10 adımda kanserden korunun

Prof.Dr. Erkan Topuz anlatıyor:

1-Sigaradan uzak durun: Kanserden korunmanın en önemli yolu sigarayı bırakmak ya da sigaraya hiç başlamamak. Sigara, sadece akciğer kanserinden değil gırtlak, mesane, mide gibi pek çok kanser türünden de sorumlu. Unutmayın, sigarayı bırakmak için hiçbir zaman geç değil. Bu arada pipo ve purodan da uzak durun. Bunlar 60’tan fazla kanserojen içeriyor.

2-Güneşten korunun: Türkiye’de net rakamlar yok ancak Amerika’da her yıl 1 milyondan fazla kişiye cilt kanseri teşhisi konuluyor. Cilt kanseri kadın ve erkeklerde en yaygın görülen kanserlerden biri. Fakat iyi haber, cilt kanserlerinin çoğunun önlenebilmesi. Korunmak için birinci adım, ultraviyole ışınlarından uzak durmak. Bunun için güneş gözlüğü kullanın, saat 10.00-16.00 arasında güneşten kaçının, dışarıdayken koruyucu giysiler giyin ve solaryumdan uzak durun. Bu arada Tarım Bakanlığı’ndan onaylı güneş kremi kullanarak da riskinizi azaltmanız mümkün. Ancak güneş kremlerini kullanırken bazı noktalara dikkat edin: Güneş kremini dışarı çıktığınızda değil, evden çıkmadan 15-30 dakika önce sürün.

Ürünün cildinize emilmesi için bu süre gereklidir. Genellikle yüz, kulaklar, burun ve ayaklara güneş kremi sürülmüyor. Cilt kanseri de en çok vücudun bu bölgelerini tehdit ediyor. Güneş kremini güneşle temas eden bütün bölgelere sürmeye özen gösterin. Denize ya da havuza girdikten sonra krem uygulamasını tekrarlayın. Güneş kremleri vücudu tüm gün korumaz. Bu nedenle her iki saatte bir kremi yeniden sürmeniz şart. Sadece güneşli havalarda değil bulutlu olduğu zaman ya da gölgede de güneş kremi kullanın. Çünkü zararlı güneş ışınları bu tür durumlarda da etkilidir.

3-Meyve-sebze yiyin: Sebze ve meyveden zengin bir diyet başta kanser olmak üzere pek çok ciddi hastalığın gelişmesini önler. Sebze ve meyveler hasar görmüş hücrelerimizi yenilemeye yardımcı olan antioksidanlar içerir. Yeşil, turuncu, sarı renkli meyve-sebzeler kanserle savaşta en iyi seçeneklerdir. Araştırmalar aynı zamanda böğürtlen, kara üzüm gibi koyu kırmızı ve siyah meyvelerin de anti kanser özellikler taşıdığını gösteriyor. Brokoli, karnabahar, beyaz lahana, kırmızı lahana, Brüksel lahanası gibi sebzeler çok güçlü kanser savaşçılarıdır.

4-Kırmızı eti ve hayvansal yağları sınırlayın: Sayısız araştırma tereyağı, kuyruk yağı gibi hayvansal yağlardan zengin olan diyetin pek çok kanser türüne özellikle kolon kanserine yol açtığını gösteriyor. Kırmızı et, kümes hayvanları ve balığa göre çok fazla yağ içeriyor. Fazla yağ içeren bir diyet aşırı şişmanlık (obezite) riskini de artırarak pek çok kanser türüne zemin hazırlıyor. Bu arada haftada 2 gün et yerine kuru fasulye, nohut, mercimek gibi sağlıklı protein kaynaklarını da tercih edebilirsiniz.

5-Alkolü azaltın: Düzenli alkol tüketimi, meme, prostat, mide, kolon, yemek borusu gibi pek çok kanser türüne yol açıyor. Araştırmalar, erkeklerde her gün 2 kadeh alkolün, kadınlarda da 1 kadeh alkolün kanser riskini artırdığını gösteriyor. 6-Düzenli egzersiz yapın: Haftanın en az 5 günü yarım saat egzersiz yapın. Kanserden korunmak için en ucuz ve kolay egzersiz yürüyüştür.

7-Ailenizdeki kanser öyküsünü araştırın: Meme, kolon, yumurtalık, prostat kanseri genetik geçiş gösterebilir. Ailenizde bu kanserlerden biri varsa doktorunuzu bu konuda bilgilendirin ve kanser taramalarına erken yaşlarda başlayın.

8-Çalışma koşullarınızı gözden geçirin: İş yerinde kimyasal maddelere maruz kalanlarda böbrek ve mesane kanserleri daha sık görülüyor. Benzin, egzoz, arsenik, berilyum, vinil klorür, nikel, krom, kömür ürünleri kanserojen maddelerdir. Alüminyum döküm işçileri, metal işçileri, asbestle çalışanlar, madenciler, otomobil sanayiinde çalışanlar, dizel kamyon sürücüleri, kimya sanayinde çalışanlar, kuru temizlemeciler, elektrikle ilgili fabrikalarda çalışanlar, boya işlerinde çalışanlar, ilaç, plastik kauçuk, selüloz ve kağıt sanayiinde çalışanlar daha fazla kanser tehdidi altında. Siz de bu sektörlerde çalışıyorsanız düzenli aralıklarla kontrolden geçin.

9-Kondom kullanın: Korunmasız cinsel ilişkiyle bulaşan Hepatit B, Hepatit C virüsü karaciğer kanserine, HPV virüsü ise rahim ağzı kanserine zemin hazırlar. Ancak HPV prezervatifin örtmediği genital bölgenin yakın temasıyla da bulaşabiliyor. Dolayısıyla prezervatif HPV virüsünün bulaşma riskini tamamen ortadan kaldırmıyor. Hastalıktan korunmak için cinsel yaşamı başlayan her kadın düzenli olarak jinekolog tarafından muayene edilmeli ve smear testi yaptırmalı. 3 dozluk rahim ağzı kanseri aşısı da koruyucudur.

10-Kanser taramalarını ihmal etmeyin: Kanser tarama testleri hem korunmada hem de kanserin erken teşhisinde yararlıdır. Kolonoskopi, smear gibi taramalar kansere dönüşmemiş anormal hücre değişikliklerini belirleyerek kanserin ortaya çıkmasını engeller. Yine prostat kanseri için rektal muayene ve PSA testi, meme kanseri için de mamografiultrasonografi tümörün erken dönemde yakalanmasına olanak tanır.