Kırkpınar Yağlı Güreşleri ne zaman, hangi kanalda? İşte Kırkpınar Başpehlivanları ve Ağaları…

Kendine has ritüelleriyle 658 yıllık bitmeyen güreşin efsanesi Kırkpınar, gelenekleriyle mirası geleceğe taşımayı sürdürüyor. Kırkpınar yağlı güreşlerine hazırlıklar başladı. Peki, Kırkpınar Yağlı Güreşleri ne zaman, hangi kanalda? İşte Kırkpınar Başpehlivanları…

Türk güreşinin en büyük organizasyonu olarak kabul edilen Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri 5 Temmuz Cuma günü başlayacak. Minik pehlivanların kol bağlamasıyla gelenek 658'inci kez çayıra çıkmanın mutluluğunu yaşatacak. Karşılaşmalar DMAX’tan yayınlanacak.

Güreş ağası seçimi, çeşitli boylardaki müsabakaların yapılması ve Türkiye'nin başpehlivanının belli olmasıyla Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri renkli görüntülere sahne olacak.

EFSANENİN DOĞUŞU

Kırkpınar, Rumeli'nin fethine giden 40 akıncıdan Ali ile Selim kardeşlerin, fetih yolunda birbirleriyle saatlerce güreşmeleri sonrası can verdikleri bir efsanenin adı.

Galibi belli olmayan bir güreşte can veren iki akıncıya vefa olarak 658 yıldır devam eden tarihi güreşlerin, asırlardır bazıları değişime uğrasa da gelenekleriyle geleceğe taşınan "olmazsa olmazları", Kırkpınar'ı efsane yapmaya devam ediyor.

YAĞLI GÜREŞ OYUNLARI

Ayakta ve yerde yapılan güreşlerde oyunlar, "elense, tırpan, kaz kanadı, ayakta güreşi bağlama, budama, paça, kazık, kepçe, kemane, kolbastı, köstek, künde, boyunduruk, kurt kapanı, yanbaş, sarma" olarak sıralanıyor.

Yağlı güreş kurallarına göre, rakibi sırt üstü getirmek, rakibini kucaklayıp, ayağını yerden kesmiş vaziyette en az üç adım taşımak, rakibi pes ettirmek, rakibin ayağından kispetini çıkarmak ya da boydan boya kispetin yırtılması yenilmenin işareti anlamına geliyor.

Yağlı güreşlerde hakeme, seyirciye veya rakibe söz ya da işaretle hakaret etmek, rakiple tartışmak, güreşi sulandırmak, şike yapmak, güreş kurallarına uymamak, hakeme riayet etmemek ceza gerektiriyor.

KIRKPINAR'A ÖZEL TERİMLER

Kırkpınar'a özel bazı terimlerin anlamı ise şöyle:

Ağa: Eskiye nazaran şimdi sadece bir simge durumunda olsa da ağa, Kırkpınar'ın vazgeçilmez ögelerinin başında geliyor. Eskiden güreşleri düzenleyen, konukları ağırlayan, ödüller dağıtan ağanın pek çok görevi Edirne Belediyesi ve Türkiye Güreş Federasyonu tarafından yapılıyor.

Başpehlivan: Kırkpınar'da baş güreşlerinde rakibini yenen pehlivan Türkiye başpehlivanı unvanını alıyor. Bu unvanı 3 kere üst üste alan başpehlivan altın kemerin daimi sahibi oluyor.

Kispet: Manda ve dana derisinden yapılan pehlivan giysisine verilen addır. Beli sarması için bel kısmında kalın bir ip bulunan kispetin, paça kısmı da bir sicimle bağlanır. İyi bağlanmayan bir paça, rakip güreşçinin parmaklarını paçadan içeri sokup yenmesi anlamına gelir. Kispetler zembil adı verilen hasır çantalarla taşınır.

Peşrev: Pehlivanın rakibiyle güreşe tutuşmadan önce yaptığı egzersizlerin bütünüdür. Belirli bir ritüeli bulunan peşrev, pehlivanı seyreden güreşçiyi coşturarak, güreşçiye moral de yükler. Hakem heyeti önünde toplanan pehlivanlar, cazgırın tanıtımıyla peşreve başlar. Üç ileri, üç geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülür. Önce sağ el yere, dize, dudağa ve alına vurulur. Bu şekilde çayırda gidiş geliş yapılır, bu sırada karşılaşılan rakibin paçaları yoklanır, sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşulur.

Yağlanma: Güreşte, her iki pehlivan da savunma amaçlı yağlanır, yağ sürülen vücut kolay kavranamaz. Pehlivanlar, omuzlarına, göğüslerine, kol ve kispetlerine yağ sürer.

Cazgır: "Salavatçı" da denilen cazgır, hakem heyetinin eşleştirdiği pehlivanların adlarını, memleketlerini uygun manilerle söyler, pehlivanları güreşe dua ile davet eder.

Davulcu ve zurnacı: Güreşlerin olmazsa olmaz ögelerindendir. Çaldıkları ezgilerle pehlivanları ve seyirciyi coştururken, kimi zamanda güreşteki temponun düştüğünü, vuruşlarıyla pehlivanlara aktarırlar.

Kırmızı dipli mum: Kırkpınar'ın davet simgesidir.

CUMHURİYET DÖNEMİ BAŞPEHLİVANLAR

1- Arnavut Benli Abdullah-(1924)

2- Geçkinlili Yusuf Pehlivan-(1925)

3- Edirne Çömlek köylü Kara Emin-(1926)

4- Manisalı Rıfat Güreşen-(1927)

5- Gostivarlı Mülâyim Pehlivan (Acar)-(1928)

6- Gostivarlı Mülayim Pehlivan-(1929)

7- Kara Ali Acar-(1930)

8- Edirneli Himmet Pehlivan-Çoban Mehmet (1931)

9- Kara Ali Acar –(1932)

10- Hüseyin Alkaya –(1933)

11- Gostivarlı Mülayim Pehlivan ile Hüseyin Alkaya-(1934)

12- Hüseyin Alkaya-(1935-1936-1937-1938-1939-1940-1941-1942)

13- Kozpınarlı İbrahim-(1943)

14- Süleyman Ertaş-(1944)

15- Babaeskili İbrahim Erdi-(1945)

16- Sındırgılı Şerif Ünal-(1946)

17- İsmail Çolak - Süleyman Ertaş-(1947)

18- Babaeskili Mustafa Yenici-(1948)

19- Sındırgılı Şerif Ünal-(1949)

20- Süleyman Ertaş-(1950)

21- İrfan Atan-(1951)

22- Tarzan Mehmet-(1952)

23- İrfan Atan-(1953)

24- İbrahim Karabacak-(1954)

25- İrfan Atan-(1955)

26- İbrahim Karabacak-(1956)

27- Hasan Acar-(1957)

28- Adil Atan-(1958)

29- İbrahim Karabacak-(1959-1960)

30- Mehmet Ali Yağcı-(1961)

31- Mehmet Ali Yağcı ile Ali Çelik (1962)

32- Sezai Kanmaz-(1963)

33- Mehmet Ali Yağcı-(1964)

34- Ali Çelik-(1965)

35- Ordulu Mustafa Bük-(1966-1967-1968) Altın Kemer

36- Babaeskili Nazmi Uzun-(1969)

37- Ali Çelik ile Aydın Demir-(1970)

38- Hasan Şahin-(1971)

39- Mustafa Yıldız-(1972)

40- Davut Yılmaz-(1973)

41- Ali Çelik-(1974)

42- Güreşler Belediye tarafından iptal edilmiştir.(1975)

43- Aydın Demir-(1976-1977-1978)-Altın Kemer

44- Sabri Acar-(1979)

45- Mehmet Güçlü-(1980)

46- Mustafa Yıldız-(1981)

47- Hüseyin Çokal-(1982-1983-1984)-Altın Kemer

48- Sabri Acar-(1985)

49- İbrahim Gümüş-(1986)

50- Recep Kılıç-(1987)

51- Recep Gürbüz-(1988)

52- Saffet Kayalı-(1989)

53- Ahmet Taşçı-(1990-1991-1992-1993) Altın Kemer

54- Cengiz Elbeye –(1994)

55- Ahmet Taşçı-(1995-1996-1997)-Altın Kemer

56- Cengiz Elbeye-(1998)

57- Ahmet Taşçı-(1999)

58- Vedat Ergin-(2000-2001)

59- Hasan Tuna-(2002)

60- Kenan Şimşek-(2003)

61- Recep Kara-(2004)

62- Şaban Yılmaz-(2005)

63- Osman Aynur-(2006)

64- Recep Kara-(2007-2008)

65- Mehmet Yeşilyeşil-(2009-2010)

66- Ali Gürbüz-(2011-2012)

67- İsmail Balaban-(2013)

68- Fatih Atlı- (2014)

69- Orhan Okulu- (2015)

70- Recep KARA- (2016)

71- İsmail Balaban (2017)

72- Orhan Okulu- (2018)

CUMHURİYET DÖNEMİ KIRKPINAR AĞALARI

1- Murat Şener-1950-1951-1952)

2- İbrahim Bildik-(1953)

3- Yaşar Yardımcı-(1954)

4- Mehmet Çardaktan-(1955)

5- Ahmet Merter-(1956)

6- Hüseyin Özakıncı-(1957)

7- Nurettin Manyas-(1958)

8- Ahmet Merter-(1959)

9- Salim Doğramacı-(1960)

10- Hilmi Atakan-(1961)

11- Muhittin Ağaoğulları-(1962)

12- Ali Rıza Keleş-(1963)

13- Hasan Vatan-(1964)

14- Mehmet Hakkı Meriç-(1965)

15- Gazanfer Bilge-(1966-1967)

16- Süleyman Şahin-(1968)

17- Muzaffer Bilge-(1969)[1]

18- Celal Hacı Eyüpoğlu-(1970)

19- Doğan Görkey-(1971)

20- Hamit Kaplan-(1972)

21- Şevki Alan-(1973)

22- Zülküf Karabulut-(1974-1975-1976)

23- Fethi Atan-(1977)

24- Sebahattin Tekcan-(1978)

25- Süleyman Özmercan-(1979)

26- Cemal Pul-(1980)

27- Mehmet İriş-(1981)

28- Ali Ayağ-(1982-1983)

29- Mustafa Bilgin-(1984-1985)

30- Halil Kılıçoğlu-(1986)

31- Hasbi Menteşoğlu-(1987)

32- İbrahim Çayla-(1988)

33- Kemal Özkan-(1989)

34- Murat Köse-(1990)

35- Alper Yazoğlu-(1991-1992-1993)- Altın Kemer

36- Oğuzhan Bilgin-(1994)

37- Hüseyin Şahin-(1995-1996-1997)-Altın Kemer

38- Mustafa Şahin-(1998)[2]

39- Ayhan Sezer-(1999)

40- Emin Doğansoy-(2000)

41- Murat Saruhan-(2001)[3]

42- Mehmet Sait Yavuz-(2002)

43- Necdet Çakır-(2003)

44- Mustafa Altunhan-(2004)

45- Adem Tüysüz-(2005-2006-2007)- Altın Kemer

46- Mehmet Cadıl-(2008)

47- Seyfettin Selim-(2009-2010-2011-2012-2013)- Altın Kemer

48- Süleyman Mecek-(2014)

49- Seyfettin Selim- (2015-2016-2017-2018)