Giriş
Ertesi gün hapı ne kadar geç alınırsa, gebelik riski o kadar yüksek!
Ertesi gün hapı genellikle korunmasız cinsel ilişki sonrası gebe kalmak istemeyenler tarafından kullanılıyor. Son zamanlarda ertesi gün hapını doğum kontrol yöntemi olarak kullananlar da var. Ancak bu büyük bir hata! Ertesi gün hapı ne kadar döllenmeyi önlese de birincil bir korunma yöntemi deği. Ertesi gün hapı sadece hatalı korunma, eksik korunma gibi durumlarda çok nadiren kullanması gereken bir ilaç. Ertesi gün hapının etkileri ve doğru kullanımı hakkındaki tüm detayları Posta.com.tr okurları için derledik.
Aydan Durak / Posta.com.tr | Ertesi gün hapı halk arasında korunmasız cinsel ilişki sonrası, gebeliği önleme yöntemi olarak biliniyor. Son derece yanlış olan bu düşünce ertesi gün hapının da yanlış kullanılmasına sebep oluyor. Çünkü ertesi gün hapının asıl çıkış noktası başka. Ertesi gün hapı korunmasız veya eksik korunma sonucunda, örneğin doğum kontrol hapının alınamaması veya kondomun yırtılması gibi süpheli cinsel ilişki sonrası veya taciz durumlarında istenmeyen gebeliği engellemek için kullanılıyor. Bu anlamda ertesi gün hapı acil bir kontrasepsiyon yöntemi. Çok sık kullanımında progesteron hormonu üzerinden yan etkileri var.
Ertesi gün hapının doğru kullanımı hakkında merak edilen detayları Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Feride Mimaroğlu, Posta.com.tr okurları için anlattı.
DOĞUM KONTROLÜ HAKKINDAKİ EKSİK BİLGİLER İLAÇ KULLANIMINI ARTIRIYOR
Acil bir kontrasepsiyon yöntemi olan ertesi gün hapı yumurtlamayı önleyen bir yöntem değil. Amacı, korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebe kalmayı önlemek. Düzenli kullanılan doğum kontrol hapının o gün alınamamış olması, kondomun yırtılması veya çıkması gibi bir durum olursa, acil bir önlem.
Tüm dünyada yıllardır ertesi gün hapının reçetesiz veya ücretsiz satışı hakkında pek çok tartışma dönüyor. Örneğin çeşitli uzmanlar, belli bir yaşın altındaki gençlerin bu ilacın kullanım amaç ve hedefini algılayabilecek duygusal olgunlukta olmadıklarını düşünüyor. Ertesi gün hapının yanlış kullanımının çok yaygın olması, bir noktada korunma yöntemleri konusunda yeterli bilgi sahibi olunmamasından da kaynaklanıyor. Ancak tabii ki bir diğer yanda taciz vb. durumlar karşısında oluşan istenmeyen gebeliklerde bile kürtaj hakkı verilmeyen ülkeler var.
NEDEN 'ERTESİ GÜN' HAPI?
Gebeliği önleyen bu hormon ilacının isminin halk arasında ertesi gün hapı adı almasının sebebi, ilişkiden hemen sonraki ilk 24-48 saatteki etkinliğinden ileri geliyor. Hap ne kadar erken alınırsa, etkisi o kadar kesin oluyor. İlk 24 saat içinde alınan ertesi gün hapı gebeliği önlemede yüzde 98 oranında etkiliyken 48. saatte bu etki yüzde 75’e geriliyor. Bir diğer önemli nokta ise ertesi gün hapının düzenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılamayacağı gerçeği.
ERTESİ GÜN HAPININ ÇALIŞMA SİSTEMİ NASILDIR?
Gebelik, sperm hücresinin, kadın üreme sistemi organları arasında yer alan fallop tüplerine ulaştığında burada hazır bekleyen yumurtayı döllemesi ile oluşuyor. Kadın vücudunda yaklaşık 2 gün kadar canlı kalabilen sperm hücresi, fallop tüplerine ulaştıktan sonraki 2 gün içinde yumurtlama olması halinde de yumurtayı dölleyerek gebeliği oluşturabiliyor.
Ertesi gün haplarında progesteron hormonu bulunuyor. Korunmasız cinsel ilişkinin ardından alınan ertesi gün hapı, içerdiği yüksek miktardaki hormonlar sayesinde yumurtlamayı geciktiriyor. Yumurta, fallop tüplerinde sperm tarafından döllenmiş olsa bile, ertesi gün hapı embriyonun rahme tutunmasına olanak tanıyan rahim içi duvarının kalınlaşmasını engeller. Bu da gebelik oluşumunun önüne geçer.
Ertesi gün hapı gebeliğin kesin olarak engellemek isteyenler tarafından korunmasız cinsel ilişki ya da hatalı korunma sonrası kullanılıyor.
Ertesi gün hapı gebelik ihtimali bulunan cinsel ilişkilerde ne kadar çabuk kullanılırsa gebeliği önlemede o kadar başarılı oluyor. Ertesi gün hapı halk arasında sadece 'ilişkinin ertesi günü kullanılır' olarak bilinse de Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mimaroğlu, "Ertesi gün hapının cinsel ilişkiden sonraki 120 saat (5 gün) içinde kullanılabilir" diyor.
Ertesi gün hapı, cinsel ilişkiden sonra hamilelik oluşmadan önce korunmak amacıyla kullanılır. Bu yöntem korunmasız cinsel ilişki, hatalı korunma veya eksik korunma gibi durumlarda kullanılır. Ertesi gün hapının cinsel ilişkiden sonraki 120 saat (5 gün) içinde kullanılabilir. Ertesi gün hapı ne kadar erken kullanılırsa etkisi o kadar artar. Erken kullanılan ertesi gün hapı yüzde 98-99 oranında başarı sağlar.
ŞİKAYET OLARAK ANLATILANLARIN BİR KISMI ERTESİ GÜN HAPININ DOĞAL ETKİLERİ
Sosyal medyada ertesi gün hapının etkilerine karşı pek çok yorum bulunuyor. Pek çok kişi, ertesi gün hapının bazı doğal etkilerinin veya olası yan etkilerinin "olumsuz" olduğunu düşünerek, farklı forum sayfalarında yaşadıkları şikayetleri anlatıyor.
Sosyal medyada ertesi gün hapı kullandıktan sonra, hapın etkilerini gören ve bunlarla ilgili yorum yapan insanların sayısı bir hayli fazla. Eşiyle korunmasınız cinsel ilişkiye girdikten sonra ertesi gün hapı kullanan Elif S. isimli kişi, ertesi gün hapını içtikten sonra kanamasının olduğunu söylüyor.
Bir başka sosyal medya kullanıcısı Yıldız G. ise, ertesi gün hapı kullandıktan sonra göğüslerinde aşırı hassasiyet ve bir sonraki âdetinde 5-6 günlük bir gecikme yaşadığını belirtiyor. Ancak bu belirtiler, ertesi gün hapının olası yan etkileri arasında.
ERTESİ GÜN HAPI KULLANDIKTAN SONRA ÂDET DÖNGÜSÜ BOZULABİLİR
Ertesi gün hapının âdet düzenini bozduğunu söyleyen Ayşe Z. isimli kişi de "Hatalı korunma sonrası 24 saat içerisinde ertesi gün hapı kullandım. Hapı kullandıktan sonra âdet döngüm bozuldu. Âdet döngümün düzene girmesi neredeyse 3 ayı buldu" diyor. Ancak bu da ertesi gün hapının olası yan etkileri arasında. Çünkü Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mimaroğlu, "Ertesi gün hapından sonra âdet zamanı beklenen âdetten bir hafta sonrasına kayabilir. Düzensiz kanama ve lekelenmeler olabilir" diye belirtiyor.
Peki, ertesi gün hapını kullanmak gerçekten tehlikeli mi? Ertesi gün hapının vücuda bir zararı var mı? Dr. Mimaroğlu, ertesi gün hapının yan etkileriyle ilgili detayları da açık açık anlattı.
Meme ağrısı, baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı, âdet ağrısı, yorgunluk, baş dönmesi ertesi gün hapının en yayın yan etkileri arasında yer alıyor. Şiddetli karaciğer ve astım hastalığında kullanım önerilmez veya dikkat gerektirir. Bazı tüberküloz, epilepsi ilaçları ve sarı kantaron içeren ilaçları kullananlarda etkisi azalabilir.
HAPI KULLANDIKTAN SONRA İLK 5 GÜNE ÇOK DİKKAT!
Ertesi gün hapı kullanıldıktan sonra âdet gecikmesi yoksa gebelik testi yapmadan kullanılabileceğini belirten Op. Dr. Mimaroğlu, ertesi gün hapı alındıktan sonraki 5 gün boyunca ilişkiden kaçınılması veya kondom (prezervatif) gibi bariyer yöntemlerin kullanılmasını; spermin yumurtayı döllememesi için doğum kontrol hapları gibi hormon ilaçları yerine fiziksel bariyer sağlanması gerektiğini belirtiyor.
ERTESİ GÜN HAPI DOĞUM KONTROL HAPI İLE KULLANILIR MI?
Ertesi gün hapı kullanıldıktan sonra ilk 5 gün içinde doğum kontrol hapının kullanılmaması; ayrıca ilaç alındıktan sonra 3 saat içinde kusma olursa, ilaç dozunun tekrarlanması gerekiyor.
5 gün içinde doğum kontrol hapına başlanmamalı. İlaç alındıktan sonraki 1-3 saat içinde kusma olursa tekrar dozu alınmalıdır.
"Ertesi gün hapı kullanımında âdet zamanı beklenen âdetten bir hafta sonrasına kayabilir. Düzensiz kanama ve lekelenmeler de olabilir ve 1 aya kadar sürebilir." diyen Op. Dr. Mimaroğlu, "ancak düzensiz kanama olduğunda gebelik dışlanmalıdır." diye ekliyor.
Ertesi gün hapı kullanımından sonraki 3 hafta içinde âdet olunması beklenir. Eğer âdet gecikirse gebelik testi yaptırmalıdır. Ertesi gün hapının gebelik üzerinde bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur, bebekte anomali yaptığı tespit edilmedi. Çok sık kullanımında progesteron hormonu üzerinden yan etkileri olur.
AIDS olduğumu nasıl anlarım? AIDS belirtileri, tedavisi var mı?- HIV olduğumu nasıl anlarım? HIV belirtileri nelerdir?
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruyor! Aktif cinsel hayatı olan herkes öğrenmeli
- 'Erkekler cinsel sağlığı ile ilgili çözüm aramaktan çekiniyor'
- En komik Haydar Dümen soru ve cevapları! İşte unutulmayacak yanıtlarıyla Haydar Dümen best of'ları
