Giriş
Hava kirliliği araştırmasında dikkat çeken sonuçlar
2022 Air Quality & Health in Cities raporuna göre küresel ortalama NO2 (Azot Dioksit) maruziyetinin araştırmaya katılan ülkelerin en büyük şehirlerinde yüksek düzeyde olduğu görülüyor. İstanbul, 35.3’lük NO2 maruziyeti seviyesi ile dünya çapında 20 şehir arasında 9. Sırada yer alıyor. PM2.5 (Partikül Madde) kirliliğine bakıldığında ise düşük ve orta gelirli ülkelerdeki şehirlerdeki seviyelerin yüksek olduğu görülüyor.
Dyson şirketinin yaptığı araştırma sonuçları, kalabalık ortamlara girmek, yoğun caddelerde yürümek, toplu taşıma araçlarının bulunduğu yerlerde dolaşmak ve arabayla seyahat etmek gibi aktivitelerin PM2.5, VOC (Uçucu Organik Bileşikler) ve NO2 gibi kirleticilerde ani bir artışa neden olduğunu gösteriyor. Bu noktada daha az kirliliğe maruz kalmak için yoğun trafiksiz yolların tercih edilmesi, yoldaki araç sayısını azaltmak için bisiklet kullanımı, özel araç yerine feribot ya da otobüs gibi toplu taşıma araçlarının kullanılması kirlilik seviyelerini azaltmaya yardımcı olabiliyor.
Kış ayları yaklaşırken evlerimizi daha sağlıklı hale getirmek için birden çok nedenimiz var. Özellikle sonbahar aylarından kış aylarına geçerken hem alerjik faktörler hem de kış virüsleri evlerimizi sık sık ziyaret ederek bizim ve sevdiklerimizin sağlığını tehdit ediyor. Soğuk havaların gelmesiyle evde zaman geçirme süremiz ve aktivite oranımız artarken iç mekân hava kirliliğine neden olan bakteri, toz, toz akarı ve küf gibi faktörlerin yanına kış virüsleri de ekleniyor. Havayı kirleten tüm bu partiküller otuz dakikaya kadar havada asılı kalabilirken, virüsler aktif olarak birkaç saat havada canlı duruyor.
Kış aylarında kapalı alanlarda çok fazla vakit geçirmek, kirleticilerin, özellikle virüslerin yayılmasına ve kronik hastalıklara bağlı şikayetlerin artmasına neden oluyor. Havasız ve kapalı alanlarda, farklı ısıtma yöntemlerine bağlı olarak nem seviyesi düşüyor ve ısı-nem dengesinde düzensizlik oluşuyor. Düşük nemli ortamlar virüs ve bakteriler için yüksek nem ise akar ve mantar üremesi için ideal ortam yaratıyor. İdeal ortam sıcaklığının kapalı mekanlarda 20-22 derece olması gerekirken nem oranının yüzde 40-50 arasında olması gerekiyor. Bu nedenle, nem ve hava kalitesini düzenlemek, hastalık riskini azaltmak için kapalı alanlar sık sık havalandırılmalıdır. Havalandırma işlemi hava kirliliğinin yoğun olduğu saatlerde yapılmamalıdır. İç mekânda kalorifer kullanılıyorsa nem oranı göz önünde bulundurulmalı, en basit şekilde radyatör ve ısıtıcıların üzerine nem dengesini sağlamak için bir kap yardımıyla su koyulmalıdır ya da evin nem oranını ölçerek uygun nem miktarını sağlayan teknolojilerden yararlanılmalıdır.
