Akciğer kanserini erken evrede tespit etmek için ne yapmak gerekir?
Akciğer kanseri dünyada ve ülkemizde en sık görülen kanserler arasında yer alıyor. Uzmanlar ise erken evrede tespit edilen akciğer kanserinin tedavi edilebildiğinin altını çiziyor. Peki erken evrede akciğer kanserini tespit etmek için nelere dikkat etmek gerekir? Akciğer kanseri taraması nasıl yapılır? Göğüs Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Özkan Demirhan açıkladı.
Akciğer kanseri tedavisinde erken teşhis hayati önem taşıyor!
Akciğer kanseri ile alakalı çarpıcı veriler paylaşan Doç. Dr. Özkan Demirhan,”Dünya nüfusunun artışına ve nüfustaki yaşlanmaya bağlı olarak 2025 yılında 20 milyona yakın yeni kanser vakası olacağı belirtilmiştir. Ülkemizde yaklaşık her yıl 160 bin yeni kanser tanısı konulmaktadır. Bu gidişle de 2023 yılında 400 binlere kadar çıkabileceği bildirilmekte. Ülkemizde hem erkeklerde hem de kadınlarda kanserden ölümler kalp damar sistemi hastalıklarından sonra ikinci sırada görülmektedir. Akciğer kanseri en sık görülen kanserlerden biri olup, kansere bağlı ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almaktadır. 20'inci yüzyılın başlarında nadir bir hastalık iken, 1950'lerden itibaren, özellikle tütün ve tütün ürünlerinin kullanımının artması, çevresel kirliliğin oluşması ile beraber tüm dünyada önemli bir hastalık haline gelmiştir.” dedi.
Ailede akciğer kanseri olanlarda risk daha fazla
Genetik geçişin önemine vurgu yapan Demirhan,”Ailede birinci dereceden kişilerde akciğer kanseri hikayesi olanların, akciğer kanserine yakalanma riski normal kişilere göre 2 kat artmaktadır. Birinci derece yakınlarında akciğer kanseri bulunan hiç sigara içmemiş kişilerde, akciğer kanseri gelişme riski ailesinde akciğer kanseri bulunmayan kişilere göre 2,7 kat artmaktadır.” şeklinde konuştu.
Erken tanı büyük önem taşıyor
Erken tanının akciğer kanserinde çok önemli olduğunun altını çizen akciğer kanseri cerrahisi alanında deneyimli Dr. Özkan Demirhan ,” Erken teşhis diğer kanser türlerinde olduğu gibi akciğer kanserinde de büyük önem taşıyor. Akciğer kanserini erken evrede yakalamak için bilinçli Checkup sayısını arttırmak, akciğer filmi ve düşük doz akciğer tomografisi önemli rol oynuyor. Özellikle 10-20 yıldır sigara kullanan 40 yaş üstü kişiler, ailesinde akciğer kanseri hikayesi olanlar düzenli olarak hekim kontrolünde olmak zorundalar. Risk altında oldukları için bu kişilere kesinlikle düşük doz akciğer tomografisi öneririm. Eğer lezyon tespit edilirse çok iyi ve dikkatli değerlendirilmeli takip gerektiren lezyon ise 3 , 6-12 aylık takipler yapılmalı. Ama düşük doz tomografi olması büyük önem taşıyor çünkü hastalar daha az radyasyona maruz kalıyor. Erken tanıda bize yol gösteren uluslararası bir formül vardır bu yöntem yüzde 100 olmasa da bizlere bir fikir vermektedir. Filmde patoloji saptandığı zaman sigara içimi ve yaş durumu da göz önünde bulundurulur. Sıkıntılı durumları erken tespit etmek için PET CT de önerilebilir. Lezyon tanısı için biyopsiye kadar giden bir sürece de gidebilir eğer ameliyata uygunsa mutlaka cerrahi tedavi tercih edilmelidir.” ifadelerini kullandı.
Tedavi seçenekleri mutlaka araştırılmalı
Akciğer kanserinde tedavi seçeneklerini iyi araştırmak gerektiğinin altını çizen Demirhan,” Akciğer kanserinde tedavi yöntemlerinde ameliyat oranları yüzde 15-20 gibi. Akciğer kanseri tanısı konmuş hastaların çoğu yaygın metastaz olunca göğüs cerrahisine başvuramıyor. Bu yüzden hızlıca vakit kaybetmeden bu hastalığın vücuda yayılıp yayılmadığına bakmak lazım. Onun tarama yöntemleri var. PET CT, beyin MR, gerekirse kemik MR’ları ya da vücudun başka bir yerlerinin MR’ larını çekmek gerekir. Bu taramaları yapıp hastanın vakit kaybetmeden eğer ameliyata uygunsa ameliyat seçeneği değerlendirilmeli eğer ameliyata uygun değilse diğer tedavi seçeneklerine bir an önce başlanmalı. Kişinin bu süreçte vakit kaybetmemesi çok önemli. En geç 15-20 gün içinde tedavilerin başlanması hastanın yasam kalitesi ve tedavi başarısı açısından önem taşıyor.
Erken tanı için ise özellikle ailede hikayesi olanlar sigara içen ya da içmeyen mutlaka rutin taramalarını yaptırmayı atlamamalılar. Akciğerde lezyon çıkması durumunda da göğüs cerrahisine de başvurmak gerektiğini unutmamalılar. Akciğer kanserinin ileri düzey hastalığında ise multidisipliner tedavi yaklaşımı ile uygun hastalar cerrahi tedaviye aday olabiliyor.”dedi.