TBMM Genel Kurulu'nda, 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanunu Tasarısı'nın sunumunu yapan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yıl ''yumuşak iniş'' sürecini başarıyla yönettiklerini belirterek, ''Küresel ekonomideki belirsizliklere rağmen önümüzdeki dönemde büyümeyi hızlandırarak 2014 yılında potansiyel büyüme hızına ulaşmayı hedefliyoruz'' dedi.

Şimşek, ekonomide yaşanan olumlu gelişmelerin Türkiye'nin önemli ve başarılı bir yapısal dönüşüm içinde olduğunu gösterdiğini belirterek, ''Ancak gelinen noktayı yeterli bulmuyoruz, daha gidecek çok yolumuz var'' diye konuştu.

Harcamalar tek tek gözden geçirilecek

2013 yılı vergi gelirleri tahminlerinin temkinli olduğunu belirten Şimşek, şunları kaydetti:

''2013 yılında harcamaların bütçe öngörüleri çerçevesinde kalması için gerekli tedbirleri alacağız. Bu çerçevede harcama programlarında verimlilik artışı sağlamak amacıyla idari bir mekanizma oluşturacağız. Önemli harcama programlarını tek tek gözden geçireceğiz.

2013 yılı bütçesi mali disiplini ve makroekonomik istikrarı korumayı amaçlayan, büyümeyi, istihdamı ve yatırımları destekleyen, eğitim, sağlık ve altyapıyı önceliklendiren bir bütçedir.''

Bütçe açığı tahmini 34 milyar lira

Bakan Şimşek, 2013 yılında bütçe giderlerinin 404 milyar lira, bütçe gelirlerinin 370,1 milyar lira, bütçe açığının 34 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini açıkladı.

Bakan Şimşek, TBMM Genel Kurulu’nda 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanun Tasarısı’nı sunuyor. Şimşek, sunumunda, 2011 yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı hakkında bilgi verdi. Geçen yıl bütçe giderlerinin 314,6 milyar lira, bütçe gelirlerinin 296,8 milyar lira, bütçe açığının 17,8 milyar lira, faiz dışı fazlanın ise 24,4 milyar lira olarak gerçekleştiğini ifade etti.

Bütçe gerçekleşme tahminleri çerçevesinde 2012 yıl sonunda bütçe giderlerinin 362,7 milyar lira, bütçe gelirlerinin 329,2 milyar lira, bütçe açığının 33,5 milyar lira, faiz dışı fazlanın 15,5 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini belirten Şimşek, GSYH’ye oran olarak ise bütçe giderlerinin yüzde 25,3, bütçe gelirlerinin yüzde 22,9, bütçe açığının yüzde 2,3, faiz dışı fazlanın yüzde 1,1 olacağını öngördüklerini bildirdi.

Buna göre, 2012 yılında bütçe açığının GSYH’ye oranının geçen yıl OVP’de öngördükleri oranın yaklaşık 0,8 puan üzerinde gerçekleşeceğini ifade eden Şimşek, bunun da bütçe açığında yüzde 12,4 milyar liralık bir sapmayı ifade ettiğini söyledi.

Hedefe oranla bütçe açığındaki sapmada esas itibariyle harcamalardaki artışın etkili olduğunu vurgulayan Şimşek, 2012 yıl sonunda, merkezi yönetim bütçe giderlerinin 362,7 milyar lira ile başlangıç ödeneğine göre yüzde 3,3 oranında, yani 11,7 milyar lira daha yüksek gerçekleşmesini beklediklerini kaydetti.

Şimşek, bütçe giderlerinin başlangıç ödeneğine göre daha yüksek gerçekleşecek olmasında esas itibarıyla yatırımların etkili olduğunu, bütçe harcamalarındaki sapmanın yüzde 55’inin sermaye giderleri ve sermaye transferlerindeki artıştan kaynaklandığını, bu harcamaların ülkenin üretken kapasitesini ve büyüme potansiyelini artırıcı nitelikte olduğunu bildirdi.

-"Bütçe gelirlerinde sapma olmayacak olması başarıdır"-

Bakan Şimşek, 2012 yılında bütçe gelirlerinin 329,2 milyar lira, vergi gelirlerinin ise 278,8 milyar lira ile bütçe hedefleri doğrultusunda gerçekleşmesini beklediklerini belirterek, "Bu yıl küresel ekonominin önemli ölçüde yavaşlamasına ve beklentilerin kötüleşmesine rağmen bütçe gelirlerinde sapma olmayacak olması takdir edersiniz ki bir başarıdır" dedi.

Bakan Şimşek, bu yıl bütçe açığındaki sapmayı kontrol altına almak için vergi artışları dahil bazı tedbirler aldıklarını, bu dönemde mali disiplinin önemini kavrayan pek çok ülkenin de benzer önlemlere başvurduğunu, hatta özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi gibi gelir etkisi kısa sürede görülen önlemlerin genel olarak tercih edildiğini söyledi.

-2013 yılı merkezi yönetim bütçesi-

Şimşek, Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Plan’a uygun olarak hazırlanan 2013 yılı merkezi yönetim bütçesinin, Maliye Bakanlığı döneminde hazırlanan dördüncü, AK Parti hükümetleri döneminde hazırlanan 11. bütçe olduğunu anımsattı.

2013 yılı bütçesinin, mali disiplini ve makroekonomik istikrarı korumayı amaçlayan, büyümeyi, istihdamı ve yatırımları destekleyen, eğitim, sağlık ve altyapıyı önceliklendiren, sosyal nitelikli harcamalara ağırlık veren ve toplumsal refahı gözeten bir bütçe olduğunu ifade eden Şimşek, daha sonra 2013 yılı bütçesine baz oluşturan makroekonomik tahminlere değindi.

Buna göre, 2013 yılında GSYH büyüklüğünün 1 trilyon 571 milyar lira, ithalatın 253 milyar dolar, ihracatın 158 milyar dolar, büyüme oranının yüzde 4, deflatörün yüzde 5,3, yıl sonu TÜFE oranının da yüzde 5,3 olarak öngörüldüğünü söyledi.

Şimşek, bu çerçevede 2013 yılında bütçe giderlerinin 404 milyar lira, faiz hariç giderlerin 351 milyar lira, bütçe gelirlerinin 370,1 milyar lira, vergi gelirlerinin 317,9 milyar lira, vergi dışı gelirlerin 52,2 milyar lira, bütçe açığının 34 milyar lira, faiz dışı fazlanın 19 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini bildirdi.

Bakan Şimşek, GSYH’ye oran olarak ise; bütçe giderlerinin yüzde 25,7, faiz hariç giderlerin yüzde 22,3, bütçe gelirlerinin yüzde 23,6, vergi gelirlerinin yüzde 20,2, bütçe açığının yüzde 2,2 faiz dışı fazlanın yüzde 1,2 olacağını öngördüklerini bildirdi.

2013 yılı bütçesinde 2012 yıl sonu gerçekleşme tahminlerine göre; bütçe giderlerinin yüzde 11,4, faiz hariç giderlerin yüzde 11,9, bütçe gelirlerinin yüzde 12,4, vergi gelirlerinin yüzde 14 oranında artmasını beklediklerini anlatan Şimşek, şöyle devam etti:
"Büyüme, büyümenin kompozisyonu ve deflatör tahminleri ile 2012 yılında alınan tedbirler birlikte değerlendirildiğinde bütçe gelir tahminlerimizin gerçekçi olduğu görülecektir.

Eylül ayında aldığımız tedbirler ile BOTAŞ’ın yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımından hareketle elde edeceğimiz yaklaşık 17 milyarlık geliri toplam vergi gelirlerinden çıkarırsak, vergi gelirlerindeki artışın yüzde 7,8 olduğunu görürüz. Bu oran Orta Vadeli Programda öngörülen yüzde 9,5’lik nominal GSYH büyüme oranının altındadır. Dolayısıyla 2013 yılı vergi gelirleri tahminimiz temkinlidir. 2013 yılında harcamaların bütçe öngörüleri çerçevesinde kalması için gerekli tedbirleri alacağız. Bu çerçevede harcama programlarında verimlilik artışı sağlamak amacıyla idari bir mekanizma oluşturacağız. Önemli harcama programlarını tek tek gözden geçireceğiz."

Maliye Bakanı Şimşek, 2013 yılı bütçesini 2023 hedefleriyle uyumlu olarak hazırladıklarını belirterek, "Daha önce hazırladığımız ve başarıyla uyguladığımız bütçelerde olduğu gibi 2013 bütçesini de eğitimi, sağlığı, altyapıyı, katma değeri yüksek yatırımları ve Ar-Ge’yi önceliklendiren bir hizmet bütçesi olarak tasarladık" dedi.

-Bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımı-

2013 yılı bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımını da belirlediklerini ifade eden Şimşek, buna göre, personel giderlerinin 97,2 milyar lira, SGK devlet primi giderlerinin 16,8 milyar lira, mal ve hizmet alım giderlerinin 33,4 milyar lira, faiz giderlerinin 53 milyar lira, cari transferlerin 151,3 milyar lira, sermaye giderlerinin 33,5 milyar lira, sermaye transferlerinin 5,1 milyar lira, borç vermenin 11,1 milyar lira, yedek ödeneklerin 2,6 milyar lira olacağını söyledi.

2013 yılı merkezi yönetim bütçesinde bazı vergi türlerine ilişkin gelir tahminlerini de açıklayan Şimşek, gelir vergisinin 63 milyar lira, kurumlar vergisinin 29 milyar lira, ÖTV’nin 83 milyar lira, dahilde alınan KDV’nin 36 milyar lira, ithalatta alınan KDV’nin 61 milyar lira olarak öngörüldüğünü kaydetti.

-Eğitime ayrılan kaynak-

Şimşek, 2013 yılında eğitime ayırdıkları kaynağı bir önceki yıla göre yüzde 20,7 oranında artırarak 68,1 milyar liraya çıkardıklarını,, böylece 2002 yılından bu yana bütçeden eğitime ayrılan kaynağı 6 kattan fazla artırarak, eğitimin bütçe içindeki payını yüzde 9,4’ten yüzde 17’ye yükselttiklerini bildirdi.
Eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullardaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla uygulamaya konulan FATİH Projesi’ni 2013 yılında da destekleyeceklerini ifade eden Şimşek, 2012 yılında bu proje için bütçeden ayırdıkları 803 milyon lira iken, 2013’te bunu 1,4 milyar liraya çıkardıklarını belirtti.

Erdoğan eleştirileri yanıtlayacak

Şimşek'in sunuşunun ardından, sırasıyla BDP Genel Başkan Yardımcısı Gültan Kışanak, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve AK Parti grup başkanvekilleri bütçe üzerinde konuşacak.

Daha sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Hükümet adına söz alarak, eleştirilere cevap verecek.

Meclis yoğun çalışacak

Genel Kurul’da 11 Aralık Salı günü 1. turda; Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı, Başbakanlık, MİT, MGK, Sayıştay, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve
Danıştay başkanlıklarının bütçeleri görüşülecek.

Aynı gün 2. turda; RTÜK, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk
Araştırma Merkezi, Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu bütçeleri ele alınacak.

Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, TİKA, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Hazine Müsteşarlığı, BDDK ve SPK bütçeleri 12 Aralık Çarşamba günü 3. turda; Adalet Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
ve bağlı kuruluşların bütçeleri ise aynı gün 4. turda görüşülecek.

Genel Kurul; 13 Aralık Perşembe günü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı, Rekabet Kurumu bütçelerini 5. turda; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçelerini ise aynı gün 6. turda görüşecek.

14 Aralık Cuma günü, Sağlık Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçeleri 7. turda, Ekonomi Bakanlığı, Orman ve Su İşleri
Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçeleri ise aynı gün 8. turda ele alınacak.