştır.)