Mehir nedir, ne zaman verilir? Mehir neden verilir ve miktarı ne kadar olmalıdır?

Mehir ne zaman verileceği ve miktarına ilişkin esaslar nikah sırasında dile getirilir. Ancak diğer yandan daha önce konuşulmamış olsa, hatta eşlerin mehir verilmemesi konusunda anlaşması olsa dahi erkekler evlendikleri kadınlara mehir vermek mecburiyetindedir. İşte mahir hakkında merak edilen önemli detaylar…

MEHİR NEDİR?

Erkeğin evlenirken eşine verdiği ya da verme taahhüdünde bulunduğu para, altın veya başka bir mala mehir denir. Mehir, kadını hem evliliğe ısındırmak hem de ona belli bir ekonomik güç kazandırmak düşüncesiyle verilmektedir.

MEHİR NEDEN VERİLİR VE KİMLER VERİR?

Hanefi mezhebine göre, mehir nikahın nikâhın sonuçlarından biridir. Bu yüzden nikah sırasında belirlenmemiş olsa, hatta nikah sırasında verilmeyeceği konusunda anlaşılsa bile evlenen kadının mehir hakkı vardır.

Mehir hakkında Kur'an-ı Kerim'de, Bakara suresi 2/237, Nisâ suresi 4/4, 20, 24, 25 ve Mâide suresi 5/5 ayetlerinde evlenen erkeğin kadına mehir vermek zorunda olduğu ve bunu zorla geri almasının caiz olmadığından bahsedilmiştir.

MEHİR NE ZAMAN VERİLİR?

Mehir, ödenme zamanına göre, mehr-i müeccel ve mehr-i muaccel olmak üzere ikiye ayrılır:

Mehr-i muaccelde tahhüd edilen para veya mal kadına hemen ödenir. Kadının mehr-i muacceli almadan kocasınnın evine gitmeme gibi bir hakkı vardır.

Mehr-i müeccelde ödemesi sonraya bırakılır. Bu mehrin ödenmesi için herhangi bir tarih belirlenmişse, bu tarih geldiğin zaman belirlenen mehrin kadına ödenmesi gerekmektedir. Ancak bir vakit belirlenmemişse, nikâhın sona ermesiyle yani boşanma sırasında kadının mehrinin ödenmesi gerekir. Kadın mehrini almadan evli iken eşi vefat ederse, kocasının mirasından mehir hakkını alabilir.

MEHİR MİKTARI NE KADAR OLMALI?

Mehir miktarı Hanefî mezhebine göre en az 10 dirhem (o dönemlerde yaklaşık iki koyun bedeli), Mâlikî mezhebine göre ise 3 dirhem gümüştür.

Şâfiî ve Hanbelî mezhebindeki hukukçulara göre ise mehrin üst ya da alt sınırı yoktur. Mehrin üst sınırının olmadığı konusunda Mâlikî ve Hanefîler de diğer iki mezhep gibi düşünmektedir.

Hz. Ömer kendi halifeliği döneminde evlilikleri kolaylaştırmak için mehre üst sınır getirmek istemiş, fakat bir kadının "…Onlara kantarla vermiş olsanız da hiçbir şeyi geri almayın..." (Nisâ, 4/20) âyetini delil getirmesi karşısında bu düşüncesinden vazgeçmiştir.

MEHİR VERİLMEZSE NE OLUR?

Evlilik esnasında ister mehir miktarı belirlensin ister belirlenmesin, bir kocanın karısına mehir vermesi şarttır. Kadının sona eren evliliğin ardından ekonomik açıdan mağdur olmasının önüne geçilmesi amaçlanan mehir kadının hakkıdır ve bu ödenmediği takdirde kocası kul hakkına girmiş olacaktır.