Vajinismus nasıl tedavi edilir?
İlişki sırasında vajinanın istem dışı kasılması durumuna vajinismus deniyor. Peki, evlilikleri neredeyse bitirme derecesine getiren vajinismus nasıl tedavi ediliyor? Klinik Psikolog Prof. Dr. Arşaluys Kayır, vajinismusun nasıl tedavi edilmesi gerektiğini açıkladı.
Vajinismus nasıl tedavi ediliyor?
Ben grup psikoterapisi yapıyorum. Yani aynı sorunları olanları aynı grup içinde tedavi ediyorum. Bu çok da iyi oluyor. Çünkü kendini çaresiz, beceriksiz, yalnız hissedenler burada daha ilk seansta ‘Yalnız değilmişim’, ‘Çok insani bir şeymiş’, ‘Bana benzeyen de var’ diyebiliyor. Grup terapisinde sınıf farkı yok. Başı örtülüsü, eğitimlisi, eğitimsizi de yan yana geliyor.
Tedavide tam olarak ne yapılıyor?
İki adım var: Evde yapılacaklar ve grup terapisinde yapılacaklar. Bütün seks terapilerinde olduğu gibi gelenlere evde yapacakları bazı ödevler veririz, önerilerde bulunuruz. Gerginliğinin giderilmesi, kasılmalarının azalması için evinde kendi başına yapabileceği çalışmalar öneririz. İlişkiyi korkusuz gerçekleştirmek için eşiyle evde rahat, eğlenceli vakit geçirmelerini isteriz. Kadının kendi bedenini tanımasına, kendine dokunmasına imkan veririz. Bunun dışında haftada 2 kez merkeze gelmelerini isteriz. Geldiklerinde ‘psikodrama’ denen bir yöntemi kullanırız. Psikodramada kendi hayatlarıyla ilgili canlandırmalar yaparlar. Bu çalışmayla vajinismuslu kadınlar hem okuldaymış gibi birlikte eğlenirler, hem de bir miktar yetiştirilme tarzları, kendi hayat hikayeleri su üstüne çıkar.
Psikodramayı biraz daha açar mısınız?
Psikodrama ruhsal durumu sahnede oyunlaştırma tarzıdır. Mesela grup üyelerini iki gruba ayırırız. Kendi içlerinden birer atasözü tutmalarını ve bunu oyunlaştırmalarını isteriz. Örneğin biri ‘Üzüm üzüme baka baka kararır’ı canlandırır. İzleyiciler de canlandırılan atasözünü tahmin etmeye çalışır. Ya da bu, atasözü değil de bir iç sıkıntıyı dile getirmek şeklinde olabilir. Belki ailesi evliliğini onaylamadığı için düğününe gelmedi. Kadın bu durumu oyunlaştırır. Yani psikodramada tiyatro vardır. Ama farkı şu; tiyatroda önceden bir metin ezberlenmiştir. Burada bir yönetici vardır. O yönetici de benim.
Hedeflenen şey tam olarak ne?
Vajinismusta ortada sadece cinsel bir sorun yoktur. Orada bir evlilik problemi de vardır. Kişi ya erken evlendirilmiştir, ya tam okuyacakken okuyamamıştır, ya istemediği biriyle evlendirilmiştir... Eviyle hala bağlantısı kopmamıştır. Hala annesini günde birkaç kez arıyordur, hafta sonları mutlaka onlara ziyarete gidiyordur. Türkiye’de hangi evin kapısını çalsanız geniş aile bağını sürdürmekle ilgili buna benzer sorunlar çıkacaktır. Ama vajinismus olan hastalarda o bağın kopmamış olması daha fazla. İşte, psikodramada kişi kendini, çevresini, ilişkisini tanır ve cinselliğe hazırlanır. Sorun tespit edilir. Diyelim ki aile ilişkilerinize çok fazla zaman ayırdığınızı belirledik. O zamanı karı-koca kendinize ayırmaya başladığınızda, yatak dışındaki zamanınızı kaliteli kullandığınızda yatak artık gözünüzde çok büyüteceğiniz bir şey olmaktan çıkıyor.
Grup terapisi ne kadar sürüyor?
Yaklaşık 3 saat... 1.5 saat sonra ara veriliyor. Haftada 2 kez yapılıyor. Katılanlar ortalama 1 ayda (toplam 8 seans) düzeliyor. Ama tedavi süresi 15 seansa kadar çıkabiliyor. Aslında sorun seans değil. Mesele bir miktar kişinin kendini, ilişkisini algılaması ve cinselliğe hazırlanması. Birleşmeyi madem bu kadar gözünde büyütmüş, kişiden biraz kendini tanımak istemesini isteriz. Bunun için ben ortalama 10 -15 seans ayırmalarının iyi olduğunu düşünüyorum. Ama bazen tek seansta bir aydınlatmayla düzelenler de oluyor.
Grup terapisine yalnızca kadınlar mı katılıyor?
Evet. Ama eşleri de bazen bir erkek terapistle sadece erkeklerin olduğu grup terapisine katılıyor. Çiftlerin bir araya getirildiği seanslarımız da oluyor. Kadın-erkek yan yana olduğu için bu gruplarda cinsellik konuşulmuyor. İnsanlar geniş aile ilişkileri, yakın ilişkilerini anlatıyor.
Diyelim ki kadının eşi başka bir şehirde. Tedavi olma şansı var mı?
Kısmen olabilir. Eşiyle birleşme sorunu yaşadığı için tedaviye gelebilir ama eve gittiğinde eşinin orada olması lazım. Yoksa verdiğimiz alıştırmaları yapamaz. Öbür türlü kısmen kendi korkusunu yenebilir.
Vajinismusa sebep olan önyargılar
* İlk birleşme her zaman acı verir,
* Kızlık zarı aile şerefini korur,
* Cinsellik erkeklerin gereksinimidir,
* Cinsellik kadınlar için zorunludur,
* Cinsel ilişki kötü ve acı vericidir,
* Erkekler potansiyel tehdit kaynağıdır,
* Erkekler baskındır,
* Vücuda giren bir şey zarar verebilir ve şiddet içerir,
* Korku ve öfke daima bastırılmalı, asla dışa vurulmamalıdır,
* Kadınlar zayıf ve çaresizdir,
Erkeklere güvenilmez.