Giriş
Eksikliği erkenden yaşlandırıyor, tiroidleri bozuyor!
Selenyum, hakkında az konuşulan fakat bedensel süreçlerde yer alan oldukça önemli bir mineral. Bu elementi vücudumuz kendisi üretemediği için dışarıdan alması gerekiyor. Bu nedenle beslenme, bu mineralin eksikliğindeki en önemli faktörlerden biri. Tüm bu yararlarının büyük çoğunluğunu ise "selenoprotein" adı verilen selenyum içeren proteinler aracılığıyla sağlar.
Selenyum, vücuttaki zararlı serbest radikallerle savaşarak kişinin yaşına bağlı bir yaşam sürmesini sağlar. Fakat selenyum eksikliği, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olması ile birlikte serbest radikallerle savaşma yeteneğinde eksiklik meydana getirir. Bu nedenle beden yaşınız, normal yaşınıza oranla daha yaşlı çıkabilir ve yaşlılık etkileri ile daha erken yıllarda mücadele etmek zorunda bırakabilir.
Selenyum, endokrin, bağışıklık ve kardiyovasküler sistemlerinde önemli rol oynar. Üstelik metabolizmadaki birçok işlevin yerine getirilmesini sağlayan tiroid bezlerinde de yüksek miktarlarda bulunuyor. Hatta tiroid hormonları dönüştüren enzimler, selenyumlara bağlı olarak çalışır.
Selenyum DNA sentezinde bile yer alan önemli bir mineral. Hatta üremeden enfeksiyonlara karşı korumaya kadar vücuttaki birçok işlevde yer alır. Vücudun ihtiyacı olan selenyum miktarı, kişiye göre değişiklik gösterir. 14 yaşın üzerindeki kişiler için günde 55 mikrogram olsa da hamileler ve emziren kadınlar için bu miktar, 70 mikrograma kadar yükselir.
Selenyum, bazı coğrafi bölgelerde yüksekken diğerlerinde düşüktür. Bunun sebebi ise yenilen yiyeceğin selenyum içeriğini yetiştiği toprak yoluyla almasıdır. Toprakta bulunan bu mineralin ne kadar yüksek olduğuna göre yeterlilik düzeyi belirlenir.
Örneğin; ABD'de daha yüksek selenyum zengini topraklara sahipken Avrupa'da daha düşük selenyum seviyeleri mevcuttur. Düşük selenyum özellikle Doğu Avrupa, Çin ve Yeni Zelanda'da da yüksek olarak görülüyor. Bu eksikliği gidermek için birçok ülke gübresine selenyum eklemeye başladı
Dünya çapında 500 milyon ila 1 milyar arasındaki kişinin selenyum eksikliğine sahip olduğu düşünülüyor. Diyalize giren kişiler, HIV virüsü taşıyanlar, bu riskle daha fazla karşı karşıya. Crohn hastalığı veya çölyak hastalığına sahip kişilerde de insanların ihtiyaç duydukları selenyum emilimi zorlaştığı için bu mineralin eksikliğiyle daha fazla karşılaşabilirler.
Tüm bunların yanı sıra selenyum eksikliğinin neden olduğu sorunlar nelerdir sorusu ile oldukça riskli cevaplara sahip. Yeteri miktarda selenyum alınmıyorsa, karşılaşılabilecek birçok sağlık sorunu ortaya çıkabilir. Bu nedenle bu belirtilere dikkat etmek önemlidir. İşte selenyum eksikliğinin neden olduğu o belirtiler
YORGUNLUK
Net olmayan bir belirti olsa da yorgunluk, birçok eksikliğin sonunda ortaya çıkması muhtemel bir durumdur. Fakat selenyum eksikliğinde sıklıkla raporlanır. Bunun sebebi ise; bu mineralin normal tiroid fonksiyonlarınızda ortaya çıkardığı değişimdir.
SİSLİ ZİHİN
Selenyum alımındaki eksiklik, zihinsel durumda değşiklikler ortaya çıkarırı. Özellikle zihinsel bir sis adı verilen bu durum, tek başına açıklayıcı olduğu düşünülmese de uzmanlar, diğer semptomlarla bir araya getirdiğinde bu sorunu açıklayabilir. Üstelik yapılan araştırmalar, selenyum eksikliğinin yaşlı yetişkinlerde daha zayıf bir bilişsel işlevle ilişkili olduğu tespit edildi.
ZAYIFLAMIŞ BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
Düşük selenyum, bulaşıcı hastalıklara karşı kişiyi duyarlı hale getirir. Hatta zararsız bakterileri bile yaşamı tehdit eden bir hastalık seviyesine ulaştırabilir. Bu nedenle, eksikliği oldukça büyük sorunlara neden olan selenyumun vücuttaki oranının tespit edilmesi oldukça önemlidir. Araştırmacılar, bu durumun toprağın selenyum açısından yetersiz olduğu anlaşılan Çin'de Keshan hastalığı vakalarında meydana geldiğini ortaya koyuyor. Bu hastalığa selenyum eksikliğinin el, ayak ve ağız hastalığından sorumlu olan coxsackievirus adlı virüsün bir araya gelmesi ile oluşuyor
SELENYUM İÇEREN GIDALAR NELERDİR?
Brezilya cevizinin; 1 tanesi selenyumun tamamını karşılar niteliktedir. Fosfor ve bakır ve doymuş yağ içerir.
Ay Çekirdeğinin; 100 gramında (kavrulmuş) günlük selenyumun %100’lük kısmını karşılar.
Balıklardan; ton balığı, sardalye, pisi balığı ve somon günlük selenyumu karşılar. 100 gram yağsız diyet konserve ton balığı günlük selenyumun %115’lik kısmını karşılar.
Hindi Etinin; 100 gramında günlük selenyumun %46’lık kısmını karşılar.
Göğüs Tavuk Etinin; 100 gramında (derisiz)günlük selenyumun %39’luk kısmını karşılar.
Kırmızı Etlerden; Sığır eti, kuzu eti ciğer selenyum açısından zengindir 100 gram kuzu ciğeri kızartması 116 mcg selenyum vardır günlük %166’lık kısmını karşılar.
Diğer gıdalar; istiridye, yumurta, tahıllar, sarımsak, esmer pirinç, mantar yulaf ve soğandır.
