Yaşla birlikte gelişen uyku sorunlarına dikkat
Yaşlandıkça, uyku düzenimizde daha erken uykuya dalmak, daha erken uyanmak veya derin uyuyamamak gibi normal değişiklikler yaşarız. Ancak, uykunun bölünmesi, her gün yorgun uyanmak ve diğer uykusuzluk belirtileri yaşlanmanın normal bir parçası değildir. Uyku, fiziksel ve duygusal sağlığınız için gençken olduğu kadar önemlidir. Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuba Erdoğan, iyi bir gece uykusu konsantrasyon ve hafıza oluşumunu geliştirmeye yardımcı olduğunun altını çizdi.
Vücudunuzun gün içinde meydana gelen hücre hasarlarını onarmasını sağlar ve bağışıklık sisteminizi yenileyerek hastalıkları önlemeye yardımcı olur. İyi uyumayan yaşlı insanların depresyon, dikkat ve hafıza sorunları, gündüz aşırı uyku hali yaşama ve gece daha fazla düşme yaşama olasılığı daha yüksektir. Yetersiz uyku ayrıca kardiyovasküler hastalık, diyabet, kilo sorunları ve kadınlarda meme kanseri riskinin artması gibi ciddi sağlık sorunlarına da yol açabilir.
Uyku kalitenizi artırmak için uyku sorunlarınızın altında yatan nedenleri anlamak önemlidir. Aşağıdaki ipuçları yaşa bağlı uyku sorunlarını tanımlamanıza ve üstesinden gelmenize, iyi bir gece uykusu çekmenize ve uyanık yaşamınızın kalitesini artırmanıza yardımcı olabilir.
Yaşlı yetişkinler ne kadar uykuya ihtiyaç duyar?
Uyku gereksinimleri kişiden kişiye değişmekle birlikte, sağlıklı yetişkinlerin çoğu gece başına yedi ila dokuz saat uykuya ihtiyaç duyar. Ancak, sabahları nasıl hissettiğiniz belirli bir saat sayısından daha önemlidir. Sık sık dinlenmiş hissetmeden uyanmak veya gün içinde yorgun hissetmek, yeterince uyumadığınızın en iyi göstergesidir.
Yaşlanma uykuyu nasıl etkiler?
Yaşlandıkça vücudunuz daha düşük seviyelerde büyüme hormonu üretir, bu nedenle muhtemelen yavaş dalga veya derin uykuda (uyku döngüsünün özellikle canlandırıcı bir kısmı) bir azalma yaşarsınız. Bu olduğunda daha az melatonin üretirsiniz, bu da genellikle daha parçalı bir uyku yaşayacağınız ve gece boyunca daha sık uyanacağınız anlamına gelir. Bu yüzden çoğumuz yaşlandıkça kendimizi "hafif uyuyanlar" olarak görürüz. Ayrıca şunları da yapabilirsiniz:
- Akşamları daha erken uyumak ve sabahları daha erken uyanmak isteyebilirsiniz.
- İhtiyacınız olan uyku saatlerini elde etmek için geceleri yatakta daha uzun süre kalmanız veya gün içinde kestirerek açığı kapatmanız gerekebilir.
- Çoğu durumda, bu tür uyku değişiklikleri normaldir ve bir uyku sorununa işaret etmez.
Yaşla ilgili olmayan uyku sorunları
Her yaşta, ara sıra uyku sorunları yaşamak yaygındır. Ancak, aşağıdaki belirtilerden herhangi birini düzenli olarak yaşıyorsanız, bir uyku bozukluğu ile karşı karşıya olabilirsiniz:
- Kendinizi yorgun hissetmenize rağmen uykuya dalmakta zorlanıyorsanız.
- Uyandığınızda tekrar uyumakta zorlanıyorsanız.
- Gece uykusundan sonra kendinizi yenilenmiş hissetmemek.
- Gün içinde sinirli veya uykulu hissediyorsanız.
- Hareketsiz otururken, televizyon izlerken veya araba kullanırken uyanık kalmakta zorluk çekmek.
- Gün içinde konsantre olmakta güçlük çekmek.
- Uykuya dalmak için uyku haplarına veya alkole güvenmek.
- Duygularınızı kontrol etmekte zorlanıyorsanız.