Giriş
Türk mühendis, Teksas'ta meydana gelen felaketlerden kötü yönetimi sorumlu tuttu
Günlerdir dondurucu soğukların yaşandığı Teksas'ta bir yandan da elektrik kesintileri ile baş edilmeye çalışılıyor. Yıllardır Teksas'ta yaşayan Türk mühendis Ziya Kirman'a göre felaketin sebebi 'kötü yönetim' oldu.
1993’ten beri ABD’de yaşayan, ülkenin önde gelen elektrik dağıtım ve nükleer enerji üretim şirketlerinde görev yapan Kirman, Teksas eyaletinde yaşanan elektrik kesintileri konusunu AA muhabirine değerlendirdi.
Kirman, 10 seneden fazla süredir eyaletin Houston şehrinde EDP Renewables adlı, yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi ile depolama üzerine yatırım yapan şirkette çalışmalar yaptığını kaydederek, eyaletteki son durumla ilgili şunları söyledi:
Teksas’ta bu hafta beklenmedik bir soğuk oldu. Her 10 yılda bir buna benzer soğuk beklenir ama bu defa neredeyse 100 senede bir gelen çok soğuk hava oldu ve bu çok uzun sürdü. Eyalette yaşanan elektrik sıkıntısının bu soğuk havanın yanı sıra, yetkililerin yönetimsel ve planlama hatalarından kaynaklandığını düşünüyorum. Aslında eyalette bu kutup soğuğu şartlarını kaldıracak alt yapı ve imkan var ama kötü yönetim yüzünden bu hale geldik."
ABD’nin ikinci en kalabalık eyaleti Teksas’ın yüzde 20’den fazlasının bu hafta elektriksiz kaldığını hatırlatan Kirman, özellikle eyaletin daha güneyindeki Houston gibi şehirlerdeki kesintilerin nüfusun yüzde 60’nı etkileyecek seviyeye ulaştığına işaret etti.
Kirman, "Elektrik gidince ona bağlı diğer hayati sistemler de gidiyor; su pompaları duruyor, internet kesiliyor" diyerek bir haftadır soğukla mücadele eden insanların yeni yeni toparlanmaya başladığını anlattı.
Öte yandan Teksas'ta yaşanan soğuklar ve elektrik kesintileri nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı bugün itibarıyla en az 47'ye yükseldi.
Teksas’ta yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle, yenilenebilir enerji kaynakları olan rüzgar ve güneş ile geleneksel enerji kaynakları olan doğalgaz ve kömür savunucularının birbirine yönelik suçlamalarına değinen Kirman, tartışmaların siyasi olduğuna işaret etti.
Teksastaki görülmemiş felaketi Türk mühendis anlattı: Olanlardan kötü yönetim sorumlu Kirman, yenilenebilir rüzgar ve güneş enerjisinin soğuk hava şartlarından etkilenmediğini belirterek, şöyle devam etti:
Yenilenebilir enerjinin soğuk iklimde çalışmadığı iddiaları siyasi sebepler ve bilgi yetersizliğinden kaynaklanıyor. Mesela Amerika'nın en soğuk yerlerinden biri olan Minnesota’da, rüzgar santralleri kışın eksi 30 derecede bile çalışır. Teksas’ta görülen bu soğukta çalışmaması için hiçbir neden yok. Wyoming, Colorado, Minnesota ve Iowa’da bizim kendi işlettiğimiz rüzgar santralleri var ve hiçbirinde sıkıntı yok, hepsi soğukta çalışıyor.
Eski Başkan Donald Trump’ın eyalette güneş ve rüzgar enerjisini azaltma yönündeki politikalarından kalma bir baskı olduğunu aktaran Kirman, gaz santrallerinde yaşanan probleme yönelik de şu değerlendirmede bulundu:
"Elektrik üretimi için gerekli gazın santrallere basımı elektrik pompaları tarafından yapılıyor. Plansız yönetimde, o pompaların elektriği kesildiğinde bu defa santrale giden gaz akışı da kesiliyor. Gaz olmazsa elektrik üretilemiyor, elektrik olmazsa santrale gaz gelmiyor. Teksas’ta yaşanan tam da bu oldu."
Kirman, gaz santrallerinde çalışan pompaların elektrik kaynaklarının çeşitlendirilmesinin bu riski azaltacağını önererek, ayrıca yedek sistemlere ve depolamaya da yatırım yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Teksas’taki elektrik üretiminin yüzde 50’sinin eyalette çok ucuz ve bol olan gazdan sağlandığını bildiren Kirman, yüzde 25’inin yenilenebilir enerji santrallerinden, geriye kalan yüzde 25’inin de yarı yarıya kömür ve nükleer enerjiden sağlandığı bilgisini paylaştı.
ABD'de en son Teksas'ta yaşanan benzeri elektrik kesintisi sıkıntılarının ilk defa görülmediğine dikkati çeken Kirman, bunların genelde önce tartışılıp, daha sonra sorumlulara ciddi bir hesap sorulmadan unutulup gittiğini söyledi.
Kirman, "Bu tür olaylardan sonra çok az kişiden hesap sorulur, sonra sistem kendi akışında devam eder. Büyük şirketlerin canını acıtmazlar, gerçek manada hesap sorulmaz, çünkü sistem bunun üzerine kurulmuş" diye konuştu.
Son bir hafta içinde yaşanan elektrik kesintilerinin yine de bazı yeniliklere vesile olmasını ümit ettiğini dile getiren Kirman, şunları kaydetti:
Bu kesintiler, yenilikçi şirketler için yeni bir fırsat oluşturacak. Özellikle batarya ile enerji depolama konusunda bu krizi avantaja çevirecek büyük yeni şirketlerin ortaya çıkacağını, bu işten çok iyi para kazanan yeni teknolojilerin gelişeceğini düşünüyorum. Bu biraz şartları düzeltebilir ama köklü bir çözüm konusunda yapılması gereken milyarlarca dolar yatırımın olmayacağı kanaatindeyim.
Kirman, Teksas’ta son bir haftada yaşanan kutup soğuklarının dünyadaki iklimin değiştiğinin en belirgin işareti olduğunu vurgulayarak, "Teksas, yazın Amerika'nın en sıcak yerlerinden biridir, şimdi de kışın en soğuk günlerini yaşıyor" ifadesini kullandı.
AA