Giriş
Orhan Gencebay: İdamımı bile isteyenler oldu
Orhan Gencebay, TRT’de yasaklı olduğu yıllarla ilgili konuştu. Kendisine haksızlık edildiğini söyleyen Gencebay "1973’te ‘Türk müziğini bozuyorsun’ diye idamımı bile isteyenler oldu" dedi.
Müziğin yaşayan efsanesi Orhan Gencebay Günaydın'dan Tuba Balçık'a konuştu. Cumhurbaşkanlığı konserlerinin salgında müzik sektörüne çok yararlı olduğunu söyleyen Gencebay, "Bunu eleştirenler ya art niyetli ya da yeterli araştırma yapmadan eleştiriyor" dedi.
Neden yıllarca TRT'de yasaklıydınız?
TRT'nin yakın zamana kadar koymuş olduğu 'yerli ve milli değerler kriterlerine' bağlı değildim. Çünkü bunlar hem yeterli değildi, hem yanlıştı. Ben yerli ve milli değerlerimizi bilen biri olarak, müziğimde çalışmalarımı serbestçe yapıyordum. Dolayısıyla farklı bir çalışma ortaya koydum. Ama bunu o dönem TRT'nin içindeki ve dışındaki ilgililer ve yöneticiler anlayamadı ama halk anladı ve çok büyük ilgi gösterdi müziğime. Bu ilgi çok az insana nasip olmuştur, bu da bana gurur verdi. Ben ne yaptıysam kendi değerlerimizi evrensellik boyutuna taşımaya çalışarak yaptım.
Bakın; 1930'larda Türk müziği konservatuvarı kurulması gerekirken Batı müziği devlet konservatuvarı kuruldu. Müziğimiz radyodan bile yasaklandı. Batı yanlısı olanlar o dönem çok baskındı. O yıllarda müziğimiz için yapılması gerekenler yapılamadığı için müziğimiz hak ettiği değeri göremedi ve gelişemedi. Her toplum kendi ürettiği değerleri koruyarak evrensel zenginliğe katkıda bulunmalı. Ama bunu kendi kimliğimizi koruyarak ve geliştirerek yapmalıyız yoksa asimile oluruz. Kalıplaşmış fikirler müziğimizde gelişmeyi engelledi. İşte ben buna isyan ettim.
Ortaya koyduğum özgün çalışmalarımdan dolayı müzik dünyasında beni dışlayanlar da oldu. Hatta 1973 yılında bir panelde "Türk müziğini bozuyorsun" diye idamımı bile isteyenler oldu. Ben de "Müziğimizi ben değil, bozsa bozsa Batı müziği bozmuştur, asıl sizin bu geri kalmış fikirlerinizin idam edilmesi gerekir" dedim. Çok haksız bir suçlamaydı.
Müziğimizin geldiği noktayı nasıl buluyorsunuz?
Türk müziği içerik olarak dünyanın en zengin müziklerinden biridir. Ama maalesef şu anda Türk müziğinde üretim durma noktasına geldi. Yerli ve milli değerlerimizi müzikte koruyamıyoruz. Asimile olma tehlikesi ile karşı karşıyayız. Bu büyük bir tehlike. Bunu aşmak için müzik piyasasında hak, hukuk konusunda düzenlemeler yapılmalı. Ve aynı zamanda müzikteki metodumuzu özgür duygu ve düşüncelerle geliştirmeliyiz. İlhamını gelenekten alan yenilikler gelişmişliktir.
Yeni çalışmanız var mı?
Ben sürekli üreten bir sanatçıyım. Hatta salgın ortamından etkilenerek yaptığım protest bir bestem var, onun için de yakında stüdyoya gireceğim. "İsyankar değiliz, asi değiliz" diye başlıyor bestem. Bir diğeri ise 'Canım Türkiyem' bestem. Bunları bitirdikten sonra 10 parçadan oluşan albüm gelecek.
Televizyona program yapmak istiyor musunuz?
Evet. Bestelerimin hikayesini anlatan bir program yapmak istiyorum. Bunun için de görüşmelerim devam ediyor. Ayrıca daha önceleri yapmak istediğim ama yapamadığım bir film projem var. Bunu hayata geçireceğim, adı da 'Orhan Baba' olacak.
Geçmiş zamanlarda yaptığınız, "Ünlü olduğumun farkında değilim" diye bir açıklamanız var...
Evet. Hiçbir zaman ünlü olmak da istemedim, müziğimi de ünlü olmak için yapmadım. Tek gayem yerli ve milli müziğimizi daha da ileriye taşımak ve zenginleştirmekti. Bunu yapmaya çalışırken de ünlendim. Açıkçası ben müziğin mutfağında olmayı çok seviyordum. Şarkı söyleyerek ünlü olmayı düşünmemiştim. Çünkü ben müzik adamıyım. 6 yaşımdan itibaren Klasik Batı Müziği eğitimi aldım. 8 yaşımda bağlamayı, 12 yaşımda ise tamburu kucaklayarak halk ve sanat müziğimizi öğrendim. Küçük yaşlardan itibaren besteler yapmaya başladım. Müzik benim aşkımdır.