Murat Göğebakan'ı komaya sokan hastalığın detayları

SENİM TANAY KARAKUŞ / POSTA.COM.TR

senim.tanay@posta.com.tr

1 hafta önce rutin kontroller için hastaneye yatan Murat Göğebakan, fenalaşınca yoğun bakıma alınmış ve durumu git gide ağırlaşınca ailesinin yoğun isteği üzerine yaşam destek ünitesine bağlanmıştı. Bir dönem lösemi tedavisi gören Murat Göğebakan'ın durumunun bu denli ciddileşmesinin en büyük sebebinin ise, tedavi olmayı reddetmesi olduğu söyleniyor.

Peki Murat Göğebakan'ın hayatı tehdit eden bu hastalıkla ilgili neler biliyoruz? Lösemi nasıl bir hastalık? Tüm merak edilenleri Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof.Dr. Coşkun Tecimer posta.com.tr için anlattı.

Lösemi nedir, nasıl oluşur?

Lösemi halk arasında kan kanseri olarak bilinen hastalıktır. Kemik iliğinde bulunan kan hücrelerinin anormal ve kontrolsüz olarak çoğalması sonucu, ilik fonksiyonlarının bozulmasına yol açan bir rahatsızlıktır.

Göğebakan, hastalığının tedavi sürecinde Başbakan Erdoğan'la da görüşmüştü. Başbakan Erdoğan, mitinglerinde ünlü sanatçıya dua edilmesi ricasında bulunmuştu.

Löseminin belirtileri nelerdir? Vücutta ne gibi değişimlere yol açar?

Kemik iliğindeki kan hücreleri esas olarak alyuvarların, akyuvarların ve kanda pıhtılaşmayı sağlayan trombositlerin ana hücreleridir. Lösemi hücrelerinin iliği işgal etmesi sonucu kan elemanları yeterince yapılamayacağından bunların eksikliklerine ait belirti ve bulgular ortaya çıkar. Alyuvarlar yeteri kadar yapılamayınca kansızlık görülür. Kansızlık sonucu halsizlik, güçsüzlük, çarpıntı, solukluk gibi belirtiler oluşur. Kalp hızlı çalışmaya başlar, nefes darlığı oluşabilir. Akyuvarlar bağışıklık sisteminin en önemli hücreleridir. Bunların eksikliği de ortaya çıkacağından enfeksiyonlar görülmeye başlar ve hastada ateş, iştahsızlık, terleme gibi belirtiler görülür. Bir yerimiz kanadığında ilk müdahale eden hücreler trombositlerdir, yani pıhtılaşmayı sağlayan hücrelerdir. Bunların eksikliği de olacağından vücutta morluklar ve kanamalar ortaya çıkar. Lösemi hücreleri arttıkça bu belirti ve bulgular da artar. Tedavi edilmeyen lösemi hastaları genellikle ya kanamalardan ya da enfeksiyonlardan kaybedilir.

Hastalığı teşhis etmek zor mu?

Teşhis etmesi zor değildir. Periferik kan yayması dediğimiz bir kan testi yapılır. Kan hücreleri değerlendirilir. Şüphelenilen durumda kemik iliği incelenir. Bunun için ya kalça kemiği ya da göğsün ortasındaki hançer kemiği kullanılır. Lokal anestezi ile ilik alınabilir.

(Haberin devamını okumak için 2. sayfaya geçiniz.)

Lösemili bir hastayı hangi evrede hayata döndürmek mümkün? Kurtulması zor bir kanser türü müdür lösemi?

Lösemili hastalarında evreleme diğer kanserlerden farklıdır; çünkü kan yoluyla her tarafa zaten baştan dağılma olmuştur. Esas olarak 2 tür lösemi vardır:

1- Akut lösemiler: Ani başlayan lösemilerdir. Bunlar da kendi arasında “akut miyeloblastik lösemiler” ve “akut lenfoblastik lösemiler” olmak üzere 2’ye ayrılır. Bunlar çocuklarda en çok görülen lösemilerdir. Yetişkinlerde de görülebilirler. Hangi durumda olursa olsun hastalığı yok etme niyetiyle tedaviye başlanır. (Tedavi verilmesi çok zor olan yaşlı ve düşkün hastalar hariç). Kemik iliği nakli ve yüksek doz tedavilerle hastalığı yok etme olasılığı vardır.

2- Kronik lösemiler: Akut lösemiden farklı olarak ani başlamazlar. Sinsi başlar ve kronik seyir gösterirler. Bunlar da kendi arasında 2'ye ayrılır:

Kronik miyeloid lösemiler: Daha çok yetişkinlerde görülür. Eskiden bunlara kemik iliği nakli yapılırdı. Şimdi imatinib ve benzeri etken madde içeren haplar ile tedavi edilirler. Bu hedefe yönelik bir tedavidir ve onkolojide çığır açmıştır. Bu haplar, tıpkı şeker ve kalp hastalarında olduğu gibi sürekli kullanılır. Bununla lösemiye neden olan genetik bozukluğun düzelebildiği gösterilmiştir. Hastalıktan tamamen kurtulmak mümkündür.

Kronik lenfosittik lösemi: Daha çok yaşlılarda görülür. Hastalık uzun seyirlidir. Başlangıçta ilaçsız izlenebilir. İlaçlarla hastaların uzun süre yaşaması mümkündür. Tam tedavi genellikle kemik iliği nakli yapılabilen genç hastalarda mümkündür. Yaşlı hastalar ise yıllarca hastalıklarıyla birlikte ömürlerini sürdürürler.

Belli bir müddet tedavi gören ancak sonrasında tedaviyi reddeden bir hastanın durumu nasıl seyreder?

Tedaviyi yarıda kesmek istenen bir durum değildir; çünkü lösemi hücreleri tekrar ortaya çıkıp ilaçlara direnç kazanabilir. Bu nedenle aksatmadan tedaviyi sürdürmek gerekir.

Yaşam destek ünitesine bağlanmış bir lösemi hastasının hastalığı hangi evrededir? Kurtulması olası mıdır?

Yaşam destek ünitesine bağlanmış bir hastanın durumu ağır demektir. Lösemi hastaları genellikle bu durumda teşhis edilmezler. Klinik tablo daha iyidir. Yaşam destek ünitesi genellikle hastalığın son dönemlerinde başvurulan bir yöntemdir. Burada hastanın akciğerleri yeteri kadar oksijen sağlayamadığından oksijen ve ayrıca kalp desteği sağlanır. Bazen bu durum enfeksiyonlar ve tedaviye bağlı komplikasyonlar sonucu da oluşabilir. Böyle bir durum varsa enfeksiyon ve bu olaya yol açan nedenle mücadele edilmelidir. Başarılı olunan durumlar olabilir. Ancak lösemi tedavisi ve kemik iliği nakli sonrası hastalık tekrarlayıp ilerlerlerse tedavi pek mümkün olamaz.