Düzenli tarama rahim ağzı kanserini önlüyor

Posta.com.tr | Kadın genital organlarından biri olan rahim ağzı (serviks) olarak adlandırılan bölüm, rahmin alt kısmına verilen isimdir ve vajina ile rahmin birbirine bağlantısı olarak düşünülebilir. Bu bölgeden köken alan kanserler %99 oranında HPV adı verilen virüs nedeniyle oluşur. Rahim ağzı kanseri tüm kadınlarda kanser ölümlerinin en sık sebeplerindendir. Rahim ağzı kanseri nedir, belirtileri nelerdir? Rahim ağzı kanseri nasıl teşhis edilir? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Emine Zeynep Yılmaz, rahim ağzı kanseri ile ilgili tüm merak edilenler Posta.com.tr okurları için açıkladı.

Rahim ağzı kanserinin risk faktörlerine değinen uzman isim, rahim ağzı kanserinin bazı kadınlarda yavaş bazı kadınlar ise çok hızlı ilerlediğini söylüyor. Ayrıca bazı kadınlarda ise bu lezyonlar zamanla kaybolabileceğini vurguluyor. Peki, rahim ağzı kanserinin sebepleri nelerdir?

"Risk faktörleri arasında; eşlerde birden fazla seksüel partner, ilk ilişkinin erken yaşta olması, sigara, C vitamininden fakir diyet, ileri yaş, düşük sosyoekonomik durum, düşük eğitim düzeyi, erken ilk gebelik yaşı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, aşırı kilo ve aile öyküsü sayılabilir. Bu kanser aniden gelişmez; zaman içinde öncü lezyonlardaki hücre değişiklikleri sebebiyle yıllar içinde oluşur. Kimi kadınlarda hızlı ilerleme gösterirken bazı kadınlarda yavaş ilerler. Bazı kadınlarda ise bu lezyonlar zamanla kaybolabilir."

TARAMA TESTLERİ TEŞHİS İÇİN ÖNEMLİ!

Rahim ağzı kanserini net teşhis edebilmek için tarama testleri büyük bir önem taşıyor. Çünkü rahim ağzı kanseri, öncü lezyonlar sayesinde saptanıp erken tedavisi olabilen bir hastalıktır.

"Rahim ağzı kanserine ilerleyebilen öncü lezyonlar, kansere dönüşmeden bulgu vermezler. Bu sebeple tarama testleri önem arz eder. Hastalık kansere dönüştüğünde ise; kanlı, kötü kokulu akıntı, cinsel ilişki esnasında veya ara adet döneminde kanamalar, normalden uzun süren adet kanamaları, et suyu şeklinde lekelenme veya ilişki esnasında ağrı olabilir. Kesin olarak spesifik bir bulgusu bulunmaz. Rahim ağzı kanseri, öncü lezyonlar sayesinde saptanıp erken tedavisi olabilen bir hastalıktır. Bu amaçla kullanılan tarama testi “smear testi” olarak adlandırılır. Smear testi lee rahim ağzındaki hücre düzensizlikleri, kanser öncüsü lezyonlar ve enfeksiyonlar saptanabilir. Bu sayede rahim ağzı kanserine dönüşebilecek lezyonlar erken evrede tespit edilmiş olur. Smear testi yapılırken, spekulum dediğimiz muayene aleti ile rahim ağzı gözlenir ve fırça yardımıyla rahim ağzından sürüntü alınır. Bu işlem tamamen ağrısızdır ve ortalama 5-10 saniye sürer. Alınan materyal patolojiye gönderilir ve incelenir. Smear testi 21 yaşından sonra cinsel hayatı başlamış her kadına mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca rahim ağzı kanserinin %99 sebebi olarak bilinen HPV testi de 30 yaşından sonra ek test olarak veya smear sonucu ASCUS çıkan hastalara eklenebilir. Sağlık Bakanlığı tarafından üç senede bir smear testi, beş senede bir HPV testi önerilmektedir ancak riskli hastalarda ve doktorların gerek gördüğü durumlarda daha sık test alınması gerekebilir."

Smear testi sonucu değerlendirilirken, testin negatif çıkmasının hastalık olmadığını gösterdiğini söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Emine Zeynep Yılmaz, "Kalan hücre anormallikleri, yani smear testinin pozitif çıkması durumunda doktorunuz tarafından değerlendirilir ve HPV test istemi, smear tekrarı, rahim ağzından biyopsi veya LEEP/konizasyon gibi rahim ağzından bir bölümün daha fazla inceleme için çıkarılması istenebilir. Smear testinde saptanmış hafif anormallikler kişinin yapısına göre bazen kendiliğinden düzelir ancak mutlaka sıkı takip gerektirir. İleri lezyonlarda rahim ağzının kolposkopi denilen büyük bir mikroskopa benzeyen alet yardımıyla, lezyonların tespiti ve biyopsi eşliğinde daha büyük bir hastalık olup olmadığı saptanır. Bu hastalar yıllık smear veya kolposkopiye mutlaka devam etmelidir. Rahim ağzı kanseri, tanı konulduktan sonra maalesef uzun ve zorlu bir tedavi sürecidir. Smear testi bahsedilen öncü lezyonların taranması açısından çok önemlidir. Tarama ve tedavi sayesinde neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri önlenebilir." dedi.

HPV AŞISI RAHİM AĞZI KANSERİNİ ÖNLÜYOR

HPV aşısı rahim ağzı kanserini önlemede çok başarılıdır. HPV aşısı aktif cinsel hayatı olan her kadın ve her erkeğe önerilir. Rahim ağzı kanserinden korunmak için önlem olarak birkaç kurala da dikkat etmek gerekir. Kilo vermek, dengeli beslenmek, cinsel partner sayısını azaltmak, kötü alışkanlıkları bırakarak rahim ağzı kanserinden korunabilirsiniz.

"Rahim ağzı kanserine sebep olan HPV virüsünün bazı tipleri bulunur. Kanserlerin %70 sebebi olan Tip 16 ve Tip 18 suşlarına karşı aşı bulunur. HPV aşısı bu açından çok önem arz eder. İdeal olarak hiç ilişkiye girmemiş kız ve erkek çocuklarına 13 yaş civarında önerilir ancak yine de her yaşta vurulabilir. Sadece rahim ağzı kanseri olan kadınlar, hastalığı tedavi etmek için bu aşıyı kullanmamalıdır. Çoklu tipi olan 9’lu aşı ülkemizde bulunmakta olup aktif cinsel hayatı olan her kadın ve her erkeğe önerilir. 0,2. Ve 6. aylarda üç doz yapılır ve ömür boyu koruyuculuğu bulunur.

Rahim ağzı kanserinden korunmak için vurgulanan en önemli adımlar senelik jinekolog muayenesi, düzenli smear testi, HPV aşısı yaptırılması ve risk faktörlerinden uzak durulmasıdır. Önlem olarak, sigarayı bırakmak, kilo vermek, dengeli beslenmek, cinsel partner sayısını azaltmak ve şüpheli durumlarda kondom kullanmak gerekebilir."