8 soruda akciğer hacim küçültme ameliyatı

Marmara Üniversitesi, Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Korkut Bostancı anlattı:

Hacim küçültme ameliyatı nedir?

Akciğer hacim küçültme ameliyatı, ilaçlardan ve diğer medikal tedavi yöntemlerinden gördüğü yarar artık sınırlı hale gelmiş, amfizemin ön planda olduğu ileri evre KOAH hastalara uygulanan bir cerrahi tedavi yöntemidir.

Hangi durumdaki hastalara uygulanır?

Bu ameliyat tüm ileri evre KOAH hastalarına uygulanmaz. Akciğerinde aşırı düzeyde hava hapsi olan, yürüme mesafesi kısalmış, amfizemi akciğerin daha çok üst kısımlarında yaygın olan, düşük egzersiz kapasiteli KOAH hastalarına fayda sağlar. Hastaların çok ileri yaşta ve ciddi ek hastalıklarının olmaması gerekir. Bir de sigarayı bırakmış olmaları lazım.

Cerrahide tam olarak ne yapılır?

Yöntem her iki akciğerin de en harap olmuş ve balonlaşmış, hava hapsinin en fazla olduğu, solunuma etkin şekilde katılamayan, dolayısıyla işe yaramayan akciğer dokularının kesilip çıkarılması esasına dayanır. Böylelikle hastanın nispeten daha sağlıklı akciğer dokularına yer açılmış olur, diyafram daha iyi çalışır hale gelir ve hasta daha etkin solunum yapmaya başlar. Hastanın klinik tablosunda ve yaşam kalitesinde düzelme görülür. Akciğer hacim küçültme ameliyatı ilk geliştirildiği yıllarda açık olarak yapılan bir girişimdi. Teknolojideki gelişmeye bağlı olarak şu an kapalı yöntemle yapılıyor.

İşlem ne kadar sürer?

Ameliyat bu konuda uzmanlaşmış merkezlerde ortalama 90 dakika sürer. Kimi zor olgularda bu süre 3 saati bulabilir.

Riskleri var mı?

Bu hastalar zaten genel olarak cerrahi açıdan riskli hastalardır. Özellikle de anestezi açısından. Ameliyat sonrasında amfizemli akciğer dokusundan olabilecek hava kaçakları uzayarak sorun teşkil edebilir. Ancak bu konuda uzmanlaşmış merkezlerde ve iyi seçilmiş hastalarda akciğer hacim küçültme ameliyatı düşük komplikasyon oranlarıyla yapılabiliyor.

Hastada ne kadar iyileşme sağlar?

İyi seçilmiş hastalarda akciğer hacim küçültme ameliyatı nefes darlığının ve oksijen ihtiyacının azalmasını, yürüme mesafesinin uzamasını ve egzersiz kapasitesinin artmasını sağlar. Hastaların yaşam kalitelerinde gözle görülür düzelme sağlanır.

Sonrasında hastayı nasıl bir süreç bekler?

Akciğer hacim küçültme ameliyatı KOAH'ı ortadan kaldırmaz. Hastalık geri kalan akciğer dokularında da devam ettiğinden hastaların medikal tedavisine ve rehabilitasyon programlarına devam edilir. Yıllar içinde hastaların daha sağlıklı akciğer dokularında da amfizem ilerleyebilir, hastalar ameliyatla elde ettikleri kazanımlarının bir kısmını kaybedebilir. O yüzden KOAH hastalarının sürekli olarak ilgili uzmanların takibinde olması, sigaradan mutlak olarak uzak durması ve medikal tedavilerine de aksatmadan devam etmesi gerekir.

Ameliyat uygulanamayacak ileri evre hastalar için alternatif var mı?

Valve veya sarmal (akıllı tel) kullanılarak yapılan 'bronkoskopik hacim küçültücü işlemler' seçenek olabilir. Bu yöntemler yine belli kriterler çerçevesinde iyi seçilmiş ileri evre KOAH hastalarına uygulanır. Hacim küçültme ameliyatının kazanımlarını sağlar, dahası cerrahinin getireceği riskleri taşımaz. Bu arada bu hastalar için bir diğer seçenek de akciğer naklidir.