Giriş
Karadeniz'deki tahıl koridorunda Türkiye'nin girişimi ile kriz çözüldü. Kısa süreli krizin yaşandığı anlaşmadaki pürüz Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın araya girmesiyle giderildi. Peki Rusya Devlet Başkanı Putin nasıl ikna oldu? Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın perde arkasını anlattı.
Rus-Ukrayna savaşının ardından dünya büyük bir gıda krizi ile karşılaştı. Türkiye'nin girişimi ile 22 Temmuz'da BM, Ukrayna ve Rusya'nın İstanbul'da imza attığı anlaşma ile tahıl koridoru mekanizması kuruldu. Karadeniz'de gemilere güvenli bir koridor oluşturularak milyonlarca ton tahıl yaklaşık 2 buçuk ay sorunsuz bir şekilde dünyaya çıkarıldı. Ancak kısa bir süre önce Rusya, filolarına saldırıları gerekçe gösterek anlaşmayı askıya aldığını duyurdu. Türkiye, ilk girişimde olduğu yine yoğun diplomasiye sarıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çabaları sonucu Rusya ikna olarak yeniden anlaşmaya döndü. Ve bu sabah 6 tahıl yüklü gemi Ukrayna limanlarından harekete geçti. Gelişmeler bu şekildeyken, Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın, Erdoğan'ın Rus Lideri nasıl ikna ettiğini yabancı basına anlattı.
KALIN ARKA PLANINI ANLATTI
Kalın, CNN International televizyonunda katıldığı bir programda, Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul'da imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin açıklamalarda bulundu.
29 Ekim'de, Sivastopol bölgesinde gemilerden birine yapılan saldırı sonrası tahıl anlaşmasının yeniden askıya alındığını söyleyen Kalın, itirazlar, protestolar ve yazılan mektup sonrası iletişime geçildiğini dile getirdi.
SON ÜÇ GÜNDE YOĞUN DİPLOMATİK PRES
Kalın, tahıl meselesinin savaştan ayrı bir durum olduğunun altını çizerek, "Son 3-4 gündür çok fazla diplomatik çaba sarf ettik. Savunma Bakanımız, Dışişleri Bakanımız ve Cumhurbaşkanımız dün Putin ile görüştü." ifadesini kullandı.
Bu süreçte, Ukrayna tarafıyla da görüşüldüğünü aktaran Kalın, Rus tarafının taleplerinin ve beklentilerinin Ukrayna'ya iletildiğini ve Ukrayna'nın yapıcı bir tutum sergilediğini vurguladı.
"HER ŞEY YOLUNA KOYULDU"
Kalın, "Rusya, Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından anlaşmaya geri döndü ve şimdi her şey yoluna koyuldu." dedi.
Rusya'nın sürece geri dönmesinden oldukça memnun olduğunu belirten Kalın, yaklaşık 3 ay önce imzalanan İstanbul anlaşmasına her iki tarafın da bağlı kalacağını umduğunu belirtti.
"RUSYA'NIN ELDE ETTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ"
Kalın, tahıl ihracatı için açılan Karadeniz Koridoru'nda ve çevresinde askeri faaliyet olmayacağının ve bunun anlaşmanın en başından beri dile getirildiğinin altını çizerek, "Rusya'nın da bunu talep ettiğini ve elde ettiğini düşünüyoruz." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yakın zamanda görüştüğünü aktaran Kalın, Zelenskiy'nin de anlaşmaya bağlılığını teyit ettiğini söyledi.
PUTİN'İN TEPKİSİNE DESTEK
Putin'in, daha yoksul ya da daha az gelişmiş ülkelere giden tahıl miktarı hakkında politik bir noktaya değindiğini belirten Kalın, "Düşünce, tahıl ihracatını, gübreleri ve diğer tahıl ürünlerini Afrika'daki ve diğer yerlerdeki ihtiyaç sahiplerine ulaştırmaksa neden Avrupa ülkeleri Ukrayna tahılının neredeyse yarısından fazlasını alıyor?" ifadelerini kullandı.
TAHIL FİYATI KONUSU HASSAS
Kalın, bunun politik bir nokta olduğunu, Ukrayna'nın kendi tahılını istediği ülkeye satabileceğini söyleyerek, ancak uluslararası tahıl piyasası konu olduğunda ve faaliyetler durduğunda, son 4 günde olduğu gibi tahıl fiyatlarının yükseldiğini vurguladı.
Söz konusu 4 güne kadar tahıl fiyatlarının düşüşte olduğuna dikkati çeken Kalın, bu durumun tahıl konusunun ne kadar hassas olduğunu gösterdiğini söyledi.
Kalın, Rusya'nın bazı sorunlarla karşılaştığını, resmi bir ambargo olmadığını ancak lojistik şirketleri, sigorta şirketlerinin ikinci bir yaptırımdan çekindiğini kaydetti.
"RUSLARLA İŞ YAPMAKTAN KAÇINMA DURUMU VAR"
Kalın, "Ruslarla iş yapmaktan kaçınmak gibi bir durum var. Biz, uluslararası toplum olarak Avrupalı dostlarımıza, ABD'deki meslektaşlarımıza söylediğimiz gibi bir şeyler yapmalıyız." değerlendirmesinde bulundu.
Tahıl anlaşmasını sürdürmek ve Rusya tahılı, gübresi için bazı güvenceler sağlanması gerektiğini ifade eden Kalın, bunun Rusya'nın savaş planını onaylamak anlamına gelmediğinin altını çizdi.
Kalın, "Sadece Ukrayna'nın değil Rusya'nın da ihracatının dışarı çıkabilmesi için uluslararası pazarların olduğu yere taşınması için şirketlere ve diğerlerine bazı güvencelerin verilmesi gerektiğini düşünüyorum." dedi.
TÜRKİYE, İKİ TARAFA DA GERİLİMİN AZALMASI GEREKTİĞİNİ TAVSİYE EDİYOR
"Cumhurbaşkanımız, geçen seneden beri düzenli olarak Putin ile görüşüyor ve iki tarafa da gerilimin mümkün olduğunca azaltılması gerektiğini tavsiye ediyor." diyen Kalın, şu an askeri alanda bir ilerleme olmadığını, iki tarafın da savaş alanında bir zafer elde edecek gibi görünmediğini aktardı.
Kalın, müzakere masasına geri dönülmesi gerektiğinin iki tarafa da iletileceğini belirterek, bu sürede çok sayıda can ve toprak kayıpları yaşanmasının olası olduğunu söyledi.
Türkiye'nin bu konuyu Ukrayna ve Rusya taraflarında gündeme getirdiğini belirten Kalın, Putin ile yapılan görüşmelerde, Rusya'nın nükleer güç kullanılma niyeti olmadığını, "Ukrayna'nın da kirli bomba, kimyasal silah kullanmaya hazırlandığı" iddialarının Zelenskiy tarafından yalanlandığını kaydetti.
