Yaz mevsimi boyunca havaların ısınması ve tatil modu; ev dışı aktivitelerin artmasını getirirken, hem çocuk hem de yetişkinlerde gözlenebilen bazı kazalar ve tehlike arz edecek durumlara nasıl müdahale edilmelidir, nelere dikkat edilmelidir? Acil Tıp Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Deniz Algedik Gürsoy yaz mevsimi boyunca karşılaşacağımız durumlarda neler yapılmalı, nasıl müdahale edilmeli konusunda açıklamalar yaptı.
Güneş yanıkları
Yaz aylarında özellikle aşırı sıcak dönemlerde güneşe maruz kalan deri, güneşin etkisiyle zarar görmektedir. Güneş yanığı, cildin güneş ışığına yoğun maruz kalması sonucu ortaya çıkan, ilgili bölgenin akut iltihabıdır. Güneş yanığı, geniş bölgelerde ortaya çıktığında ise tehlikeli sistemik etkilere yol açarak hayatı tehdit edebilir. Açık cilt rengine sahip bireyler ve çocuklar yanık için risk grubundadır, çünkü ciltleri daha hassastır.
Bu sebeple çocuklar güneşe çıkarken mutlaka şapka ve güneş gözlüğü gibi koruyucu aksesuar kullanmalı ve güneş kremi sürmeyi ihmal etmemelidir.
Güneş yanığının tipik bir belirtisi, genellikle hareketle acı veren, kızarmış bir cilttir. Cilt hafifçe şiş ve kaşıntılı da olabilir. Ciddi yanıklarda içi sıvı dolu kabarcıklar da bulunabilir. Şiddetli ağrı veya kabarma varsa doktora başvurmak gerekir.
Bebekler ya da küçük çocuklar güneş yanığına maruz kaldıysa, bir doktora başvurulmalıdır.
Güneş yanıkları oluşumlarının ardından soğuk su ile yıkamak gereklidir. Soğuk su ile duş alınabilir. Duş alırken suyun basıncı az olmasına dikkat edilmelidir. Bunun yanı sıra soğuk su ile ıslatılan bez kullanılarak yanık olan alan üzerine bastırmadan düzenli kompres yapılabilir.
Güneş yanıkları olan bedenlerde kimyasal maddeler içeren ürünler kullanılmamalıdır. Çünkü kimyasal maddeler, aşınmış deriye daha fazla zarar verebilir. Güneş yanıkları olan deri için en ideali soğuk su ile düzenli soğutulmasıdır.
En çok yapılan hata, toplumda yaygın olarak da kullanılan, yanık cilt üzerine yoğurt, diş macunu sürülmesidir. Bunun yanık nedeniyle ciltte oluşan iltihabi süreci iyileştirici bir etkisi yoktur. Ek olarak, süt ürünlerindeki bakteriler, enfeksiyonları tetiklemesi sebebiyle yoğurt , peynir gibi besinleri cilde sürmekten kaçınmakta fayda vardır.
Papatya veya aloe vera içeren ürünler iltihap giderici özelliği nedeniyle yanık bölgesine sürülürse iyileşmeyi hızlandırır. Ancak cilde herhangi bir merhem ya da krem sürmeden önce içeriğindeki herhangi bir maddeye karşı allerjiniz olup olmadığını test etmek için öncelikle cildinizdeki küçük bir alana sürerek denemeniz güvenlik açısından gereklidir. Yanık bölgelere günde birkaç kez nemlendirici jeller ve losyonlar uygulamak sıvı kaybını minimumda tutmaya yardımcı olur.
Kaynar su yanıkları
Çocuklar genellikle sıcak su, süt ve çorba dökülmesi gibi sıvı kaynaklı yanık nedeniyle acil servise başvurur. İlk yapılması gereken, yanığa sebep olan maddenin hızla uzaklaştırılması olup bunun için en ideal ilk yardım musluk suyunda 15 dakika kadar ağrı geçene kadar soğuk su ile yıkanmasıdır.
Düşmeler
Yaz aylarında acil serviste çocuk düşme vaka sayısı artar. Daha sıklıkla kol bacak gibi ekstremite travması olmakla beraber en tehlikeli olanı kafa travmasıdır. Ekstremite travmalarında çocuğun ağrı tariflediği bölgeyi hareket ettirmeden, buz uygulaması yaparak en yakın acil servise başvurmalıyız. Kafa travmalarında ise mutlaka bilinç takibi yaparak ve sarsmadan en yakın acil servise başvurmalıyız.
Boğulma
Yaz aylarının gelmesiyle çocuklar deniz ya da havuzda vakit geçirmeye başlar. Boğulma vakaları da böylelikle artmaktadır. Olay yerinde boğulan bir çocuk gördüğümüzde ilk yapmamız gereken yardım istemektir.(112 yi aramak, boğulma vakası olduğunu söylemek) Ardından önce kendi güvenliğimizi koruyarak, mümkünse deniz ya da havuzdan şahsı çıkarmaktır. Yardımcı ekip gelene kadar temel yaşam desteği biliyorsak hemen olay yerinde hastaya müdahale etmeye başlayabiliriz. Burda en önemli nokta önce kendimizi ardından boğulan şahsı güvenli ortama almaktır.
Yaz hastalıkları
Yaz aylarında çocukların dışarıda daha çok vakit geçirmesiyle birlikte enfeksiyona yakalanma sıklıkları da artar. Özellikle de park ve oyun alanları gibi ortak kullanım alanlarında temas ve damlacık yoluyla bulaşan hastalıkların görülme riski artar. Bunun için el temizliğine dikkat etmeli, kirli ellerin mukozalara( ağız, göz gibi) temasından kaçınmalıyız. Yaz döneminde acil serviste en sık ateş, mide bulantısı, kusma ve ishal gibi semptomlarla başvuran çocuklar görmekteyiz. Bu semptomların altından genellikle viral enfeksiyonlar çıkmaktadır. İlgili tetkikleri yapıp tedavilerini düzenliyoruz.
Musilaj
‘Deniz salyası’ olarak adlandırılan müsilaj, hemen hemen tüm bitkilerin ve bazı mikroorganizmaların ürettiği kalın, yapışkan bir maddedir. Deniz sıcaklığının yükselmesi ve sıcaklığın yükselmesiyle artan bakteriler sonucunda oluşur. Denizin üzerinde oluşan jölemsi tabaka, cildimize temas ettiğinde erken dönemde yanma kızarıklık gibi alerjik semptomlara yol açmaktadır. Özellikle Marmara denizi, kuzey ege denizinde müsilaj görüldüğü için gözle görülür tabaka halinde müsilaj olan bölgede denize girmemelerini öneriyorum. Bu bölgelerde denize giren çocuklarımızı korumak için denizden çıktığında mutlaka duş almalı ve cillte yanma, kızarıklık, solunum sıkıntısı gibi şikayetleri olduğunda en yakın acil servise başvurmalıdırlar.
- Viral enfeksiyonlar pik noktaya ulaştı! Çocuğunuzun öksürüğü sandığınızdan daha çok şey anlatıyor olabilir
- Sonbaharda çocukları hedef alan hastalıklar ve korunma yolları
- Çocuklarda trans yağ tüketimine dikkat!
- Su çiçeğine ne iyi gelir, nasıl geçer? Bulaşıcı mıdır, neden olur?
- Uzmanından yaz sıcaklarında çocukları koruyacak öneriler