Düzenli egzersiz ilaç gibi (Ameliyatla KOAH tedavisi)

Göğüs Hastalıkları Uzmanı

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

anlattı:

Tedavi hastalığın seyrini değiştirebiliyor mu?

KOAH tedavisinde kullanılan birçok ilaç var. Bunlar sadece bronşlardaki iltihap, ödem ve kas spazmını gidermeye yarıyor. Bronşlarda ve akciğer dokusunda meydana gelen değişiklikler yani hava yolları ve alveollerdeki harabiyet maalesef olduğu gibi kalıyor. Yalnızca sigaranın bırakılması hastalığın ilerleme hızını durduruyor; hiçbir ilaç hastalığın tabii seyrini değiştiremiyor. Akciğerlerdeki harabiyetin geriye dönüşümü söz konusu değil ama çeşitli yöntemlerle hastaları rahat ettirmek mümkün.

Nedir bu yöntemler?

En önemlisi hastaların düzenli egzersiz yapmalarını sağlamak. Biliyorsunuz, düzenli egzersizin iyi gelmediği bir hastalık zaten yok. KOAH da düzenli egzersizden olumlu etkilenen hastalıkların başında geliyor. Hem solunum kaslarının hem vücudun diğer bölgelerindeki kasların düzenli çalıştırılması hastaların efor kapasitesini artırıyor. Bunun için de hastalara hep düzenli egzersiz yapmalarını tavsiye ediyoruz.

Ne tür egzersizler öneriliyor?

Solunum kasları egzersizleri, yürüme, yüzme en ideal egzersizlerdir. Bir araştırmaya göre; düzenli egzersiz yapan KOAH’lıların hastaneye yatma oranları ciddi şekilde azalıyor. Düzenli egzersiz ilaç gibi geliyor.

NEFESİNİZ GÜÇLENSİN

Nefes egzersizleri, nefes almada kullandığınız kasları güçlendirir, daha fazla oksijen almanızı ve daha kolay nefes almanızı sağlar. İşte günde 5-10 dakika boyunca 3-4 kez yapabileceğiniz iki nefes egzersizi:

Dudakları büzerek nefes egzersizi

● Omuz ve boyun kaslarınızı gevşetin.

● Burnunuzdan iki saniye boyunca nefes alın, ağzınızı kapalı tutun.

● Dudaklarınızı ıslık çalar gibi büzerek 4 saniye boyunca nefes verin. Süre fazla uzun gelirse nefes alış sürenizin 2 katı sürede nefes verebilirsiniz.

● Egzersiz yaparken dudağınızı büzerek nefes verin. Nefes sıkıntısı çekerseniz, önce nefes alış hızınızı yavaşlatmaya çalışın sonra da sarkık dudaklarla nefes vermeye çalışın.

Diyafram nefesi

● Dizlerinizi bükerek sırt üstü uzanın. Destek için dizlerinizin altına bir minder koyabilirsiniz.

● Bir elinizi kaburganın altına, karnınıza koyun. Diğer elinizi göğsünüze koyun.

● 3’e kadar sayarak burnunuzdan nefes alın (karnınız ve alt kaburgalarınız yükselmeli, fakat göğsünüz sabit kalmalıdır).

● Karın kaslarınızı sıkın, dudaklarınızı hafifçe yuvarlayıp 6’ya kadar sayarak nefes verin.

4 EVRESİ VAR

KOAH belirtileri hastalığın evrelerine göre farklılık gösterir.

Evre 1:

Atak dönemlerinde öksürük ve balgamla beraber ağır eforlarda nefes darlığı vardır. Bu kişiler günlük olağan eforlarını gayet rahat yaparlar. Kalıcı ve çok rahatsız edici şikayetleri olmadığı için de genellikle doktora gitme ihtiyacı hissetmezler.

Evre 2:

Şikayetler evre 1’e göre daha fazladır ama hastayı atak dönemleri dışında çok fazla rahatsız etmez. Bu hastalar biraz zorlansalar da günlük işlerini yapabilirler. Nefes darlığını kimi yaşlanmaya, kimi sigaraya, kimi tansiyon yüksekliğine, kimi fazla kilolarına, kimi kondisyon azlığına bağlar ve üzerinde durmaz. Bu hastalar atak dönemlerinde doktora gitme ihtiyacı hissederler.

Evre 3:

Hastalar düz yolda ve ev içindeki eforlarını yapabilirler ama birazcık yokuş veya bir kat merdiven çıkmak nefes darlığına yol açar ve bu yüzden dinlenmek veya nefes açıcı ilaç almak ihtiyacı hissederler.

Evre 4:

Hastaların ev içinde hareketleri bile sınırlıdır, bazıları tek başlarına soyunup giyinemezler, banyo yapamazlar, tıraş olamazlar. Bu hastaların sürekli ilaç ve bazılarının da oksijen ve yardımcı solunum aletleri kullanmaları gerekir.

ÖKSÜRÜK ŞURUBU YERİNE SU İÇİN

KOAH hastalarında öksürüğün yararlı bir işlevi var. Bu sayede hava yollarında biriken salgılar dışarı atılır. Hasta özellikle enfeksiyon dönemlerinde bu salgıları dışarı atmazsa nefes darlığı çok artar. Atılamayan salgılar solunum yetersizliğine bile yol açabilir. Bu nedenle KOAH’lı hastalara öksürük kesici ilaç verilmesi son derecede sakıncalı. Koyu ve yapışkan balgamın daha rahat çıkmasını sağlamak için balgamı sulandıran ve atılmasını kolaylaştıran bazı ilaçlar verilebilir. En etkili balgam sulandırıcı ilaç sudur. KOAH’lı hastaların günde 2 -3 litre su içmeleri gerekir, ama bu asla soğuk su olmamalı.

YARIN: İlaç tedavisi hakkında merak edilenler