AK Parti'de bir süredir çalışmaları devam eden Anayasa değişikliğine ilişkin taslak metin yürütme ve yürürlük düzenlemeleri dahil olmak üzere toplam 23 maddeden oluşuyor.

Taslakta Anayasa'nın 10, 20, 23, 41, 53, 69, 74, 84, 94, 125, 128, 129, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156 ve 159. maddelerinde değişiklik; Geçici 15. maddenin yürürlükten kaldırılması ile geçici üç madde eklenmesi öngörülüyor.

Paketten bazı ayrıntılar şöyle:

-YAŞ kararları yargı denetimine alınıyor
- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısı değişiyor. 21 asıl, 10 yedek üyeden oluşacak. Kurul başkanı yine adalet bakanı olacak. Adalat Bakanı müşteşarı tabii üye olacak.
- Kamu denetçiliği kavramı oluşturuluyor
- Anayasa Mahkemesi'nin yapısı değişiyor. Mahkeme 19 üyeden oluşacak, 3 üye Meclis, 16 üye Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek. Üyeler 12 yıl için seçilecek, bir üye ikinci defa seçilemeyecek.
- Geçici 15. madde yürürlükten kaldırılıyor, 12 Eylül'e yargı yolu açılıyor.
- Siyasi yasaklar 5 yıldan 3 yıla indiriliyor

Teklif taslağının yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi ve halkoylamasına sunulması halinde ise tümüyle oylanması öngörülüyor.


VE İŞTE TASLAĞIN TAM METNİ

MADDE 1- 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 10
uncu maddesinin ikinci fıkrasının sonuna “Bu maksatla alınacak tedbirler esitlik ilkesine
aykırı olarak yorumlanamaz.” cümlesi ve aynı maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere
asagıdaki fıkra eklenmis, devamındaki fıkralar buna göre teselsül ettirilmistir.
“Çocuklar, yaslılar ve engelliler gibi özel surette korunması gerekenler için alınacak
tedbirler esitlik ilkesine aykırı sayılamaz.”

MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 20 nci maddesine asagıdaki fıkra
eklenmistir.
“Herkes, kendisiyle ilgili kisisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu
hak; kisinin kendisiyle ilgili kisisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erisme,
bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları dogrultusunda kullanılıp
kullanılmadıgını ögrenmeyi de kapsar. Kisisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya
kisinin açık rızasıyla islenebilir. Kisisel verilerin korunmasına iliskin esas ve usuller kanunla
düzenlenir.”

MADDE 3- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası
asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Vatandasın yurt dısına çıkma hürriyeti, ancak suç sorusturması veya kovusturması
sebebiyle hâkim kararına baglı olarak sınırlanabilir.”

MADDE 4- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 41 inci maddesinin kenar baslıgı “I.
Ailenin korunması ve çocuk hakları” seklinde degistirilmis ve maddeye asagıdaki fıkralar
eklenmistir.
“Her çocuk, yeterli himaye ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı
olmadıkça, ana ve babasıyla kisisel ve dogrudan iliski kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.
Devlet, çocuk istismarı, cinsellik ve siddete karsı çocukları koruyucu tedbirleri alır.”

MADDE 5- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 53 üncü maddesinin kenar baslıgı “A.
Toplu is sözlesmesi ve toplu sözlesme hakkı” seklinde degistirilmis, üçüncü fıkrası
yürürlükten kaldırılmıs ve maddeye asagıdaki fıkralar eklenmistir.
“Memurlar ve diger kamu görevlileri, toplu sözlesme yapma hakkına sahiptirler.
Toplu sözlesme yapılması sırasında uyusmazlık çıkması halinde taraflar Uzlastırma
Kuruluna basvurabilir. Uzlastırma Kurulu kararları kesindir ve toplu sözlesme hükmündedir.
Toplu sözlesme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu sözlesmeden yararlanacaklar,
toplu sözlesmenin yapılma sekli, usulü ve yürürlügü, Uzlastırma Kurulunun teskili, çalısma
usul ve esasları ile diger hususlar kanunla düzenlenir.”

MADDE 6- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 69 uncu maddesinin üçüncü,
dördüncü, yedinci fıkraları asagıdaki sekilde degistirilmis, altıncı fıkrasının sonuna “Meclis
çalısmalarındaki oy ve sözler, Mecliste ileri sürülen düsünceler ve Meclisçe baska bir karar
alınmadıkça bunların Meclis dısında tekrarı veya açıga vurulması ile idarenin eylem ve
islemleri, odaklasmanın tespitinde gözetilemez.” cümlesi eklenmis, dokuzuncu fıkrasındaki
“bes yıl” ibaresi “üç yıl” seklinde degistirilmis, dokuzuncu fıkrasındaki “temelli” sözcükleri,
onuncu fıkrasındaki “temelli olarak” ibaresi ile besinci ve sekizinci fıkraları yürürlükten
kaldırılmıstır.
“Siyasî partilerin gelir ve giderlerinin amaçlarına uygun olması gereklidir. Bu kuralın
uygulanması kanunla düzenlenir. Siyasî partilerin malî denetimi Sayıstay tarafından yapılır.
Sayıstayca siyasî partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunlugunun
tespiti, bu hususun denetim yöntemleri ve aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar kanunda
gösterilir. Sayıstayın bu denetim sonunda verecegi kararlar kesindir.
Siyasî partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Bassavcısının talebi üzerine,
Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan her bir siyasî partinin beser üye ile temsil
edildigi ve Meclis Baskanının baskanlıgında olusturulacak Komisyonun üye tam sayısının
üçte iki çogunlugu ve gizli oyla verecegi izin üzerine açılacak dava, Anayasa Mahkemesince
kesin olarak karara baglanır. Komisyonun bu kararı, yargı denetimi dısındadır. Reddedilen
izin basvurusunda ileri sürülen sebepler, hiçbir sekilde yeni bir basvuruya konu olamaz.
Siyasî parti gruplarında ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde izin konusunda görüsme
yapılamaz ve karar alınamaz.”
“Anayasa Mahkemesi, yukarıdaki fıkraya göre kapatma yerine, dava konusu fiillerin
agırlıgına göre ilgili siyasî partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun
bırakılmasına karar verebilir. Devlet yardımından yoksun bırakılma, baglı oldugu kapatma
davasının ve kararının usulüne tabi olup tek basına dava konusu kılınamaz.”

MADDE 7- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 74 üncü maddesinin kenar baslıgı
“VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine basvurma hakkı” seklinde degistirilmis,
üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıs ve maddeye asagıdaki fıkralar eklenmistir.
“Herkes bilgi edinme ve kamu denetçisine basvurma hakkına sahiptir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Baskanlıgına baglı olarak kurulan Kamu Denetçiligi
Kurumu idarenin isleyisiyle ilgili sikâyetleri inceler.
Kamu Basdenetçisi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından gizli oyla dört yıl için
seçilir. lk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt
çogunlugu aranır. Üçüncü oylamada salt çogunluk saglanamazsa, bu oylamada en çok oy alan
iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmis
olur.
Bu maddede sayılan hakların kullanılma biçimi, Kamu Denetçiligi Kurumunun
kurulusu, görevi, çalısması, inceleme sonucunda yapacagı islemler ile Kamu Basdenetçisi ve
kamu denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına iliskin usul ve esaslar kanunla
düzenlenir.”

MADDE 8 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 84 üncü maddesinin son fıkrası
yürürlükten kaldırılmıstır.

MADDE 9- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 94 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının
ikinci cümlesi asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“lk seçilenlerin görev süresi iki yıldır, ikinci devre için seçilenlerin görev süresi ise o yasama
döneminin sonuna kadar devam eder.”

MADDE 10- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 125 inci maddesinin ikinci fıkrasına
“Ancak, Yüksek Askeri Suranın Silahlı Kuvvetlerden her türlü ilisik kesme kararlarına karsı
yargı yolu açıktır.” cümlesi eklenmis, dördüncü fıkrasının birinci cümlesi asagıdaki sekilde
degistirilmistir.
“Yargı yetkisi, idarî eylem ve islemlerin hukuka uygunlugunun denetimi ile sınırlı olup, hiçbir
surette yerindelik denetimi seklinde kullanılamaz.”

MADDE 11- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 128 inci maddesinin ikinci fıkrasına
asagıdaki cümle eklenmistir.
“Ancak, malî ve sosyal haklara iliskin toplu sözlesme hükümleri saklıdır.”

MADDE 12- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 129 uncu maddesinin üçüncü fıkrası
asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Disiplin kararları yargı denetimi dısında bırakılamaz.”

MADDE 13- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 144 üncü maddesi kenar baslıgıyla
birlikte asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“G. Adalet hizmetlerinin denetimi

MADDE 144- Adalet hizmetleri ile savcıların idarî görevleri yönünden Adalet
Bakanlıgınca denetimi, adalet müfettisleri eliyle yapılır. Buna iliskin usul ve esaslar kanunla
düzenlenir.”

MADDE 14 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 145 inci maddesi asagıdaki sekilde
degistirilmistir.

“MADDE 145- Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından
yürütülür. Bu mahkemeler; asker kisilerin, sadece askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak
isledikleri askerî suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler. Devletin güvenligine, anayasal
düzene ve bu düzenin isleyisine karsı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde
görülür.
Savas hali haricinde, asker olmayan kisiler askerî mahkemelerde yargılanamaz.
Askerî mahkemelerin savas halinde hangi suçlar ve hangi kisiler bakımından yetkili
oldukları; kurulusları ve gerektiginde bu mahkemelerde adlî yargı hâkim ve savcılarının
görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir.
Askerî yargı organlarının kurulusu, isleyisi, askerî hâkimlerin özlük isleri, askerî
savcılık görevlerini yapan askerî hâkimlerin görevli bulundukları komutanlıkla iliskileri,
mahkemelerin bagımsızlıgı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir.”

MADDE 15- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 146 ncı maddesi asagıdaki sekilde
degistirilmistir.
“MADDE 146. – Anayasa Mahkemesi ondokuz üyeden kurulur.
Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıstay Genel Kurulunun kendi baskan ve
üyeleri arasından, her bos yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi ise baro
baskanlarının avukatlar arasından gösterecekleri üçer aday içinden yapacagı gizli oylamayla
seçer. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her bos üyelik için ilk
oylamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt çogunlugu
aranır. kinci oylamada salt çogunluk saglanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için
üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday üye seçilmis olur.
Cumhurbaskanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıstay, bir üyeyi Askeri Yüksek dare
Mahkemesi genel kurullarınca kendi baskan ve üyeleri arasından her bos yer için
gösterecekleri üçer aday içinden; üç üyeyi Yüksekögretim Kurulunun kendi üyesi olmayan
yüksekögretim kurumları ögretim üyeleri arasından gösterecegi üçer aday içinden; bes üyeyi
üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar veya Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından;
iki üyeyi ise yüksek ögrenim görmüs Türkiye Cumhuriyeti vatandasları arasından seçer.
Yargıtay, Danıstay, Askerî Yüksek dare Mahkemesi ve Sayıstay genel kurullarından,
Anayasa Mahkemesi üyeligine aday göstermek için yapılacak seçimlerde, her bos üyelik için,
bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir; en fazla oy alan üç kisi aday gösterilmis sayılır.
Baro baskanlarının avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için yapılacak seçimde de her
bir baro baskanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve en fazla oy alan üç kisi aday
gösterilmis sayılır.

Anayasa Mahkemesine üye seçilebilmek için, kırkbes yasın doldurulmus olması
kaydıyla; yüksekögretim kurumları ögretim üyelerinin profesör veya doçent unvanını
kazanmıs, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmıs, üst kademe yöneticilerinin
yüksekögrenim görmüs ve en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen çalısmıs olması sarttır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çogunlugu
ile dört yıl için bir Baskan ve üç daire baskanı seçilir. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Anayasa Mahkemesi üyeleri aslî görevleri dısında resmi veya özel hiçbir görev
alamazlar.”
MADDE 16 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 147 nci maddesinin kenar baslıgı
“2. Üyelerin görev süresi ve üyeligin sona ermesi” seklinde, birinci fıkrası ise asagıdaki
sekilde degistirilmistir.
“Anayasa Mahkemesi üyeleri oniki yıl için seçilirler. Bir kimse iki defa Anayasa
Mahkemesi üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi üyeleri altmısbes yasını doldurunca
emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yasından önce görev süresi dolan üyelerin baska bir
görevde çalısmaları ve özlük isleri kanunla düzenlenir.”
MADDE 17- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 148 inci maddesinin birinci
fıkrasının birinci cümlesinin sonuna “ve anayasa sikâyeti basvurularını karara baglar” ibaresi
eklenmis, aynı maddenin altıncı fıkrası “Yüce Divan kararlarına yeniden inceleme basvurusu
yapılabilir. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucunda verdigi kararlar kesindir.”karsı karar
seklinde degistirilmis, maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere asagıdaki fıkralar
eklenmis ve devamındaki fıkralar buna göre teselsül ettirilmistir.

“Herkes, Avrupa nsan Hakları Sözlesmesi kapsamındaki anayasal hak ve
özgürlüklerden birinin kamu gücü tarafından ihlal edildigi iddiasıyla ve kanun yollarının
tüketilmis olması sartıyla Anayasa Mahkemesine basvurabilir.
Anayasa sikâyetinde kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme
yapılamaz.
Anayasa sikâyetine iliskin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
MADDE 18- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 149 uncu maddesi asagıdaki sekilde
degistirilmistir.
“MADDE 149. – Anayasa Mahkemesi, üç daire ve Genel Kurul halinde çalısır.
Daireler, daire baskanının baskanlıgında dört üyenin katılımıyla toplanır. Genel Kurul,
Mahkeme Baskanının baskanlıgında en az ondört üye ile toplanır. Daireler ve Genel Kurul
kararlarını salt çogunlukla alır. Anayasa sikâyetlerinin kabul edilebilirlik incelemesi için ön
komisyonlar olusturulabilir.
Siyasî partilere iliskin dava ve basvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan
sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurulca bakılır.
Anayasa degisikliginde iptale, siyasî partilerin kapatılmasına ya da Devlet
yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için üye tamsayısının üçte iki oy
çoklugu sarttır.
Sekil bozukluguna dayalı iptal davaları Anayasa Mahkemesince öncelikle incelenip
karara baglanır.
Anayasa Mahkemesinin kurulusu, Genel Kurul ve dairelerin yargılama usulleri
kanunla; Mahkemenin çalısma esasları, daire ve komisyonların olusumu ve isbölümü kendi
yapacagı çtüzükle düzenlenir.
Anayasa Mahkemesi Yüce Divan sıfatıyla baktıgı davalar dısında kalan isleri dosya
üzerinde inceler. Ancak, anayasa sikayeti basvurularında durusma yapılmasına karar
verilebilir. Mahkeme ayrıca gerekli gördügü hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere
ilgilileri ve konu üzerinde bilgisi olanları çagırabilir ve siyasî partilerin kapatılmasına iliskin
davalarda, Yargıtay Cumhuriyet Bassavcısından sonra kapatılması istenen siyasî partinin
genel baskanlıgının veya tayin edecegi bir vekilin savunmasını dinler.”
MADDE 19- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 156 ncı maddesinin son fıkrası
asagıdaki sekilde degistirilmistir.
“Askerî Yargıtayın kurulusu, isleyisi, mensuplarının disiplin ve özlük isleri,
mahkemelerin bagımsızlıgı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir.”
MADDE 20- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 159 uncu maddesi asagıdaki sekilde
degistirilmistir.
“MADDE 159- Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, mahkemelerin bagımsızlıgı ve
hâkimlik teminatı esaslarına göre kurulur ve görev yapar.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu yirmibir asıl ve on yedek üyeden olusur; üç daire
halinde çalısır.

Kurulun Baskanı Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanlıgı Müstesarı Kurulun tabiî üyesidir.
Kurulun, dört asıl üyesi, nitelikleri kanunda belirtilen; yüksek ögretim kurumlarının hukuk,
iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan ögretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile
avukatlar arasından Cumhurbaskanınca, bir asıl ve bir yedek üyesi Anayasa Mahkemesi
raportörleri arasından Anayasa Mahkemesince, üç asıl ve iki yedek üyesi Yargıtay üyeleri
arasından Yargıtay Genel Kurulunca, bir asıl ve bir yedek üyesi Danıstay üyeleri arasından
Danıstay Genel Kurulunca, yedi asıl ve dört yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa
ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemis adlî yargı hâkim ve savcıları arasından adlî yargı
hâkim ve savcılarınca, üç asıl ve iki yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı
gerektiren nitelikleri yitirmemis idarî yargı hâkim ve savcıları arasından idarî yargı hâkim ve
savcılarınca, dört yıl için seçilir. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilir.
Kurul üyeligi seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki altmıs gün içinde
yapılır. Cumhurbaskanı tarafından seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan Kurul üyeliginin
bosalması durumunda, bosalmayı takip eden altmıs gün içinde, yeni üyelerin seçimi yapılır.
Diger üyeliklerin bosalması halinde, asıl üyenin yedegi tarafından kalan süre tamamlanır.
Yargıtay ve Danıstay genel kurullarından seçilecek Kurul üyeligi için her üyenin,
birinci sınıf adlî ve idarî yargı hâkim ve savcıları arasından seçilecek Kurul üyeligi için her
hâkim ve savcının; ancak bir aday için oy kullanacagı seçimlerde, en fazla oy alan adaylar
sırasıyla asıl ve yedek üye seçilir. Bu seçimler her dönem için bir defada ve gizli oyla yapılır.
Kurulun, Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlıgı Müstesarı dısındaki asıl üyeleri,
görevlerinin devamı süresince kanunda belirlenenler dısında baska bir görev alamazlar.
Kurulun yönetimi ve temsili Kurul Baskanına aittir. Kurul Baskanı dairelerin
çalısmalarına katılamaz. Kurul, kendi üyeleri arasından daire baskanlarını seçer. Baskan,
yetkilerinden bir kısmını baskanvekili olarak belirledigi daire baskanına devredebilir.
Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim ve savcılarını meslege kabul etme, atama ve nakletme,
geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, meslekte kalmaları uygun
görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklastırma
islemlerini yapar; Adalet Bakanlıgının, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin
degistirilmesi konusundaki tekliflerini karara baglar; ayrıca, Anayasa ve kanunlarla verilen
diger görevleri yerine getirir.
Hâkim ve savcıların görevlerini; kanun, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere
(hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetleme;
görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç isleyip islemediklerini, hal ve eylemlerinin
sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadıgını arastırma ve gerektiginde haklarında inceleme
ve sorusturma islemleri, ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
Baskanının oluru ile Kurul müfettislerine yaptırılır. Sorusturma ve inceleme islemleri,
hakkında sorusturma ve inceleme yapılacak olandan daha kıdemli hâkim veya savcı eliyle de
yaptırılabilir.
Kurulun meslekten çıkarma cezasına iliskin olanlar dısındaki kararlarına karsı yargı
mercilerine basvurulamaz.
Kurula baglı Genel Sekreterlik kurulur. Genel Sekreter, birinci sınıf hâkim ve
savcılardan Kurulun teklif ettigi üç aday arasından Kurul Baskanı tarafından atanır. Kurul
müfettisleri ile Kurulda geçici veya sürekli olarak çalıstırılacak hâkim ve savcıları,
muvafakatlerini alarak atama yetkisi Kurula aittir.
Adalet Bakanlıgının merkez, baglı ve ilgili kuruluslarında geçici veya sürekli olarak
çalıstırılacak hâkim ve savcılar ile adalet müfettislerini, muvafakatlerini alarak atama yetkisi

Adalet Bakanına aittir.
Kurul üyelerinin seçimi, dairelerin olusumu ve isbölümü, Kurulun ve dairelerin
görevleri, toplantı ve karar yeter sayıları, çalısma usul ve esasları, dairelerin karar ve
islemlerine karsı yapılacak itirazlar ve bunların incelenmesi usulü ile Genel Sekreterligin
kurulus ve görevleri kanunla düzenlenir.”
MADDE 21 - Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının geçici 15 inci maddesi yürürlükten
kaldırılmıstır.
MADDE 22- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına asagıdaki geçici maddeler
eklenmistir.
“GEÇC MADDE 18- Bu Kanunun 6 ncı maddesiyle Anayasanın 69 uncu
maddesinde yapılan degisiklikler, Anayasa Mahkemesinde görülmekte olan davalarda da
uygulanır.
GEÇC MADDE 19- Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihte Anayasa Mahkemesinin
mevcut yedek üyeleri asıl üye sıfatını kazanır.
Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren otuz gün içinde, birer üye, Sayıstay
Genel Kurulunun ve baro baskanlarının gösterecekleri üçer aday arasından Türkiye Büyük
Millet Meclisi tarafından seçilir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak seçimde, her bos
üyelik için ilk oylamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt
çogunlugu aranır. kinci oylamada salt çogunluk saglanamazsa, bu oylamada en çok oy alan
iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday üye seçilmis olur.
Sayıstay Genel Kurulunda, Anayasa Mahkemesi üyeligine aday göstermek için
yapılacak seçimlerde, bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir; en fazla oy alan üç kisi aday
gösterilmis sayılır. Baro baskanlarının avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için
yapılacak seçimde de her bir baro baskanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve en fazla oy
alan üç kisi aday gösterilmis sayılır.
Cumhurbaskanı, yüksekögrenim görmüs Türkiye Cumhuriyeti vatandasları arasından
iki üyeyi seçer.
Anayasa Mahkemesi üyeligine aday gösteren kurumların halen mevcut üyeleri ile
kendi kontenjanlarından seçilmis yedek üyeler, tamamlama seçiminde göz önünde
bulundurulur.
Anayasa sikayetine iliskin gerekli düzenlemeler iki yıl içinde tamamlanır. Uygulama
kanununun yürürlüge girdigi tarihten itibaren anayasa sikâyeti basvuruları kabul edilir.
Anayasa Mahkemesinde halen belli görevlere seçilmis olanların bu sıfatları seçilmis
oldukları sürenin sonuna kadar devam eder. Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihte üye olanlar
yas haddine kadar görevlerine devam ederler.
GEÇC MADDE 20- Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren otuz gün içinde
asagıda belirtilen esas ve usuller dahilinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri
seçilir.
a) Cumhurbaskanı, hâkimlik meslegine alınmasına engel bir hali olmayan; yüksek
ögretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında en az onbes yıldan beri
görev yapan ögretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile meslekte fiilen onbes yılını
doldurmus avukatlar arasından dört üye seçer. Cumhurbaskanı, üst kademe yöneticileri

arasından seçecegi Kurul üyesini, bakanlık, müstesarlık, müstesar yardımcılıgı, valilik,
Cumhurbaskanlıgı Genel Sekreterligi, kamu kurum ve kuruluslarında genel müdürlük veya
teftis kurulu baskanlıgı görevlerini yapanlar arasından seçer.
b) Anayasa Mahkemesi, bir asıl ve bir yedek üyeyi Anayasa Mahkemesi raportörleri
arasından seçer. Mahkeme Baskanı bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren yedi gün
içinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üye adaylık basvurularını ilân eder. lan
tarihinden itibaren yedi gün içinde adaylar basvurularını yaparlar. Basvuru tarihinin sona
erdigi günden itibaren onbes gün içinde Mahkeme, adaylar arasından bir asıl ve bir yedek
üyeyi seçer.
c) Yargıtay Genel Kurulu, Yargıtay üyeleri arasından üç asıl ve iki yedek üye seçer.
Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren yedi gün içinde Yargıtay Birinci Baskanı
adaylık basvurusunu ilan eder. lan tarihinden itibaren yedi gün içinde adaylar Birinci
Baskanlıga basvurur. Basvuru tarihinin sona erdigi günden itibaren onbes gün içinde Yargıtay
Genel Kurulu seçim yapar. Her Yargıtay üyesinin sadece bir aday için oy kullanabilecegi
seçimde, en fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek üye seçilmis olur.
ç) Danıstay Genel Kurulu, Danıstay üyeleri arasından bir asıl ve bir yedek üye seçer.
Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren yedi gün içinde Danıstay Baskanı adaylık
basvurusunu ilan eder. lan tarihinden itibaren yedi gün içinde adaylar Baskanlıga basvurur.
Basvuru tarihinin sona erdigi günden itibaren onbes gün içinde Danıstay Genel Kurulu seçim
yapar. Her Danıstay üyesinin sadece bir aday için oy kullanabilecegi seçimde, en fazla oy alan
adaylar sırasıyla asıl ve yedek üye seçilmis olur.
d) Yedi asıl ve dört yedek üye birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren
nitelikleri yitirmemis olan adli yargı hâkim ve savcıları arasından, adli yargı hâkim ve
savcıları tarafından Yüksek Seçim Kurulunun gözetim ve denetiminde seçilir. Bu Kanunun
yürürlüge girdigi tarihten itibaren bes gün içinde Yüksek Seçim Kurulu adaylık basvurularını
ilân eder. lân tarihinden itibaren üç gün içinde adaylar Yüksek Seçim Kuruluna basvurur.
Basvuru tarihinin sona erdigi günden itibaren iki gün içinde Yüksek Seçim Kurulu adayların
basvurularını inceler ve aday listesini belirleyerek ilân eder. Takip eden iki gün içinde bu
listeye karsı itiraz edilebilir. tiraz süresinin sona erdigi günden itibaren iki gün içinde tirazlar
incelenir, sonuçlandırılır ve kesin aday listesi ilân edilir. Yüksek Seçim Kurulunun kesin aday
listesini ilân ettigi tarihten sonraki ikinci Pazar günü her ilde, il seçim kurulunun gözetim ve
denetimi altında yapılacak seçimlerde, o ilde ve ilçelerinde görev yapan hâkim ve savcılar oy
kullanır. l seçim kurulları o ilde oy kullanacak hâkim ve savcıların sayısına göre sandık
kurulları olusturur. Sandık kurullarının islem, tedbir ve kararlarına karsı yapılan sikâyet ve
itirazlar il seçim kurulunca karara baglanır. Adaylar propaganda yapamazlar; sadece, Yüksek
Seçim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde özgeçmislerini bu is için
tahsis edilmis bir internet sitesinde yayımlayabilirler. Bu seçimlerde her seçmen sadece bir
aday için oy kullanabilir. Seçimlerde en çok oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek üye
seçilmis olur. Kullanılacak oy pusulalarıyla ilgili diger hususlar Yüksek Seçim Kurulu
tarafından belirlenir. Yüksek Seçim Kurulu, oy pusulalarını kendisi bastırabilecegi gibi
gerektiginde uygun görecegi il seçim kurulları vasıtasıyla bastırmaya da yetkilidir. Yapılacak
seçimlerde, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri
Hakkında Kanunun bu bende aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
e) Üç asıl ve iki yedek üye birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren
nitelikleri yitirmemis idari yargı hâkim ve savcıları arasından, idari yargı hâkim ve savcıları
tarafından Yüksek Seçim Kurulunun gözetim ve denetiminde seçilir. Bölge idare
mahkemelerinin bulundugu illerde, il seçim kurulunun gözetim ve denetimi altında yapılacak
bu seçimlerde, o bölge idare mahkemesinde ve yargı çevresi içerisinde kalan yerlerde görev

yapan idari yargı hâkim ve savcıları oy kullanır. Bu seçimler hakkında da (d) bendi hükümleri
uygulanır.
Birinci fıkranın (a), (b), (d) ve (e) bentleri uyarınca seçilen Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kurulunun asıl üyeleri bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten sonraki otuzuncu günü
takip eden is günü görevlerine baslarlar.
Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihte, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun
Yargıtaydan gelen asıl ve yedek üyelerinin görevleri, seçilmis oldukları sürenin sonuna kadar
devam eder. Bu üyelerden görev süresini tamamlayanların yerine birinci fıkranın (c) bendi
uyarınca seçilenler sırayla göreve baslarlar.
Bu madde uyarınca seçilen üyelerin göreve baslamasını müteakip yapılacak ilk Kurul
toplantısında, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun Danıstaydan gelen asıl ve yedek
üyelerinden ad çekme suretiyle belirlenen bir asıl ve bir yedek üyesinin görevi sona erer.
Kalan asıl ve yedek üye ise seçilmis oldukları sürenin sonuna kadar görevlerine devam eder.
Bu üyelerden görev süresini tamamlayanların yerine birinci fıkranın (ç) bendi uyarınca
seçilenler göreve baslarlar.
Birinci fıkranın (c) ve (ç) bentleri uyarınca seçilen üyelerden, üçüncü ve dördüncü
fıkra uyarınca göreve baslayanların görev süresi, birinci fıkranın (a), (b), (d) ve (e) bentleri
uyarınca seçilen diger Kurul üyelerinin görev süresinin bittigi tarihte sona erer.
lgili kanunlarda gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar, Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kuruluna seçilen asıl üyeler, Yargıtay daire baskanı için ilgili mevzuatında öngörülen
tüm malî ve sosyal haklar ile emeklilik hakkından aynen yararlanırlar. Ayrıca, Kurulun
Baskanı dısındaki asıl üyelerine, 30000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan
katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ek tazminat ödenir.
lgili kanunlarda düzenleme yapılıncaya kadar, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu,
a) Anayasa hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla, yürürlükteki kanun hükümlerine
göre Kurul seklinde çalısır.
b) kinci fıkra uyarınca asıl üyelerinin göreve basladıgı tarihten itibaren bir hafta
içinde Adalet Bakanının baskanlıgında toplanır ve bir geçici Baskanvekili seçer.
c) En az onbes üye ile toplanır ve üye tam sayısının salt çogunlugu ile karar verir.
ç) Sekreterya hizmetleri Adalet Bakanlıgı tarafından yürütülür.
Bu madde hükümleri, ilgili kanunlarda gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar
uygulanır.
MADDE 23 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüge girer ve halkoyuna sunulması
halinde tümüyle oylanır.