Bağırsak Florası hafızayı nasıl etkiliyor? Yeni araştırma şaşırttı.

New Atlas'tan Rich Haridy'nin yayımladığı haberde, farklı ülkelerden bilim insanlarının oluşturduğu bir araştırma ekibinin, bağırsak mikrobiyomu ve hafıza arasında bir dizi yeni bağlantıyı gözlemledi. Çalışmada, insan genetik çeşitliliğini simüle eden yeni bir fare modeli kullanıldı ve sonuçlar genetiğin bağırsak florasındaki metabolitler yoluyla beyni etkilediğini gösterdi.

Bu sağlıklı çalışan bir bağırsak florasının (mikrobiyota), genetik etkileriyle birlikte bellek üzerinde de olumlu etkilere sahip olabileceğini gösteriyor.

Bağırsak, bellek ve genetik üçgeni

Son yıllarda hafıza ve bellek konuları ile bağırsak florasını arasındaki ilişki bilim adamlarının ilgisini çekiyor. Bağırsaklarda yaşayan bazı yararlı olarak nitelediğimiz bazı bakteri ailelerinin, bellek fonksiyonları üzerinde önemli bir rol oynadığını gösterdi. Bu yeni çalışma ise, bağırsak bellek ilişkisinde genetiğin rolünü de araştırıyor.

Antoine Snijders, Mikrobiyal bir molekülün hafıza üzerindeki etkilerini daha net anlamak için, genetik ve mikrobiyom arasındaki etkileşimi anlamamız gerekiyordu,” diye açıklıyor. Araştırmacılar farklı genetik özelliklere sahip insanların simüle edebilmek için geniş genetik varyasyonları ele alarak çalıştılar. İnsanlardaki genetik çeşitliliğini taklit eden bu yeni araştırmaya, 29 farklı soy ile başladı.

Her soyu temsil eden deney farelerine bellek testleri uygulandı ve çalışmaların devamında, testlerde en iyi performansı gösteren farelerin genetik özelliklere odaklanıldı.

İki gen grubu, farelerde belleğe bağlı olarak tanımlandı. Bu setlerden biri daha önce hiç hafızaya veya bilişe bağlı olmayan 135 gen içeriyordu. Lactobacillus, daha iyi bellekle ilişkilendirilen en yaygın mikrop ailesiydi, L. reuteri türü özellikle hayvanlardaki bellekle en güçlü ilişkiyi sunuyor gibi görünüyordu.

Lactobacillus ve bellek arasındaki ilişki bu çalışma için yeni değil. Snijders ve ekibi “Lactobacillus ve hafıza arasında bir bağlantı daha önce bildirilmiş olsa da bunu bağımsız olarak bu tarafsız genetik ekranda da bulduk” şeklinde açıklama yapıyorlar.

Laktat beslenme hafıza üzerinde etkili

Sağlam çalışmanın son kısmı, bağırsak bakterileri ve hafıza arasındaki bu ilişkiyi hangi moleküler sürecin oluşturabileceği üzerinde duruyordu.

Yetersiz hafızalı farelere doğrudan laktat beslemesi, önemli hafıza gelişmeleri gözlenmesine yol açtı.

Çalışmada araştırmacılar, laktatın bilişsel süreçler üzerindeki etkilerini araştıran bir dizi önceki çalışmaya da atıfta bulundu. Önceki araştırmalar ayrıca laktatın bağırsaktan beyne olası bir yolu doğrulayarak kan-beyin bariyerini geçebileceğini ileri sürüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Janet Jansson, insan deneklerde bu mekanizmaları doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyor ancak araştırma temel olarak genetik, mikrobiyom ve biliş arasındaki karmaşık bir etkileşim olduğunu gösteriyor.

“Çalışmamız mikrobiyomun belleği etkilemek için genetikle ortak olabileceğini gösteriyor,” diyen Jansson, “Bu araştırma, diyet, genetik ve davranışlar – bellek gibi – birbirine bağlı olduğu fikrini güçlendirirken, Lactobacillus insanlarda hafızayı geliştirebilir diyebilmek için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.”

Bağırsak Florasını Zinde Tutun

Birçok araştırmaya konu olan bağırsaklarımız ve florasında yaşayan bakterilerin genel sağlığı etkilediğini gösteren birçok araştırma ortaya atıldı. Sağlık sorunlarının birçoğuında zarar görmüş bağırsak florası söz konusu olmaktadır. Yoğurt, kefir ve turşu gibi besinlerin doğal probiyotik gıdalar olduğu bilinmekte ve mikrobiyotadaki yararlı bakteri çeşitliliğini çoğalttığı bilinmektedir. Öte yandan lifli gıda tüketiminin bağırsaklardaki yararlı bakterilerin tutunmasını ve çoğalmasını tetiklediği aynı şekilde şeker tüketiminin de kötü bakterileri arttığı gözlemlenmiştir.