Yaşam mucizesi üçüncü haftada başlıyor (1)

Son adet tarihinden yaklaşık 2 hafta sonra kadının yumurtasıyla erkeğin spermi buluşarak embriyoyu meydana getiriyor. 5-6 gün sonra embriyo anne rahmine düşüyor ve hamilelik başlıyor

Hamileliğin başlangıcı ne zamandır?

Dr. Alper Mumcu: Hamileliğin başlangıcı sanıldığı gibi, gebe kalınan ilişkinin olduğu gün değil, bundan yaklaşık 14 gün öncesi yani son adet kanamasının ilk günü (SAT) kabul edilir.

Hamilelik kaç hafta sürer?

Dr. Alper Mumcu: 280 gün yani 40 hafta sürer. Ay hesabı yapmak karışıklığa neden olabilir. Bu nedenle anne adayları gebeliği takip ederken hafta olarak ifade etmeyi öğrenmeli ve ay hesabını bırakmalı.

Hamileliğin ikinci haftasında neler olur?

Dr. Alper Mumcu:Anne adayının yumurtalıklarında yumurta hücresi gelişimi devam eder. Bu esnada endometrium adı verilen rahim zarı da kalınlaşmaya başlar. Bu kalınlaşmanın amacı döllenme meydana geldikten sonra oluşacak embriyonun rahim içinde rahatlıkla tutunmasını sağlamaktır. Yeni gelişecek olan canlının ihtiyaçlarını karşılamak üzere vücudun bu kısmında kanlanma artar. Bu haftanın sonunda gelişen yumurta çatlayarak yumurtalıktan atılır. Ve yumurtlama meydana gelir. Adet döneminde kadında sadece 1 yumurta üretilir ve çatlar. Çift yumurta ikizlerinde ve üçüzlerinde farklı olarak tek bir yumurta değil birden fazla yumurta atılır. Bu yumurtaların hepsi döllenirse çoğul gebelik olur.

Bebeğin hayatının başladığı hafta hangisidir?

Dr. Alper Mumcu: 3’üncü haftadır. Cinsel ilişki esnasında vajina içine yaklaşık 300 milyon sperm bırakılır. Spermlerin sadece yani 3 milyon kadarı rahim içine girebilir. Rahim içine giren spermler kadının üreme organları içinde ilerleyerek tüplere kadar ulaşırlar. 10 saat süren bu seyahat sonunda yumurta hücresine kadar gelen spermlerden sadece 1 tanesi yumurtanın kabuğunu kırarak içine girer. 20 dakika kadar süren bu işlem döllenmedir. Bir sperm, zarı deldikten sonra tamamen kapanarak başka bir spermin girişine izin vermez. Döllenmeyle birlikte adına yaşam denen mucize başlar. Yaklaşık 5-6 gün sonra döllenmiş yumurta rahim içine yerleşme başlar ve hamilelik oluşur. Döllenme anında bebeğin cinsiyeti bellidir. Eğer dölleyen sperm X kromozomu taşıyorsa bebek kız, Y kromozomu taşıyorsa erkek olacaktır. Dolayısıyla bebeğin cinsiyetini belirleyen erkek, yani babasıdır. Kadının bebek cinsiyetinde en ufak bir rolü yoktur. Bu devrede cinsiyeti saptamak ancak genetik incelemeyle mümkündür. Bu aşamada belli olan sadece cinsiyet değildir. 38 hafta sonra dünyaya merhaba diyecek olan bireyin göz renginden kan grubuna kadar bütün genetik yapısı bellidir ve değiştirilemez. Bu aşamada anne adayında herhangi bir fiziksel ya da ruhsal değişiklik yoktur. Yalnız yerleşme esnasında hafif bir lekelenme şeklinde kanama olabilir.

Bir kadın, hamile olduğunu ne zaman anlayabilir?

Dr. Alper Mumcu: 4’üncü haftada. Hamileliğin en önemli belirtisi adet tarihinde gecikmedir. Bu durumda eczaneden gebelik testi alarak test yapmak gerekir. Test sonucu pozitif çıkarsa yapılması gereken en akıllıca iş hemen doktordan randevu almaktır. Bu dönemde yapılan ultrasonografide gebelik kesesini görmek genellikle mümkün değil. Ancak kanda yapılan gebelik testi yüzde 100’e yakın doğrulukla gebeliğin olup olmadığını tespit edebilir. Gebe bir kadında bazı değişiklikler olur. Bu aşamadaki belirtiler adet öncesi belirtilerle hemen hemen aynıdır. Halsizlik, yorgunluk ve göğüslerde hassasiyet bulunur.

Peki, 4’üncü haftada bebek, anne karnında ne durumdadır?

Dr. Alper Mumcu: Döllenmeden yaklaşık 1 hafta sonra rahime yerleşme gerçekleşir. Bazı hücreler rahim zarı hücrelerinde hasar oluşturarak minik kan göllenmelerine neden olur. Bu göllenmeler yeni damar oluşumunu tetikler ve oluşacak olan plasentanın (bebeğin eşi) dolaşımı başlar. 4’üncü haftanın sonunda embriyoda yavaş yavaş kan damarları oluşur. Ayrıca kan sistemini meydana getiren hücreler üretilir. Embriyo ile plasenta arasında göbek kordonunu meydana getiren oluşumun temelleri atılır.

Bulantılar kaçıncı haftada başlar?

Dr. Alper Mumcu: Salgılanan hormonların etkisiyle erken hamilelik belirtileri 5’inci haftada ortaya çıkar. Memelerde dolgunluk ve hassasiyet bu haftada en sık karşılaşılan yakınmadır. Sürekli uyku hali ve halsizlik de görülebilir. Rahimdeki büyüme mesanenin kapasitesini azalttığı için sık sık tuvalete gitme ihtiyacı ortaya çıkabilir. Doktor vajinal ultrasonografiyle gebelik kesesini gösterir. Eğer ultrasonda kese görülemezse bu bir dış gebelik olabilir. Dış gebelik hayati tehlike yaratabilen ciddi bir durumdur, bu nedenle ilk kontrolü geciktirmemekte yarar var.

5’inci haftada bebek ne durumdadır?

Dr. Alper Mumcu: Döllenmeden sonraki 16’ncı günde gelişim iyice hızlanır. Akciğerleri çevreleyen zarlar, dil, bademcikler, mesane ve sindirim sistemi taslak halinde gelişir. Kaslar, kemikler, lenf sistemi, dalak, kan hücreleri, kalp, akciğerler ile üreme ve boşaltım sistemleri farklılaşır. Cilt, tırnaklar, saç, gözün lens tabakası, işitme sistemi, burun, sinüsler, ağız, anüs, diş mineleri, hipofiz bezi, meme dokusu ve sinir sitemi de taslak halinde oluşmaya başlar. Döllenmeden 17-19 gün sonra embriyonun yerleştiği alan bir armuda benzer. Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniştir. Bu haftanın sonunda bebeğin kan hücreleri oluşmuştur.

YARIN: Bebek ne zaman hareket eder?

Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk