Güneş ışığının hediyesi D vitamini

Kemik ve kas sağlığının yanı sıra bağışıklık sistemi, enflamasyonun (iltihap oluşması) ve kronik hastalıklara yakalanma riskinin azalması açısından D vitamini çok önemlidir. D vitamininin esas kaynağı güneştir. Yeteri kadar güneş ışığına maruz kalmayan, D vitamini ile zenginleştirilmiş besinleri tüketmeyen ve D vitamini takviyesi almayan kişilerde D vitamini eksikliği görülür. Ülkemizde D vitamini eksikliğinin yüzde 90 civarında olduğu düşünülmektedir. Türkiye gibi her mevsim güneş ışığı olan bir ülkede yetersizliğin bu kadar yüksek olması güneşten yararlanmayı bilmediğimizi gösterir.

20 DAKiKA MARUZ KALIN

D vitamininin güneş ışığı yardımıyla sentezlenebilmesi için güneş ışınlarının dik geldiği saatler olan 10.00-15.00 arasında en az 20 dakika, herhangi bir koruyucu krem kullanmadan güneş ışığına direkt maruz kalınması gerekir. D vitamini eksikliğinin belirlenmesi için kan tahlili yaptırmak gerekir. Doktor tarafından belirlenen D vitamini desteğinin düzenli kullanılması ile depolar dolar ve ikame D vitamini dozuna geçilir. İkame D vitamini kullanmak istemiyorsanız haftada 2 kez 20 dakika güneşlenmek D vitamini eksikliğinden korur. Güneş ışığı dışında D vitaminini besinlerden karşılamak mümkün değildir.

GÜNLÜK İHTİYAÇ NE KADARDIR?

D vitamini ihtiyacı yaşa ve kişiye göre değişkenlik gösterir. 1 yaşına kadarki bebeklerde 400 IU yeterli iken, 1 yaşından sonra 600 IU alınması gerekir. 70 yaşından sonra günlük D vitamini ihtiyacı artmaktadır. Düşük D vitamini seviyeleri, özellikle kemikler ve kaslar ile ilgili bir dizi soruna yol açabilir.

D VİTAMİNİ EKSIKLİĞİ BELİRTİLERİ

D vitamini düşüklüğünde vücut, kas ve kemik ağrıları, yorgunluk, ciltte solgunluk, saç dökülmesi, baş ağrısı, el ve ayakların ısınamaması, daha sık hastalanma ve uykusuzluk ortaya çıkan belirtilerdir. Uzun süreli ve aşırı D vitamini eksikliğinde kemik yoğunluğu kaybı, kemik erimesi ve kırık oluşumu da görülebilir. Çocuklarda görülen raşitizim hastalığı da D vitaminin uzun ve aşırı eksikliğinin bir belirtisidir. D vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:

Vücutta kemik ağrısı 

Yorgunluk ve halsizlik

Ayaklarda üşüme

Saç dökülmesi

Uykusuzluk

Tekrar eden baş ağrıları

Depresyon ve kaygı sorunları yaşama

Yaraların daha geç iyileşmeye başlaması

Daha sık hastalanma

İştahta azalma

Göz altında morluklar meydana gelmesi

Kilo artışı

Terleme

D VİTAMİNİ KAÇ OLMALIDIR?

D vitamininin normal aralığı mililitre başına nanogram (ng/mL) olarak ölçülür. 20 ile 50 ng/mL arasında bir seviye vücudun sahip olması gerektiği düşünülen D vitamini seviyeleridir. 12 ng/mL seviyelerinin altı ise düşük olarak kabul edilir. Vücuttaki D vitamini yetersiz olduğunda ortaya çıkan D vitamini eksikliğinde, vücut kalsiyum ve fosfor emilimini olması gerektiği gibi yapamadığı için kemik ve kas ağrısı, kaslarda zayıflık, yorgunluk, sık hastalanma, depresyon ve anksiyete, yaraların geç iyileşmesi ve saç dökülmesi gibi belirtiler ortaya çıkar.

D VİTAMİNİ NE İŞE YARAR?

Yeterli miktarda D vitamini alımı hipertansiyon hastalarında kan basıncını dengeler.

Kalsiyum ve fosfor metabolizmasına katılır. Bu özelliğiyle hormon görevi görmektedir.

Hormon göreviyle enfeksiyon hastalıklarını ve otoimmun hastalıkları önlemede rol alır.

Yapılan çalışmalarla kanser hücrelerindeki büyüme ve farklılaşmayı olumlu yönde etkilediği görülmüştür. 

Astım hastalarının iyileşme sürecine de olumlu yönde katkı sağlamaktadır.

Beyin hücrelerinde koruyucu etkisi vardır. Bu sayede alzheimer ve otizmin bu vitamin eksikliği ile ilişkili olabileceği ile ilgili araştırmalar sürmektedir.

D VİTAMİNİ İÇEREN BAZI BESİNLER

Balık yağı

Somon

Sardalya

Zenginleştirilmiş süt (ülkemizde çok sık rastlanmıyor)

Karides

Pişmiş yumurta sarısı

Karaciğer 

Mantar

Tahıl ürünleri

SÜREKLİ YORGUNLUK HİSSİ VARSA DİKKAT!

Vücudunda D vitamini eksik olan kişiler kilo vermekte zorlanırlar. Zaman zaman kilo artışları görülür.

Sürekli yorgunluk ve halsizlik hissi olur.

Sık sık baş ağrıları oluşur.

Saçlarda ve tırnaklarda dökülmeler meydana gelir.

Sürekli üşüme görülür.

Çocuklarda kemik yapısının sağlam olmaması ve vücut ağırlıklarını taşımakta zorlanmaları da D vitamin eksikliğinin bir belirtisidir.

D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ HANGİ HASTALIKLARA NEDEN OLUR?

Kas ve kemik ağrısı

Kemik erimesi ve kırılmaları

İskelet deformitelerine neden olan raşitizm hastalığı

Osteomalasia denilen erişkin dönemde görülen kemik hastalığı

Kemik metabolizmasının gelişememesi

Bağışıklık sisteminin düşmesine bağlı hastalıklarla mücadelede yetersiz kalma

Obezite oluşumu

Uyku bozuklukları

Alzheimer hastalığına zemin oluşturur

Kronik yorgunluk meydana gelir.

YÜKSEK DOZ ZEHİRLER!

Yüksek doz alındığında D vitamini zehirlenmesi görülür ve bu durum; mide bulantısı, depresyon ve organ tahribatına neden olabilir. Çok fazla güneş ışığına maruz kalmak D vitamini zehirlenmesine neden olmaz ancak takviyelerin çok fazla ve kontrolsüz alımında D vitamini zehirlenmesi görülebilir. Eğer beslenmenizle yeterli miktarda D vitamini alamıyorsanız ya da yeterince güneş ışığına maruz kalmıyorsanız, gerekli tahlilleri yaptırıp doktorunuza danışarak dışarıdan D vitamin takviyesi alabilirsiniz.