Sabah öksürüğünü ciddiye alın (Ameliyatla KOAH tedavisi)

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Solak anlattı:

KOAH ilerleyici bir hastalık mı?

Evet, ilerleyicidir. Bununla birlikte önlenebilir ve tedavi edilebilir. Uzun süre solunum yoluyla alınan sigara dumanı ve zararlı gazlar en önemli sebepleridir. Bu iki faktör, yıllar içinde bronşların ve hava keseciklerinin yapısını bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanmasıyla ‘tıkayıcı bronşit’, hava keseciklerinin harabiyeti ve parçalanmasıyla ‘amfizem’ ortaya çıkar.

Riski neler artırır?

● Astım gibi uzun süren akciğer hastalıkları.

● Hava kirliliği.

● Toz ve kimyasal maddelerin solunduğu iş yerleri.

● İyi havalanmayan evler gibi iç ortam hava kirliliği.

● En önemli risk faktörü sigara içilmesidir. Sigara ya da puro gibi tütün mamullerini içen her 4 kişiden birinde ortaya çıkıyor. Ülkemizde en az 5 milyon KOAH hastası olduğu tahmin ediliyor.

● Sigara dumanına maruz kalmak.

Belirtileri nelerdir?

● Öksürük ve balgam: KOAH’ın erken habercileridir. Başlangıçta bu şikayetler sadece sabah görülür, az miktardadır. Sigara içmenin doğal sonucu olarak kabul edildiğinden genellikle önemsenmez. Sigara içmeye devam edilirse hastalık ilerler, öksürük şiddetlenir ve balgam miktarı artar.

● Nefes Darlığı: Hızlı yürümede ve merdiven çıkarken nefes darlığı olabilir. Hastalığın ilerlemesiyle istirahat sırasında dahi nefes darlığı görülür.

İLERİKİ EVRELERDEKİ ŞİKAYETLER

● Aşırı terleme,
● Dilde, dudaklarda, parmak uçlarında morarma,
● Şiddetli baş ağrıları,
● Geceleri uykusuzluk ve gündüz uyuklama,
● Unutkanlık, dikkatsizlik, aşırı sinirlilik,
● Cinsel güçte azalma,
● Hazımsızlık, karında şişkinlik ve kabızlık,
● Eller ve ayaklarda uyuşma, yanma hissi, ellerde titreme,
● Hırıltılı solunum,
● Göğüste tıkanma,
● Kan tükürme,
● Hastalığın daha da ilerlemesi ile kalp yetmezliği gelişir ve ayaklarda ödem (su toplanması) başlar. Kalp yetmezliği gelişen hastalarda nefes darlığı çok şiddetlenir ve hastalar günlük ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelirler. Bu aşamadaki hastalar genellikle sürekli oksijen makinesi kullanma ihtiyacı hissederler.

AĞIR EGZERSİZ YAPMAYIN

KOAH’lı bir hastanın yaşam kalitesini yükseltmek için tedaviye yardımcı öneriler:

● İlk iş sigarayı bırakın. Böylece hastalığın ilerlemesi yavaşlar.

● Akciğerlerin hava alıp verme kapasitesini artırmak için yapabileceğiniz kadar egzersiz yapın. Sürekli oturmak ve egzersizden kaçınmak kasları güçsüzleştirir ve nefes darlığını artırır.

● Ağır egzersizlerden (ağır yük taşımak, bahçede çalışmak gibi) kaçının.

● Soğuk ve kirli havalarda dışarıya çıkmayın.

● Sık aralıklarla ve her öğünde az miktarda yeme alışkanlığı kazanın.

● Yiyecekleriniz daha çok sulu gıdalardan (çorba, sulu sebze yemekleri) oluşsun. Katı ve ağır yemekler sonrasında nefes darlığı artar.

BUHARLI ORTAMLAR ZARARLI

■ Hazımsızlığa ve gaz şikayetlerine neden olabilecek yiyeceklerden kaçının.

■ Bol sıvı (su, asitsiz meyve suları, bitkisel çaylar) tüketin.

■ Fazla kilolar şikayetleri artırır. Kiloluysanız kilo vermek için çaba gösterin. Bunun için yağlı, tatlı ve unlu yiyeceklerden uzak durun.

■ Kaloriferle ısıtılan ev içinde nem azalır. Ev içindeki havanın kuru olması öksürüğü tetikler. Mutlaka havayı nemlendirin.

■ Çok sıcak suyla banyo yapmayın, buharlı buharlı ortamda fazla kalmayın.

■ Her yıl sonbaharda grip aşısı yaptırın. Grip salgınları döneminde kalabalık yerlerde bulunmayın. Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için yanaktan öpüşme alışkanlığını terk edin. Griple birlikte hastalık bir anda şiddetlenir, şikayetler ağırlaşır ve genellikle hastaların hastanede yatırılarak tedavileri gerekir.

■ Nefes darlığının şiddetlendiği zamanlarda derin nefes aldıktan sonra ıslık çalar gibi dudaklarınızı büzerek nefesinizi yavaşça dışarıya üfleyin. Bunu ne kadar sık yaparsanız o kadar rahatlarsınız.

■ Sırtınız dik olacak şekilde rahat bir koltuk, divan veya sandalyeye oturun. Bir elinizi göğsünüzün üzerine diğer elinizi ise karın bölgenize koyun. Nefes alır verirken göğsünüz üzerindeki el hareket etmemeli. Burundan “bir, iki” sayılarını söyleyerek nefes alın. Nefes alırken göğsünüz hareket etmesin karın kaslarınız yukarıya doğru hareket etsin. Daha sonra “bir, iki, üç, dört” sayılarını söyleyerek yine burundan aldığınız nefesi dışarıya üfleyin. Bu soluk alıp verme alışkanlık haline gelene kadar bu egzersizlere devam etmelisiniz. Böylece solunum yaptıran diyafram kası güçlenir

YARIN: Tedavi sırasında dikkat edilecekler ve daha az nefes darlığı hissedersiniz.