'Kortizon kullanan tuzu kısıtlamalı' (Ameliyatla KOAH tedavisi)

Göğüs Hastalıkları Uzmanı

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

anlattı:

KOAH tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

2 grupta değerlendirilebilir. Bunlardan biri bronkodilatörler yani nefes açıcı ilaçlar, diğeri de kortizondur. Bu ilaçları kullanım şekillerine göre de sınıflandırabiliriz. Bazıları damar içine veya kas içine zerk edilir. Bazılarının hap, şurupları vardır, ağızdan alınır. Fitil şeklinde uygulananları da var. Bunlar içinde yaygın ve etkili kullanım şekli ilaçların solunum yoluyla uygulanmasıdır.

Kortizon hangi durumlarda kullanılır?

Hem KOAH ataklarında ve hem de atakların önlenmesinde en etkili ilaç kortizondur. Kortizon nefes açıcı ilaçlarla beraber KOAH ataklarının ağırlığına göre ağızdan hap olarak verilebilir. Damar yoluyla uygulanması da mümkün. Günlük ortalama doz 60-80 miligram kadardır. Tedavi süresi de ortalama 1 haftadır. Sprey şeklinde kullanılan kortizon, atakların önlenmesinde belki de en etkili tedavi yöntemidir. Tavsiye edilen dozlar aşılmadığı takdirde hem ilacın ciddi bir yan etkisi görülmez hem de atakların sıklığı ve şiddetinin belirgin şekilde azalması sağlanabilir. Uzun süreli sprey kortizon kullanan hastalarda tedavisinin birden kesilmesi KOAH ataklarına yol açabilir.

Kortizonun ne gibi yan etkileri var?

Yan etkiler çok uzun süreli kullanımda ortaya çıkar. Midede ve yemek borusunda ülser (yara), kanama, hazımsızlık, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kemik erimesi, kıllanma, iştah artışı, enfeksiyonlara eğilim, depresyon, göz tansiyonu gibi pek çok yan etkisi var. Bu yan etkiler sprey kortizon tedavisinde genellikle görülmez. Bu hastalarda daha çok ses kısıklığı ve ağızda pamukçuk oluşumu gibi tedaviyi kesmeyi gerektirmeyecek yan etkilere rastlanır. Sprey kortizon kullanımından sonra ağzın bir miktar su ile çalkalanması bile çoğu zaman yeterlidir.

Kortizon kullananlar nelere dikkat etmeli?

Kortizon, sadece doktor gerekli gördüğünde kullanılmalı. Dozu ve tedavi süresi en azda tutulmalı. Kortizon sabahları tok karına 1 kerede alınmalı. Yüksek dozlarda günde birkaç kere de verilebilir. Uzun süreli kortizon tedavisi aniden kesilmemeli. Kortizon midesi hassas olan kişilere mide koruyucu ilaçlarla beraber verilmeli. Kortizon tedavisi süresince tuz azaltılmalı. Kortizon, iştah açıcı bir ilaçtır. Tedavi sırasında kalorisi fazla yiyeceklerden kaçınılmalı. Uzun süreli kortizon tedavisi gören hastalar, belirli aralıklarla muayene edilerek ve kan incelemeleri yapılarak yakından izlenmeli.

NEFES DARLIĞI VARSA...

Nefes açıcı ilaçlar bronşları genişleterek nefes darlığını giderir, hastanın daha rahat nefes almasını sağlar. Kullanmadığı zaman herhangi bir kötüleşme hissetmiyorsa bu ilaçlara devam etmesi şart değil.

KİLO KAYBINA DİKKAT!

Ağır KOAH’lıların yüzde 50’sinde ciddi kilo kaybı olur. Kilo kaybı hastalığın akıbetinin kötü olduğunu gösteren bir bulgudur. Burada ilginç olan şey şu: Hastalar kilo vererek yağlarını değil kaslarını kaybeder. Hastalık ilerledikçe nefes darlığı arttığı için hastalar daha hareketsiz bir hayatı tercih etmeye başlar. Kaslarını kullanmadıkları için giderek zayıflarlar. Bu hastalarda düzenli egzersizin ve uygun tedaviyle kilo kaybının yerine konması yaşam süresini uzatır.

RUH HALİNİ DE OLUMSUZ ETKİLER

KOAH’lıların çoğu zaman sinirli, huzursuz olmalarının birçok sebebi var. Bunların başında kanda oksijen basıncının düşüklüğü gelir. Beyin oksijensizliğe en hassas olan, oksijensizlikten en çabuk etkilenen organımızdır. Kanda oksijen miktarını azalması insanları sinirli, huzursuz ve uykusuz yapar. Ayrıca nefes darlığı tedavisinde kullanılan ilaçların da sinirlilik, çarpıntı ve huzursuzluk gibi yan etkileri de var.