NE ZAMAN VİTAMİN EKSİKLİĞİNDEN KUŞKU DUYULMALI?

A, C, D, E, B6, B12 vitaminleri ile demir, çinko, magnezyum, selenyum, folat, iyot ve bakır bağışıklık sistemi hücrelerinin fonksiyonları için gerekli öğelerdir. İştahsızlık, üşüme, halsizlik, tırnak bozuklukları, saç dökülmeleri, uykusuzluk, dikkat eksikliği, gelişimsel ve davranışsal sorunlar, büyümede duraklama, sık hastalanma, kas krampları gibi belirtiler ile başvuran çocuklarda vitamin ve mineral düzeyleri kontrol edilmeli. Eksiklik durumunda destek tedavisi gerekli olabilir.

VİTAMİN EKSİKLİKLERİNİN MEVSİMLERLE İLGİSİ VAR MI?

• Özellikle kış aylarında D vitamini desteği yapılabilir.
• Sık üst solunum yolu enfeksiyonlarının görüldüğü kış ve bahar aylarında C vitamini ve multivitamin destekleri, probiyotikler kullanılabilir.
• Mide-bağırsak enfeksiyonlarının görüldüğü bahar ve yaz aylarında çinko, probiyotik desteği gündeme gelebilir.
• Balık tüketmeyen çocuklarda omega 3 takviyeleri, vejetaryen beslenen gençlerde B12 ve demir takviyeleri bağışıklık durumunu desteklemede yararlı olabilir.
• Vitamin takviyeleri doktor denetiminde olmadan kesinlikle kullanılmamalı. Her çocuğun bireysel gereksinimleri ve bünye özellikleri dikkate alınarak vitamin, mineral destekleri önerilmeli.

KONTROLSÜZ VİTAMİN TAKVİYESİ NE GİBİ SORUNLARA YOL AÇABİLİR?

Yağda eriyen vitaminler dokularda birikim yapabilir. Karaciğer ve diğer organlarda fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. Bazı minerallerin fazlalığı halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, kusma, baş ağrısı, kalp ritminde bozukluklar gibi sorunlara neden olabilir. Farklı piyasa isimleri altında benzer içerikli ürünlerin kullanılması vücutta toksik birikimlere yol açabilir.

KİLOLUYSA DİKKATLİ OLUN

Büyüme ve gelişmesi normal hatta fazla tartılı ya da obez olan çocuklarda da vitamin ve mineral eksikliklerine oldukça yaygın olarak rastlanıyor. Bu çocukların tükettiği besin çeşitliliği çok az olduğu için mutlaka kan düzeyleri ölçülmeli, eksiklik tamamlanmalı.

Sanıldığı gibi yemek suları vitamin açısından zengin değildir.

Kronik vitamin ve mineral eksikliği olan çocuklarda altta yatan mide bağırsak hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları açısından değerlendirme yapılmalı.

HAP MI DOĞAL BESİN Mİ?

Sağlıklı ve dengeli bir beslenme vitamin ve minerallerin doğal yollarla yerine konması için çok önemli. Büyüme çağındaki bir çocuk, büyüme eğrisi, günlük aktivitesi ve gelişme düzeyine göre her gün 3-5 porsiyon tahıl, 3-4 porsiyon farklı renklerde sebze, meyve, salata, 3 porsiyon süt ürünü (süt, yoğurt, peynir, kefir), 2-3 porsiyon protein (et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagil gibi) az miktarda yağ ve yağlı tohumlardan tüketmeli. Ayrıca yeterince su içmeli. Bu beslenme düzenini sağlamış ailelerin çocuklarında genellikle D vitamini dışında takviyeye gereksinim pek olmaz. Yıllık doktor kontrolleri sırasında büyüme ve beslenme değerlendirmesi ile eksiklik şüphesi olan çocukların kan düzeyleri gözden geçirilmeli. Eksiklik saptanan çocuklara doktor kontrolünde vitamin ya da mineral takviyesi yapılabilir.