Polikistik over sendromu nasıl tedavi ediliyor?

Son yıllarda polikistik over sendromu görülme sıklığı artmıştır. Doğurganlığı olumsuz etkileyen ve birçok farklı hastalığın oluşumuna zemin hazırlayan bu endokrin hastalığı ile ilgili merak edilenleri Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Öznur Dündar Akın sizler için anlatıyor. Yumurtalıkta oluşan küçük ve iyi huylu çok sayıda kist şeklinde gelişen polikistik over, düzensiz adet görme ile kendini gösteren bir hastalıktır. Bu belirtiye ek olarak; kilo alımı ve saç dökülmesi, tüylenme, sivilce gibi birçok problemin oluşumuna da yol açabilmektedir. Yumurtlama düzenini bozan yumurtalıklarda kistlerin oluşması nedeniyle bu hastalığa sahip kadınlarda sıklıkla kısırlık sorunları görülür. Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bu hastalık psikolojik sorunlara neden olabilir. Polikistik over sendromu ciddi bir hastalıktır. Uzun süre tedavi edilmezse karaciğer yağlanması, diyabet, yüksek tansiyon, metabolik sendrom, kısırlık, depresyon ve anksiyete, yüksek tansiyon, uyku apnesi ve daha birçok önemli soruna neden olur. Kilo verme ve hormon düzeylerini kontrol altına alabilmek için bu hastalığa sahip kişilerin bir an önce tedaviye başlanması gerekmektedir. Hastalık ilk aşamada herhangi bir belirti göstermese de süreç ilerledikçe bazı belirtiler göstermeye başlayacaktır. Polikistik over sendromunun en sık görülen semptomu düzensiz adet kanamasıdır. Bu hastalık özellikle 13 - 19 yaş arası genç kızlarda ortaya çıkar. Kişiden kişiye farklılık gösterse de çoğu kadının ortak belirtileri şu şekilde sıralanabilir: · Adet düzensizliği yaşanması,· Kilo artışı – kilo vermekte zorlanma,· Vücutta tüylenme,· 2 adet arasında kanama görülmesi,· Sivilce sorunları,· Kısırlık,· Göğüs bölgesinde hassasiyet (büyüme, küçülme),· Saç dökülmesi,· Ciltte leke oluşumu. Polikistik over sendromunun ortaya çıkmasında genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Ailesinde polikistik over öyküsü olan kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı diğerlerine göre daha fazladır. Ayrıca obezite de bu hastalığın oluşumuna yol açan faktörlerden biridir. Fazla kilolu olmak ve bunun sonucunda ortaya çıkan insülin direnci, vücutta androjen sentezini artıran hiperinsülinemiye yol açabilir. Polikistik over sendromu tanısı; klinik bulguların, radyografik görüntülerin ve hasta öyküsünün detaylı incelenmesi ile koyulur. Erken veya geç adet görme, adet görmeme, aşırı saç dökülmesi gibi bir veya birden fazla sorunu olan hastalar için pelvik veya vajinal ultrason yardımıyla detaylı yumurtalık ve rahim muayenesi yapılır. Adetin üçüncü gününde yapılan kan testleri sonucunda hormon seviyeleri ölçülebilir ve tüm bu tanı testlerine dayanarak hastalıkların teşhisi konulabilir. Tedavi süreci kişiye özel planlanmalıdır! Polikistik over tedavisi endokrinologlar ve kadın doğum uzmanları tarafından ayrı ayrı planlanma gerektirmektedir. Tedavi sürecinde hastalıkla mücadelenin yanı sıra hastalığın neden olduğu ikincil sorunları ortadan kaldırmak için farklı tedavi yöntemleri de kullanılmaktadır. İlk olarak, kandaki normalden daha yüksek olan erkek (androjen) hormonlarının seviyesini azaltmak için anti-androjen ilaçları kullanılabilir. Hastalığın seyrini iyileştirmek için en önemli tedavi prensiplerinden biri, hastanın ideal kiloya inmesini sağlamak için bir beslenme uzmanı tarafından hazırlanan kişiye özel polikistik over sendromu diyeti ile insülin direncini azaltmaktır. Pek çok hastalıkta olduğu gibi polikistik overde de hastalığın erken teşhisi, hastalığın evresine göre tedavi planının geliştirilmesi ve hastalığın ilerlemesini önleyici tedbirler hastalığın neden olduğu sorunları önlemek için çok önemlidir. Polikistik over sendromu ile ilgili merak edilenler Polikistik over sendromunun doğurganlığı etkileyip etkilemeyeceği hastalar için en çok kafa karıştıran sorulardır. Unutulmamalıdır ki doğru tedavi süreci ile özellikle çocuk isteyen kişilerde bu hastalık tamamen kontrol altına alınabilir, böylece kısırlığın önüne geçilebilir. Gebeliği önler mi, riskli gebeliğe neden olur mu? Polikistik over sendromu, yumurtlamayı engellediği veya düzensiz hale getirdiği için gebelik olasılığını azaltır. Bu sendromu olmayan kadınlarla karşılaştırıldığında, polikistik over sendromlu kadınların hamile kalma olasılığı daha düşüktür. Bu hastaların çoğu yardımcı tüp bebek yöntemi ile hamile kalabilmektedir. Tüp bebek tedavisi gören hastaların yaklaşık yüzde 15 - 20'sini polikistik over sendromlu hastalardan oluşmaktadır. Polikistik over sendromu ve tüp bebek tedavisi Tüp bebek çok sayıda yumurtanın gelişmesini sağlayan bir yöntemdir, bu nedenle birden fazla denemeye olanak sağlar. Bu tedavide yumurtaları uyarmak ve elde edilen yumurtaları toplamak için nispeten düşük dozlarda ilaçlar kullanılabilir. Polikistik over sendromlu hastalarda tüp bebek gebelikleri için ilk birkaç ay son derece önemlidir çünkü özellikle hormonal dengesizlikler nedeniyle düşük yapma riski diğer hasta gruplarına göre biraz daha fazladır.