Giriş
Yeni torba yasa teklifiyle gurbetçiye dövizli BES imkânı, faturalara afet ertelemesi geliyor. Gazilere de ikinci aylık bağlanabilecek. Vakıf taşınmazında 3 ay kira borcunu ödemeyene tahliye yolu gözüktü. Bahis ve şans oyunları kapsamındaki suçlar ise ‘katalog suç’ oluyor.
Gurbetçilere ve Mavi Kart sahiplerine dövizli Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) imkânı getirilmesinden, KOBİ’lerin desteklenmesi için kredi garanti kuruluşlarına sağlanan kaynağın 35 milyar TL’ye çıkarılmasına, gazilere ikinci aylık bağlanmasından, doğal afetlerde doğalgaz ve elektrik borçlarının 1 yıla kadar ertelenmesine kadar milyonları ilgilendiren yeni bir torba yasa teklifi AK Parti tarafından TBMM Başkanlığı’na sundu. 21 farklı kanunda değişiklik içeren 39 maddelik teklifte yer alan belli başlı düzenlemeler özetle şöyle:
Vazife ve harp malulu için 2. aylık
Aylık bağlanan vazife ve harp malullerinden çalışmaya devam edenler, aylık almaya başladıktan sonraki 20 yıl boyunca sigortalı olmak ve 5 bin gün prim ödemesi yapmak kaydıyla yaşlılık aylığı da alabilecek. İkinci aylığa hak kazanamayanlardan isteyenler kamuda istihdam edilecek.
Tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde çalışanlar tarafından alınması gereken Mesleki Yeterlilik Belgesi’ne ilişkin sınav ve belge ücretleri 31 Aralık 2021’e kadar İşsizlik Fonu’ndan karşılanacak.
Faturaya afet ertelemesi
Deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetlerin yaşandığı yerlerde elektrik ve doğalgaz faturaları 1 yıla kadar ertelenecek. Gecikme zammı Enerji Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.
Mücbir sebep hallerinde Enerji Bakanlığı, Maden Kanunu kapsamındaki mali yükümlülüklerin ertelenmesi ve taksitlendirilmesine karar verebilecek.
Yenilenebilir enerjide ‘TL’
Yenilenebilir enerji kaynak alanları yarışmaları kapsamındaki tavan fiyat TL üzerinden belirlenecek. Tüketiciler, elektrik ihtiyacını yenilenebilir enerjiden karşılamayı talep edebilecek.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yatırımcılara yapılan taşınmaz tahsislerinin iptali durumunda taşınmaz üzerine tesis edilmiş irtifak haklarının terkinine ilişkin uyuşmazlıklar, basit yargılamaya tabi olacak.
Av tüfeği reklamına para cezası
Av silahlarıyla ilgili faaliyet izin belgesi almadan üretim yapanlara uygulanan hapis cezası 3 yıldan 5 yıla, adli para cezası ise 500 günden 5 bin güne çıkartılacak.
Faaliyet izin belgesine aykırı üretim yapanlara ise 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası getirilecek. Mevcut durumda sadece idari para cezası verilmesi öngörülen yivsiz tüfek satın alma belgesi olmayanlara satış yapanlara ve kanuna aykırı üretilen silahları satanlara, satışına aracılık edenlere, nakledenlere ve satış amaçlı taşıyanlara 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Satıcılık belgesi olmadan satış yapanlara ve ihraç kayıtlı tüfeği yurt içinde satanlar da 1 yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Silahların ticari reklamını ve tanıtımını yapanlarla internet ve sosyal medyadan satışını yapanlara idari para cezası verilecek.
Gurbetçiye dövizle BES
Esnaf Ahilik Sandığı 1 Ocak 2021’e kadar ertelenecek.
Türkiye’de ikamet etmeyen vatandaşlar ve doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izniyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine (BES) dahil olacak.
BES’te, ilgilinin ödediği payın yüzde 25’i kadar devlet katkısı ödeniyor. Yapılacak yeni düzenleme ile Cumhurbaşkanı, yabancı para cinsi katkı payı ödemeleri için bu oranı yüzde 10’a kadar indirmeye yetkili olacak.
KOBİ’lere destek için kredi garanti kurumlarına aktarılacak kaynak 25 milyar TL’den 35 milyar TL’ye çıkacak.
Tek taraflı boşanma nüfus kütüğüne kaydedilecek
Taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer tarafın tek başına başvurması durumunda da yabancı ülke adli veya idari makamlarınca boşanmaya ilişkin olarak verilen kararlar Türkiye’de nüfus kütüğüne kaydedilebilecek.
Kimlik bildirimi elektronik ortamda yapılabilecek. Bildirimde muhtar onayı şartı aranmayacak; bildirim kolluk tarafından muhtarlarla paylaşılacak.
Dernek üyelik bilgisi e-devlet üzerinden sorgulanabilecek. Derneklerde genel kurul sonuç bildirimi ve dernek üyeliğine giriş çıkışlarda yapılması gereken bildirimlerin yapılmaması durumunda ödenen idari para cezası bin 586 TL’den 500 TL’ye indirilecek. Dernek üyeliğine kabul edilenlerle üyeliği sona erenlerin bilgilerinin mülki idare amirliğine bildirilmesi zorunlu hale getirilecek. Devam eden üyeliklerin bildirilmesi için derneklere 6 ay süre verilecek.
Vakıf taşınmazlarının kira borçları en fazla 3 ay içinde ödenecek
Torba yasa teklifinde yer alan Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait taşınmazlarda bulunan kiracılardan 3 ay ve daha fazla birikmiş kira borcu olanlara 3 ay içinde borç ödeme zorunluluğu getiren maddesi, gözleri, genel müdürlüğün kira alacaklarına çevirdi.
2018 Sayıştay Denetim Raporu’na göre, Vakıflar Genel Müdürlüğü 2018 itibarıyla son 5 yılın kesinleşen kira alacaklarının yüzde 59’unu tahsil edebildi.
Genel müdürlüğün Sayıştay’a sunduğu gerekçede, “Son dönemlerde tahsilat oranlarının düşük olmasının en önemli sebebi ekonomik dalgalanmalar ve bundan en fazla etkilenen ilin İstanbul oluşudur” ifadeleri dikkati çekti.
Torba teklifte yer alan düzenleme ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne kira borcu bulunanlara tahliye yolu açılıyor. Söz konusu taşınmazlarda bulunan 3 ay ve daha fazla birikmiş kira borcu olan kiracılara, borçlarını ödemeleri için 3 ay süre veriliyor. Bu sürede borçların ödenmemesi halinde ise, 15 gün içinde valiliklerce kira sözleşmesinin feshi ve taşınmazın tahliyesi öngörülüyor.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kira tahsili sorunu 2018 Sayıştay Denetim Raporu’na da yansımıştı. Raporda, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün alacakları ile ilgili, “Hukuk biriminden alınan 2014, 2015, 2016, 2017 ve 2018’e ait kesinleşen alacak tutarları incelendiğinde, 2018 itibariyle son 5 yılın kesinleşen alacak tutarının yaklaşık yüzde 59’unun tahsil edildiği, ancak geriye kalan alacak tutarının tahsil edilmediği görülmüştür” tespiti yer almıştı. Genel müdürlüğün, konuya ilişkin Sayıştay’a verdiği yanıtta şu ifadeler dikkati çekti:
“İstanbul Vakıflar I. Bölge Müdürlüğü’nce kesinleşen alacakların tahsili için hızlı bir şekilde icra-i işlemler başlatılmaktadır. Ancak, son dönemlerde tahsilat oranlarının düşük olmasının en önemli sebebi, ekonomik dalgalanmalar ve bundan en fazla etkilenen ilin İstanbul oluşudur. Kiracılar veya kiracılıkları sona eren borçlular yaşadıkları ekonomik sıkıntıdan dolayı, kira borçlarını ödeme noktasında sıkıntı çekmektedirler. İdaremiz borçlularının şirketler olması durumunda, şirketlerden tahsilat yapmanın zor olması ve şirketlerden tahsilatlarda sürecin uzun sürmesi, tahsilatın düşük olmasının en önemli etkenlerindendir.”
