Çene eklemi rahatsızlığı nedenleri
Son dönemlerde sıkça rastlanılan çene eklemi rahatsızlığı, alt çeneyle üst çeneyi birbirine bağlayan çene eklemi ve bunu çevreleyen dokular arasındaki uyumun zaman içerisinde bozulmasından kaynaklanmaktadır. Esnemek, konuşmak ve yemek yemek gibi günlük rutin aktiviteleri dahi kısıtlayarak ağrıya neden olan rahatsızlığın en önemli nedenleri arasında diş sıkma, gıcırdatma ve sıkma bulunmaktadır. Diş Sağlığı bölümünden Dt. Turgay Malikli ‘ Çene eklemi rahatsızlıkları’ hakkında bilgiler verdi.
Çene eklem rahatsızlığı, çiğneme kasları, çene eklemi, baş ve boyun kaslarının bir kısmı, eklem bağları, dişler, yanak, dudak ve tükürük bezlerinden oluşan sistemi etkileyen problemleri kapsayan bir rahatsızlıktır. Rahatsızlığın derecesine göre tedavi şeklinin belirlendiği bu hastalığın tedavisinde hastaya normal ve ağrısız bir şekilde çene fonksiyonlarının yeniden kazandırılması amaçlanmaktadır. Tedavi edilmediği takdirde çenenin kilitlenmesine kadar gidebilen ciddi semptomlar gözlenebilir. Çene eklem rahatsızlıklarında tedaviye ne kadar erken başlanırsa tedavi başarısı da o derece artmaktadır.
Çene eklemi hastalıklarına zemin hazırlayan birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar arasında ki en önemi belirtiler;
•Çiğneme kaslarında ağrı;
•Dişlerde hassasiyet, aşınma, sallanma ve kırılma görülebilir;
•Çene hareketlerinde kısıtlılık ve ağız açma doğrultusunda sapma (ağız açılırken çenenin bir yana doğru kayarak açılması);
•Çiğnemede zorluk;
•Çene eklemde ses (klik sesi);
•Baş ve boyun ağrıları, kulak ağrısı, kulak çınlaması ve baş dönmesidir.
Çene eklem rahatsızlıklarının nedenleri:
•Sürekli dişleri sıkmak ve geceleri dişleri gıcırdatma (bruksizm)
•Stres
•Diş rahatsızlıklarına bağlı tek taraflı çiğneme
•Eksik diş, yüksek dolgu, çenenin kapanış bozuklukları
•Çene kırıkları, baş, boyun ve çene travmaları
•Sakız çiğneme, parmak emme, tırnak yeme, kalem gibi sert cisimleri ısırma
•Uzun süre telefonla konuşma
•Doğumsal eklem bozuklukları
•Duruş bozuklukları, uzun süre başın ve omuzların önde olduğu pozisyonlar
•Tümör, enfeksiyon, iltihaplı romatizma gibi hastalıklar
Çene eklem disfonksiyonunun tedavi planlaması hastalığın nedenine göre ayarlanır. Kullanılan yöntemler;
•Hasta eğitimi ve davranışsal terapi
• Gece plağı – koruma plağı (Oklüzal splintler) bu tedavide amaç hastanın dişlerinin aşınmasına bağlı olarak dikey boyut kaybını kapanışı yükselterek çiğneme kaslarının kasılmasını önlemek
•Farmakoterapi
•İntraartiküler uygulamalar (eklem içinin yıkanması)
•Cerrahi yöntemler (tümör gibi durumlarda)
•Fizik tedavi yaklaşımları (manuel terapi uygulamaları, egzersiz programları, çeşitli elektroterapi ajanları)
Tedavinin gereğine göre romatolog, kulak-burun-boğaz, fizik tedavi, psikiyatri uzmanları ve diş hekimleri (çene cerrahları, ortodontistler) birlikte çalışırlar.