Kansere karşı yeni umut! Ödüllü Türk bilim insanı açıkladı

Posta.com.tr | TÜBİTAK Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri kapsamında sağlık bilimleri alanında uluslararası düzeyde üstün nitelikli çalışmaları nedeniyle TÜBİTAK Teşvik Ödülü’ne layık görülen Prof. Dr. Özge Çevik, Posta.com.tr okurları için kansere karşı yapılan son çalışmalar hakkında bilgiler verdi.

Kadınlarda sık görülen kanserlerden servikal kanser ve meme kanseri üzerinde yaptığı çalışmalar ile dikkat çeken bir bilim insanı Prof. Dr. Özge Çevik eksozomların kanserde dahil olmak üzere birçok hastalıkta rol oynadığını ve yenilikçi ilaç geliştirme çalışmalarında göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı.

EKSOZOMLAR UMUT KAYNAĞI OLUYOR

“Eksozomlar hücrelerden salınan nano boyutta küçük keseciklerdir.” diyen Prof. Dr. Özge Çevik, kanser çalışmalarında etkinliği bilinen ancak hücre içerisinde giriş çıkış problemi yaşayan, hedef organa gidemeyen ve direnç geliştiren ilaçların biyouyumlu taşıma sistemi olan eksozomlar ile aşılabileceğini dile getirdi.

Prof. Dr. Çevik, “Ekozomlar, bir hücrenin başka bir hücreye ya da başka bir organa biyomolekülleri taşımasında görevlidir. Kan, idrar, amniyon sıvı, beyin omurilik sıvısı, ağız içi salgı, göz yaşı, eklem sıvısı, nasal sıvı ve anne sütü dahil bütün vücut sıvılarında bulunan eksozomlar kolaylıkla her yere ulaşabilirler.” şeklinde konuştu.

“Eksozomlar içerisinde nükleik asitler, proteinler, DNA ve RNA parçalarını, enzimleri ve bilinmeyen yüzlerde molekülü paketleyerek taşıyabilirler. Bu özellikleri onları hem hastalıkların teşhisinde kullanılmasını hem de yeni ilaç taşıyıcı sistem olarak kullanılmasını sağlamaktadır.”

KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ ÖN PLANDA

“Kanser tedavilerinde immün yanıtın baskılanma probleminin de eksozomlar aracılığı ile aşılabileceğini iddia etmektedir.” diyen Prof. Dr. Çevik, “Kanser hastalarının eksozomları kullanılarak kişiye özgü tedavi seçeneklerini geliştirdiklerini ve eksozomlara ilaç yükleme çalışmaları yaptıklarında normal kemoterapide yapılan uygulama dozlarında daha düşük dozlarda etki sağladıklarını yaptıkları çalışmalarla göstermişlerdir. İlaçların dozlarına bağlı olarak gelişen yan etkilerinde azaltılması için eksozomların önemi artmaktadır. Aslında hücrelerimizin çevresinde salgı materyali olan ya da atık taşıdığı düşünülen moleküllerin artık ilaçtan aşıya kadar pek çok şeyi taşıyabileceği bilimsel olarak kanıtlanmış durumdadır.” şeklinde konuştu.

TÜBİTAK tarafından desteklenen çeşitli araştırma projeleri ile ulusal ve uluslararası iş birlikleri kapsamında laboratuvarda yaptıkları çalışmalarda bu sonuçlara ulaşabilmek hem ekip hem de zaman gerektiren önemli unsurların içeriyor.

İLERİ TEKNOLOJİYE SAHİP ÜLKELERDE YAPILIYOR

Özellikle dünyada biyoteknolojik ilaç geliştirme çalışmaları ileri teknolojiye sahip ülkelerde yapılabiliyor. İlaç geliştirme çalışmalarında ciddi maliyetler bilimsel çalışmalarında yapılmasını ve uygulamaya geçilmesini engelleyebiliyor.

Prof. Dr. Çevik, “Kanser, nörodejeneratif ve nadir hastalıklar için yenilikçi ilaçlar ve biyoteknolojik ilaçlara ihtiyacın artacağını düşünürsek, yapılan bilimsel çalışmalarda elde edilen verilerin ürüne dönüştürülmesi ülkemiz için çok önemli katma değer sağlayabilecektir.” dedi.

Prof. Dr. Özge Çevik servikal kanser ve meme kanseri tedavisinde eksozomlar ile ilaçların taşınmasının kişiye özgü tedaviler arasında ilk sırada yerini alabileceğini ve dünyada da bu konuda klinik çalışmaların başlatılarak hastalarda uygulanma aşamasında olduğunu vurguladı.

ÜLKEMİZDE YAPILAN ÇALIŞMALAR

Türkiye’de bu konuda çalışan ilk araştırmacılardan olan Prof. Dr. Özge Çevik uluslararası alanda ülkemizi yenilikçi ilaç geliştirilmesi noktasında temsil ediyor.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr. Özge Çevik 2022 yılı TÜBİTAK Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri kapsamında sağlık bilimleri alanında uluslararası düzeyde üstün nitelikli çalışmaları nedeniyle TÜBİTAK Teşvik Ödülü’nüne layık görüldü ve ödülünü, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen törende Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden aldı.

Prof.Dr. Özge Çevik biyokimya ve farmakoloji alanında, kanser ilaç mekanizmaları, yenilikçi ilaç taşıyıcı sistemler, teşhis ve tedavi yanıtı için yeni biyobelirteçler konularındaki yaptığı araştırmalar ile Türkiye’nin nitelikli bilim insanları arasında yerini alıyor.