ABD Başkanı Joe Biden’ın ‘soykırım’ ifadesinin karşılıklı güven ve dostluk konusunda ‘derin bir yaraya sebep olacağını’ vurgulayan Dışişleri Bakanlığı, “ABD Başkanı’nı bazı siyasi çevreleri tatmin etmek dışında başka hiçbir amaca hizmet etmeyen bu vahim hatasını düzeltmeye çağırıyoruz” açıklamasında bulundu. Karar sonrası ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield Dışişleri’ne çağırıldı.
Dışişleri Bakanlığı, ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 olaylarına ilişkin ‘sözde soykırım’ ifadesine sert tepki göstererek, “ABD Başkanı’nın radikal Ermeni çevreleri ile Türkiye karşıtı grupların baskısı altında 24 Nisan tarihinde yaptığı 1915 olaylarına dair açıklamayı kabul etmiyor ve en şiddetli şekilde telin ediyoruz” açıklamasını yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, 1915 olaylarının niteliğinin politikacıların konjonktürel siyasi saiklerine veya iç siyaset mülahazalarına göre değişmeyeceği ve böyle bir tutumun, tarihin yalnızca hoyratça tahrif edilmesine hizmet edeceği belirtildi. Açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi: “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1915 olaylarının tartışmalı niteliğini açıkça ifade etmiştir. Öte yandan, Türkiye’nin o döneme dair bilimsel gerçekler ışığında adil bir hafızanın oluşturulmasına yönelik olarak 2005 yılında yaptığı Ortak Tarih Komisyonu kurulması önerisi de, Ermeni tarafı buna hiç yanaşmamış olsa da, bugün halen geçerliliğini korumaktadır. Bu itibarla, tarihi konularda hüküm vermeye ne hukuken ne ahlaken yetkisi bulunan ABD Başkanı’nın yaptığı açıklamanın hiçbir değeri bulunmamaktadır.” Açıklamada, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Birinci Dünya Savaşı döneminde hayatını kaybeden Osmanlı Ermenileri için bu yıl da, 24 Nisan günü, İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nde düzenlenen törene ilettiği mesaj, Türkiye’nin konuya ilişkin yaklaşımını yansıtmaktadır” ifadeleri yer aldı.
‘YARA AÇACAK’
Açıklamada, şunlar kaydedildi: “ABD’nin tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, Türk halkının vicdanında da asla kabul görmeyecek, karşılıklı güven ve dostluğumuzu sarsan, sarılması zor derin bir yara açacaktır. ABD Başkanı’nı bazı siyasi çevreleri tatmin etmek dışında başka hiçbir amaca hizmet etmeyen bu vahim hatasını düzeltmeye; tarihten düşmanlık çıkarmaya çalışan bu çevrelerin gündemine hizmet etmek yerine, başta Türk ve Ermeni halkları arasında olmak üzere, bölgede barış içinde bir arada yaşama pratiğinin tesis edilmesine yönelik çabaları desteklemeye davet ediyoruz.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da “Sözcükler tarihi değiştiremez, yeniden yazamaz. Tarihimiz hakkında kimseden ders alacak değiliz. Siyasi fırsatçılık barış ve adalete karşı en büyük ihanettir. Tek dayanağı popülizm olan bu açıklamayı tümüyle reddediyoruz. #1915Olayları” ifadelerini paylaştı. Çavuşoğlu, dün ayrıca Azerbaycanlı mevkidaşı Ceyhun Bayramov ile telefonda görüştü.
BÜYÜKELÇİ ÇAĞRILDI
Dışişleri Bakanlığı, Biden’ın açıklamasının ardından ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield’ın Bakanlık’a çağırıldığını duyurdu. Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal tarafından kabul edilen Büyükelçi Satterfield’a, söz konusu açıklamaya ilişkin güçlü tepkimiz iletilmiştir. Bu çerçevede, tarihi ve hukuki herhangi bir dayanaktan yoksun olan bu açıklamayı kabul edilemez bulduğumuz, tümüyle reddettiğimiz ve en kuvvetli şekilde kınadığımız ifade edilmiştir” denildi.
‘AÇIKLAMALARIN TARİH KARŞISINDA DEĞERİ YOK’
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: Siyasi hesap uğruna tarihin çarpıtılmasının bir göstergesi olan Biden’ın 1915 olaylarına ilişkin değerlendirmesini reddediyoruz. Ermenilerce kurgulanan asılsız iddiaları temel alan ve Ermeni isyancılar tarafından katledilen Türklerin ızdırabını, acılarını göz ardı eden bu açıklamanın milletimiz ve tarih karşısında hiçbir değeri yoktur. Gerçekleri görmek isteyenlere arşivlerimiz açıktır.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın: Türkiye Cumhuriyeti hiçbir tarihi gerçeklikle yüzleşmekten kaçınmamaktadır. ABD Başkanı’nın mesnetsiz iddialara dayanan açıklaması, Türkiye ve Ermenistan arasında normalleşme çabalarına da zarar verecektir.
İletişim Başkanı Fahrettin Altun: ABD makamları bu açıklamayı yaparken ne yazık ki lobilerin taleplerine diz çökmüşlerdir. Türkiye olarak Biden’ın 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlamasını reddediyor ve şiddetle kınıyoruz. Herhangi bir hukuki ve bilimsel meşruiyeti olmayan bu beyanı hükümsüz olarak kabul ediyoruz.
AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım: 1915 olaylarına yönelik siyasi saiklerle yapılan bu cahilce açıklama tarihi değiştiremez, gerçekleri örtemez. Tarih, tarihçiler tarafından değerlendirilmeli siyasiler hakikate saygı göstermelidir. Tarihsel dayanağı olmayan bu suçlama yok hükmündedir, tümüyle reddediyoruz.
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş: Ermeni lobilerine yaranmak adına Türkiye’ye bu iftirayı atanlara, Vietnam’da, Bağdat’ta, Felluce’de döktükleri kanları, Ebu Garip Hapishanesindeki iğrenç işkencelerini, Hiroşima ve Nagazaki’ye attıkları atom bombasıyla kuruttukları nesilleri hatırlatırız.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: ABD tarih bilmez. Çünkü tarihi yoktur. O nedenle başkanına söyletilen sözün de kıymeti harbiyesi yoktur.
Adalet Bakanı Gül: Tarihleri soykırım ve ırkçılık suçlarıyla dolu bir sabıka kaydından ibaret olanların art niyetli beyanları bizim için yok hükmündedir. Hukuk ve tarih önünde de bir kıymetiharbiyesi yoktur.
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk: Biz, evlatlarımıza tarihi, bilimin yol göstericiliğinde çarpıtmadan anlatıyoruz. Hem tarihi hem hukuki zeminde karşılığı olmayan iftiralar yok hükmündedir.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş: Soykırım iddiası, aziz milletimize atılmış büyük bir iftiradır. ABD Başkanı’nın, tarihi gerçeklerle bağdaşmayan bu açıklamaları Türkiye-ABD ilişkilerine zarar vermeye yönelik bir girişimdir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin: Tarihi sömürgecilikten, katliamcılıktan, ırkçılıktan ve ayrımcılıktan ibaret olanların kendi yüz karası tarihlerini, iyilik ve hoşgörü medeniyeti kurmuş milletimize yansıtma çabası beyhudedir.
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik: Türk- Amerikan iş birliğinin en ileri düzeyde olması gereken bir dönemde Biden’ın açıklaması, ikili ilişkilerimizi sarsmış, NATO dayanışmasına zarar vermiş ve bölgede olası bir normalleşme ihtimalini de zayıflatmıştır. Biden’ın açıklaması tarihsel dayanağı olmayan bir açıklamadır.
‘BÜYÜK BİR YANLIŞ’
CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak: Biden’ın 1915’te yaşanan acı olayları soykırım olarak nitelemesi büyük yanlış olarak tarihe geçmiştir. Ülkemizi töhmet altında bırakan açıklamaları esefle karşılıyoruz.
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç: Ülkemize karşı yapılmış olan iftiraları savunanlar, hiç kuşkusuz geçmişte olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti’nden gereken en sert cevabı alacaktır.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu: Ermeni Soykırımı’nı resmen tanıdığını açıklayan Amerika’yı dünya Vietnam’da, Afganistan’da ve Irak’ta eline bulaştırdığı milyonlarca mazlumun kanından tanımaktadır.
‘SİYASİ AHLAKSIZLIK'
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, şu açıklamada bulundu: “Tarihimizi yargılama gayesiyle basiretsiz, belgesiz ve bilgisiz mahkeme kurmaya teşebbüs edenlerin milletimizi sanık sandalyesine oturtma çabası mazisi bir asra ulaşan mülevves bir tezgâhtır. Tarihimiz her konuda olduğu gibi bu konuda da tertemizdir ve bu kapsamda hiç kimseye ispat borcumuz da yoktur. Biden’in soykırım açıklaması hükümsüzdür, aynı zamanda siyasi akılsızlık ve ahlaksızlıktır. Müttefik bilinen bir ülkeyle yol ayrımına gelinmiştir.”
'ŞİDDETLE KINAYIN'
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, yaptığı yazılı açıklamada, “Siyasi ve ahlaki sorumluluk gözetilmeden dile getirilen sözde ‘soykırım’ ifadesinin, Biden tarafından kullanılmasının ülkelerimiz arasındaki ilişkilere ağır bir zarar vereceği şüphesizdir. Sözde ‘soykırım’ lafını ağzına alanları, tarihi yeniden yazmaya çalışanları, buna gereken yanıtını veremeyenler ile mevsimlik ve konjonktürel siyasi çıkarları iki ülke halkı arasındaki dostluk ilişkisine tercih edenleri, bu vesileyle en şiddetli şekilde kınamayı bir vazife addediyorum” dedi.