Giriş
Baş ve boyun kanserinin dikkat edilmesi gereken 8 belirtisi
Çoğunlukla tiroit, gırtlak, dil ve dudak bölgelerinde görülen kanser türleri, dünyada her yıl 55 bin yeni vaka ile en önemli sağlık sorunlarının biri olarak gösteriliyor. Baş ve boyun bölgesindeki kanser türleri hakkında bilgi sahibi olmak ve bilinçli davranmak, erken teşhise olanak sağlıyor ve tedavi imkanı tanıyor. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü’nden Doç. Dr. Levent Renda, baş- boyun bölgesi kanserleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Yapılan araştırmalara göre her yıl 10 binin üzerinde gırtlak ve ağız kanseri vakası bildiriliyor. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü’nden Doç. Dr. Levent Renda, baş- boyun bölgesi kanserleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Başrolde sigara var
Baş - boyun bölgesi kanserlerini arttıran riskler arasında sigara ve tütün ürünlerine maruz kalma, alkol ve HPV virüsü ilk sıralarda yer alır. Ayrıca bazı viral ajanlar, radyoterapi ve diyetle ilgili faktörlerin de hastalığın görülmesinde etkili olduğunu gösterildi. Dudak ve cilt kanserine neden olan etkenler arasında güneş ışığına maruz kalmak önemli yer tutar. Özellikle Akdeniz bölgesindeki çiftçilerde, açık arazide çalışan kişilerde dudak kanseri riski daha yüksek.
Erkeklerin riski 5 kat daha fazla
Türkiye'de en sık gırtlak, tiroit, dudak ve dil kanseri görülüyor. Tiroit kanserlerinde genetik bozukluklar önemli rol oynarken; diğer baş - boyun kanserlerinde sigara, alkol ve güneş ışığına yoğun olarak maruz kalma daha ön planda. Baş - boyun kanserleriyle, erkeklerde, kadınlardan 4 - 5 kat fazla ve 50 yaş üstünde daha sık karşılaşılıyor. Boyun bölgesinde iki haftadan uzun sürede geçmeyen şişliklerin en kısa zamanda bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerek. Ses kısıklığı ve sesin karakterinde değişimler gribal bir hastalık sonrasında olacağı gibi; sigara ve alkol kullanan risk grubundaki kişilerin de uzun süren şikayetlerinde gırtlak kanseri açısından ses tellerinin endoskopik olarak değerlendirilmesi önemli. Ağız kanserleri, katı gıdaların bazen de sıvı gıdaların yutulmasını zorlaştırır. Bu durumlarda da mutlaka bir uzmana başvurmak gerek.
Baş-boyun bölgesindeki bazı değişimler kansere işaret edebilir
- Baş ve boyunda şişlik
- Dudakta, dilde, ağız iç bölgesinde iyileşmeyen yaralar,
- Ses kısıklığı
- Yutma güçlüğü
- Burun tıkanıklığı
- Kulak ağrısı
- İşitme kaybı
- Yüz felci
Tümörün yerleşim yerine göre tedavi değişebiliyor
Hastanın baş-boyun bölgesinde yer kaplayan bir kitle varsa dikkatlice muayene edilmesi gerek. Ağız içi bölgesi direkt ışık ile geniz, yutak, gırtlak bölgesi endoskopiyle detaylı olarak incelenir. Radyolojik incelemeler için ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans yani MR’dan yararlanılır. Şüpheli bölgelerden patolojik inceleme için biyopsi alınır.
Multidisipliner tedavi yaklaşımı başarılı sonuç için etkili
Baş-boyun kanserlerinin tedavisi, multidisipliner yaklaşım gerektirir. Kanser tanısı almış hastalar, tümör konseyinde baş-boyun cerrahı (KBB uzmanı), radyasyon onkolojisi uzmanı, medikal onkoloji uzmanı, radyoloji uzmanı ve nükleer tıp uzmanı tarafından değerlendirilir. İlk seçenek cerrahidir. Ancak radyoterapi de etkili bir seçenek. Tümörün yerleşim yerine, kanserin evresine, hastanın yaşına ve sosyoekonomik durumuna bağlı olarak tedavi şekli ve planlaması yapılmalı. Erken evredeki hastalar için tek bir tedavi seçeneği yeterli olabilirken, bazı hastalara bileşik tedaviler gerekebilir.
