İlaçları ömür boyu kullanmak gerekiyor

MEMORIAL HASTANESI İÇ HASTALIKLARI BÖLÜMÜ’NDEN PROF. DR. YAVUZ BAYKAL ANLATTI:

Kolesterolden korunmak için nasıl beslenmeliyiz?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Kolesterol düzeyini düşürmek için diyete dikkat etmek gerekiyor. Ve tabii bazı yiyeceklerden yani kolesterol açısından zengin yiyeceklerden kaçınmak gerekiyor. Yumurtanın sarısı, hayvansal yağlar, sakatatlar, mayonez, kırmızı et gibi besinlerde kolesterol oranı yüksektir.

Ne tür ekmek yemeliyiz?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Kolesterolün düşürülmesi ve kalori miktarının azaltılması açısından kepekli ekmek yenilmesi iyi olur.

Ceviz ve fındık kolesterolü düşürür mü?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Fındık ve ceviz gibi gıdaların çok fazla tüketilmesi kolesterol üzerinde olumlu etkiler yapmaz. Ama az miktarda yenilmesi yararlı olur. Özellikle de günde 2-3 adet ceviz yemenin kolesterol üzerine olumlu etkileri olduğu söylenebilir.

Hangi meyve ve sebzeleri tüketelim?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Meyve ve sebzeleri mutlaka yeterli miktarlarda tüketmek gerekiyor. Normal beslenme de meyve ve sebzelerin rolü büyüktür.

Tuz kullanımı kolesterolü yükseltir mi?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Tuz kolesterolü yükseltmez. Direkt bir bağlantısı yoktur ama çok fazla tuz tüketen kişilerin tansiyonlarında bir yükselme görülebilir. Tansiyonu yüksek olan kişilerde bir de kolesterol yüksek olursa kalp ve damar hastalıkları için risk faktörleri artış gösterir.

Kolesterol ve yağ arasında nasıl bir ilişki var?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Katı yağlardan kaçınmak gerekiyor. Doymamış yağları tercih etmek gerekiyor. Bunların en başında zeytinyağı geliyor. Eğer zeytinyağı yiyemiyorsanız o zaman fındık, soya, mısırözü gibi yağları tercih etmeniz gerekiyor.

Kırmızı et kolesterolü yükseltiyor mu?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Yükseltiyor ama canınız çok kırmızı et yemek istiyorsa haftada 1 ya da 2 kez aşırıya kaçmamak koşuluyla yiyebilirsiniz. Ancak et yemek istiyorsanız beyaz et ve balık yemek daha yararlı olur.

Kimler kolesterolünü ölçtürmeli?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Ailesinde kolesterol problemi olanlar genç yaşlarında kolesterolünü ölçtürmeye başlamalı. Yani 20’li, 30’lu yaşlarda mutlaka ölçüm yaptırmalı. Yüksek olanlar ise önlem almalı. Kolesterolü yüksek olmayan kişilerin yılda bir kez kolesterollerini ölçtürmeleri yeterlidir.

Yılda bir kez kolesterol ölçtürmek kişiyi hastalıklardan korur mu?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Evet, korur. Hiçbir risk faktörü olmayan, genetik yatkınlığı olmayan kişilerde tek başına kolesterole bağlı ölüm riski binde bir. Ama diğer faktörler eklenince bu oran da artış gösteriyor. Kolesterolün düşürülmesi ile kalp krizi, felç, böbrek hastalıkları, nadir de olsa şişmanlığa bağlı kanser gelişimi gibi hastalıklardan korunmak mümkün olabilir.

Kolesterol nasıl teşhis ediliyor?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Kişiden kan alınıyor ve laboratuvar sonuçlarına göre değerlendirme yapılıyor. Genetik yatkınlık, sigara, alkol kullanımı, şeker hastalığı, hipertansiyon ve erkek olunması gibi risk faktörleri varsa kişinin total kolesterolünün 100’ün altında olmasını tercih ediyoruz. Herhangi bir risk faktörü yoksa kolesterol oranı 200 olabilir. Yüksek kolesterollü ve risk faktörleri olan hastalarda ilaç tedavisine başlıyoruz.

İlaç tedavisi nasıl yapılıyor?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Hastalarda kolesterolü düşürmek amacıyla birçok ilaç kullanılmakta ise de, en fazla kullanılan ilaç grubu statinlerdir.

Kolesterol tedavisi ne kadar sürüyor?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Bu ilaçlar kullanıldığı sürece faydalı olurlar. Dolayısıyla ilaçlar bırakıldığı zaman kolesterol düzeyi tekrar yükselir. Bu yüzden bu ilaçları ömür boyu kullanmak gerekiyor.

Peki ya ilaç kullanımına rağmen kişinin kolesterolü düşmezse?

Prof. Dr. Yavuz Baykal: Bazı kişilerde ilaç kullanımına rağmen kolesterol düşmüyorsa bu hastalarda genetik tedaviler ve plazmaferez denilen tedavi uygulanabilir.

KOLESTEROL DÜŞÜREN DİYET

Memorial Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Diyetisyen Yeşim Çelik hazırladı.

SABAH: * 30 gram yarım yağlı beyaz peynir * 2 dilim esmer ekmek * Domates, salatalık * Çay (şekersiz) * 2 adet ceviz veya 6-8 adet fındık

ARA: * 2-3 adet kepekli grisini * Şekersiz çay ya da bitki çayı * 1 porsiyon meyve

ÖĞLE: * 150 gram beyaz et (Tavuk, balık, hindi) Haşlama, ızgara ya da fırında pişirilmiş olacak. * 1 kase çorba * 2 ince dilim esmer ekmek * Bol salata (yağsız olacak)

ARA : * Probiyotik yoğurt

AKŞAM : * 1 porsiyon sebze yemeği (etsiz, az yağlı) * 1 kase light yoğurt * 2 ince dilim esmer ekmek * Dilerseniz salata/söğüş çiğ sebze (yağsız)

ARA : * 1 bardak light süt * 1 porsiyon meyve

NOT: Haftada 1-2 kez 1 dilim beyaz peynir yerine 1 adet haşlanmış yumurta yenebilir. Şekerli gıdalardan uzak durun. Haftada en az 2 kez kurubaklagil tüketin.