Viral hepatitler yılda 1 milyondan fazla can alıyor

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Yaprak, 28 Temmuz Dünya Viral Hepatit Günü’nde viral hepatitler konusunda bilgi verdi. Her yıl 1 milyondan fazla kişinin hepatit B ve C ye bağlı hastalıklardan hayatını kaybettiği söyleyen Prof. Dr. Onur Yaprak, yaptığı yazılı açıklamada, "Hepatit, karaciğerin iltihabi durumunu, viral hepatit ise iltihabın virüslerce oluşturulduğunu söyler. Hepatitlere bağlı gelişen ölümlerin yüzde 96’sı Hepatit B ve C kaynaklıdır. Hepatite yol açan A, B, C, D ve E olmak üzere beş çeşit virüs var. Viral denilen akut-kronik viral hepatitler, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine yol açarak ölüme neden olabilirler. Ülkemizde de kronik karaciğer hastalığı, siroz ve karaciğer kanseri vakalarının yarısından fazlası viral hepatitlere bağlı. Yine ülkemizde karaciğer nakillerinin yaklaşık yüzde 60’ı viral hepatitlere bağlı gelişen karaciğer hastalıkları nedeniyle yapılıyor" dedi.

Hijyen ve aşı Hepatit A'dan koruyor

Akut hepatitin çoğu zaman ayakta geçirildiğini söyleyen Prof. Dr. Yaprak, “A tipi hepatitte hasta genellikle enfekte olduğunu bilmez. Halsizlik, yüksek ateş, kas, eklem ağrıları, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, deride ve göz aklarında sarılık, koyu renkte idrar gibi belirtiler gözlenebilir. Akut hepatit nadiren kişiyi komaya sokabilecek ve karaciğer nakli ihtiyacı doğuracak kadar şiddetli seyredebilir. Kanalizasyon suyu ile kirlenmiş besinlerin çiğ ya da az pişmiş olarak yenilmesi en sık bulaşma yollarındandır. Hijyenik yaşam ve el yıkama alışkanlığı ve aşılanma ile Hepatit A’dan korunabiliriz” diye konuştu.

3 kişiden 1'i Hepatit B geçiriyor

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de her 3 kişiden birinin Hepatit B enfeksiyonu geçirdiğini, 3 milyonun üzerinde taşıyıcı olduğunu vurgulayan Yaprak, "Kronik Hepatit B hastalarının yüzde 25 ila 40’ı siroz ya da karaciğer kanseri açısından risk taşımasına rağmen hastaların ancak 10’da biri taşıyıcılığından haberdar. Taşıyıcılar hastalıklarını çoğu zaman check-up ya da kan örneği verdiğinde öğreniyor"dedi.

Hepatitten nasıl korunacağız?

Hepatit B’nin 3 temel bulaşma yolu var: Anneden çocuğa, kan ile temas ve cinsel ilişki. Sterilize edilmemiş tıbbi ekipmanlarla enfekte olmamak için merdivenaltı kliniklere gitmeyeceğiz. Kişisel bakım ürünlerimizi paylaşmayacağız. Güvensiz cinsel temas, sterilize edilmemiş araçlarla dövme, piercing, manikür, pedikür gibi uygulamalardan uzak duracağız. Hepatit B bulaşanların yüzde 95’i hastalığı ayaktan geçirir ve bağışıklanır. Yüzde 5’inde ise bağışıklık gelişmez, taşıyıcılık devam eder. Buna kronik enfeksiyon diyoruz. Hepatit B doğumda bulaşırsa yüzde 90, beş yaşına kadar bulaşırsa yüzde 20-30 ve erişkinlerde bulaşırsa yüzde 2-5 civarında kronikleşir. Ülkemizde Hepatit B 1998, Hepatit A ise 2012’den bu yana rutin aşılama programındadır

Hepatit C'nin yeni umudu ilaç

Viral hepatitler içindeki üçüncü tür olan Hepatit C hakkında da bilgi veren Prof. Yaprak, sözlerine şöyle devam etti: Hepatit C’nin temel bulaşma şekli kan yoluyladır. Dünyada 71 milyon, ülkemizde 500 bin civarında Hepatit C taşıyıcısı olduğu tahmin ediliyor. Hepatit C’nin aşısı yok, ancak son 5 yılda geliştirilen ilaçlar sayesinde virüsü yüzde 95 oranında kandan temizleyebiliyoruz.



Seyri en hızlı ilerleyen tür

Delta hepatiti yani hepatit D olarak bilinen virüsünün sadece hepatit B hastalarını etkilediğini anlatan Yaprak “Karaciğerde hepatit yapan virüsler arasında en az görülen, ancak seyri en hızlı ilerleyen türdür. Ülkemizde daha çok Güneydoğu Anadolu bölgemizde görülür. Hepatit B’li hastaların yüzde 5’i aynı zamanda Delta hepatiti taşırlar” dedi.

Anne adayları dikkat!

Prof. Dr. Onur Yaprak, viral hepatitler içindeki beşinci tür olan E virüsünde de hijyenin önemine değinerek sözlerini şöyle noktaladı:

Hepatit E, kanalizasyon sularının içme sularına karışması, dışkının bulaştığı yiyecek, içecekler ve kirli ellerle virüsün ağızdan alınması ile bulaşır. Hastalık gebelerde görüldüğünde tehlikeli seyreder ve düşük, erken doğum karaciğer yetmezliğine yol açabilir. Dünya genelinde yılda 20 milyon kişinin Hepatit E’den etkilendiği tahmin ediliyor. Hepatit E, viral hepatite bağlı ölümlerin yüzde 3.3’ünden sorumludur.