'SUYA DOYMAMA' DİYABET HABERCİSİ

NEDENİ TAM BİLİNMİYOR

Çocuklarda görülen diyabet vakalarının yüzde 95-98’inden fazlasını Tip 1 diyabet oluşturuyor. Bu diyabet türü, pankreasın insülin salgılayan beta hücrelerinin zedelenmesi sonucunda oluşuyor. Beta hücrelerinin bağışıklık sistemi tarafından zedelendiğini bilsek de bunu başlatan nedenler tam olarak aydınlatılamadı. Sanıldığı gibi genler çok etkin bir rol oynamıyor; Tip 1 diyabetli çocukların yüzde 90’ının ailesinde Tip 1 diyabet yok. Genel olarak virüs kaynaklı enfeksiyonlar, besinler, büyük travmalar, hızlı büyüme gibi etkenler diyabetin tetiğini çekiyor. Fakat hala Tip 1 diyabete neden olan özel etkenin ne olduğunu bilmiyoruz. Ülkemizde 20 bin civarında Tip 1 diyabetli çocuk var. Her yıl 1700-1800 civarında çocuğa Tip 1 diyabet tanısı konuluyor.

KILO KAYBINA DIKKAT

Çocuklarda görülen Tip 1 diyabet, ani başlangıçlıdır. O güne kadar hiçbir sorunu olmayan çocuklar birden çok su içmeye, sık idrara çıkmaya, daha önce kuru kalırken gece altını ıslatmaya, çok yediği halde zayıflamaya, giderek bitkinleşmeye başlar. Özellikle kilo kaybına dikkat çekmek istiyorum. Bazen çocuklarda 10kiloyavarabilenkilokaybıolur. Çocuklar bu dönemde süzülürler, bazen deri altı yağ dokuları ‘bir deri bir kemik’ kalacak kadar azalır. Aileler kilo kaybı, çok su içme gibi belirtilere mutlaka kendilerince bir açıklama bulurlar. En sık ‘Boy attı, ondan zayıfladı’ şeklinde yorumlarlar. Oysa boy atan hiçbir çocuk zayıflamaz. Çocuklardaki diyabet zamanında teşhis edilmezse bulantı, kusma, hızlı ve derin nefes alma ve bilinç bozukluğu ile doktora başvururlar.

TANI IÇIN KAN TESTI

Tanı için kan şekeri bakılması gereklidir. Genel olarak kan şekeri 200-300 mg gibi yüksek düzeylerde çıkar. Aileler, diyabetten şüpheleniyorsa hiç vakit kaybetmeden bir hastaneye başvurmalı. Yetişkinlerdeki gibi ertesi gün açlık kan şekeri bakılması gibi yöntemleri beklememeli. Günün her saatinde gerekli incelemeler yapılabilir.

BU İŞARETLERİ CİDDİYE ALIN

Tip 1 diyabet en sık 3-6 yaş ve ergenlik döneminde görülür. Bebeklerde de 6 aydan itibaren Tip 1 diyabet ortaya çıkabilir; 6 aydan önce görülen diyabet vakalarında ise genetik diyabet türleri düşünülmeli. Aşağıdaki belirtileri çocuğunuzda gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden bir çocuk hekimine ya da çocuk acil servislerine başvurun:

• Sürekli susama hissi/ağız kuruluğu.
• Çok su içme, adeta suya doyamama.
• Çok ve sık idrar yapma. Sınıfta sık sık tuvalete gitme.
• Gece idrara çıkma ve yatağını ıslatma.
• Karbonhidrattan (unlu ve şekerli gıdalardan) zengin besinlere karşı iştah artması.
• Çok yemesine rağmen kilo kaybı.
• Kolay yorulma ve bitkinlik.
• Bulanık görme.
• Okula devamda aksamalar ve derslerde bitkinlik.