Ayasofya hikayesi ve tarihi: Ayasofya Camii hakkında bilgiler

İstanbul'un fethinden sonra Ayasofya camiye çevrilmiş ve cumhuriyet döneminde de müze olarak kalmıştır. 2020 yılında Ayasofya tekrardan cami olmuştur. Ayasofya İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan tarihi bir camidir. Ayasofya'nın tam adı günümüzde Ayasofya-i Kebir Cami'dir. Ayasofya ilk kurulduğunda tarihte bir katedral olarak kurulmuştu. Bu tarihi caminin eski ismi ise Ayasofya kilisesidir. Ayasofya günümüzden yaklaşık 1500 yıl önce inşa edilmiş bir tarihi yapıdır.

AYASOFYA HİKAYESİ VE TARİHİ

Ayasofya Camii Bizans imparatoru olan 1. Justinianus tarafından 532 ve 537 yılları arasında inşa ettirilmiş bir tarihi katedral ve bazilikadır. Bazilika planlı şekilde inşa edilen bu tarihi yapı 1054 yılında bir Rum Ortodoks katedrali olmuştur. 1054 yılından 1204 yılına kadar Ortodoks katedrali olduktan sonra 1204 yılından itibaren de Roma Katolik katedrali olarak kalmıştır. Tekrardan 1261 yılında Rum Ortodoks katedrali olan Ayasofya, İstanbul'un fethedilmesi ile birlikte Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye çevrilmiştir. 1453 yılından 1934 yılına kadar cami olarak hizmet veren bu tarihi yapı Cumhuriyet döneminde müze olarak hizmet verdi. 2020 yılına kadar müze olarak hizmet verdikten sonra 2020 yılında Cumhurbaşkanlığı tarafından alınan karar ile birlikte tekrardan cami olmuştur.

Bizans döneminde Ayasofya kutsal bir mabet olarak adlandırılmaktaydı. Tam olarak Papa IX. Leo tarafından da ziyaret edilmiştir. Papa tarafından çeşitli afaroz ayinleri düzenlenmiş olan bu tarihi katedral Bizanslılar için çok önemli bir katedral haline gelmiştir. Ayasofya adı burada ilk kez papazlık görevini yürütmüş olan Hagia Sophia adlı papazdan gelmektedir. Hagia Sophia ismi günümüzde "Ayasofya" şeklini almıştır. Ayasofya ismi ilahi bilgelik anlamına gelmektedir. Tarihte Bizans döneminde inşa edildiğine göre Bizans kaynaklarına göre bu katedralin yapımında 10 bin kişi aynı anda çalışmıştır. I. Justinianus da bu katedrali inşa etmek için büyük bir servet harcamıştır.

AYASOFYA CAMİİ HAKKINDA BİLGİLER

Ayasofya zamanında Milleti İsidoros ve Trallesti Anthemios adlı iki mimar tarafından inşa ettirilmiştir. 1985 yılında UNESCO tarafından dünya mirası listesine eklenmiştir. Kültürel miraslardan bir tanesi olarak belirlendi. Avrupa'nın en önemli dünya mirasları arasına girmiştir. İstanbul'un tarihi alanında yer alan Ayasofya tam olarak 55.60 metre kubbe yüksekliğine sahiptir. 2020 yılından beridir müze olarak hizmet veren Ayasofya günümüzde ibadete açık olan bir camidir. Tarihte ilk kez camiye çevrildikten sonra daha önce bu camiye konulmuş olan mozaikler ve insan figürleri çıkartılmıştır. Üç defa tarihte inşa edildiği bilindiğinden dolayı Üçüncü Ayasofya olarak da adlandırılmaktadır.

Ayasofya günümüzde İstanbul'un en çok ziyaret edilen bölgelerinden bir tanesidir. Sadece ibadethane olarak değil aynı zamanda turistik bir bölge için de tercih edilmektedir. Ayasofya kubbesi Bizans döneminde bir çökmüştür. Tarihte Mimar Sinan tarafından bu yapı onarılmış ve kubbeler bir daha hiç çökmemiştir. Yaşanmış olan Gölcük ve İstanbul depreminden sonra birtakım hasarlar alsa da yapılan restorasyon çalışmaları ile birlikte Ayasofya onarılmış ve günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Kubbenin yapımında çok hafif bir malzeme kullanıldı ve kubbe bu şekilde depreme dayanıklı hale gelmiştir. Aynı zamanda yapılan ilk restorasyon ile birlikte kubbe daha yüksek bir yere konulmuştur. Bu şekilde hiçbir çökme eğilimi göstermemiş ve hasar görmemiştir. Ayasofya kutsal bir mabet olarak kalmıştır.