Giriş
Bitkilerin Profesörü anlattı: Türklerin yaşam ağacı, adına 'demir ağaç' diyen de var!
Bitki bilimleri alanında önemli çalışmalara imza atan Prof. Dr. Aysun Bay, bitkilerin kültürel, dini ve ekolojik önemine dikkat çekti. Prof. Dr. Bay, Türk Şamanizmi’nden Yahudi geleneklerine, Ural-Altay kültürlerinden Orta Asya şamanist inançlarına kadar pek çok farklı kültürde bitkilerin nasıl sembolik anlamlar taşıdığını anlattı.
Bitkilerin Profesörü Aysun Bay, Türk ve Altay kültürlerinde ‘Dünya Ağacı’ olarak bilinen yaşam ağacının, evrenin merkezi olarak kabul edildiğini belirtti. Bu kutsal ağacın gökyüzü ile yeryüzünü birbirine bağlayan bir sembol olarak kabul edildiğini ifade eden Bay, Altay Türkleri arasında şamanların ruhani yolculuklarında rehberlik yapan yaşam ağacının, aynı zamanda ‘Demir Ağaç’ olarak adlandırıldığını vurguladı. Prof. Dr. Bay, bu inancın anne rahmindeki göbek bağıyla benzerlik taşıdığını ve yaşamın temel bağlantısını simgelediğini ifade etti.
GARGAT AĞACI: KÜLTÜREL VE DİNİ ÖNEMİ
Prof. Dr. Bay, Yahudi ve İslam kültürlerinde kutsal kabul edilen Gargat ağacının, aynı zamanda zeytin ağacı olarak da bilindiğini söyledi. Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da yaygın olarak bulunan bu ağacın, hem Yahudi hem de İslam kültüründe önemli bir yer tuttuğuna dikkat çekti. Kuran’da ‘mübarek bir bitki’ olarak bahsedilen zeytinin, sağlık açısından da birçok fayda sunduğunu belirten Bay, Türkiye’de zeytin ekimlerinin artırılmasının önemini vurguladı.
URAL-ALTAY KÜLTÜRLERİNDE YAŞAM AĞACI
Ural-Altay kültürlerinde yaşam ağacının, özellikle kayın ağacının dallarında açılan kertiklerle sembolize edildiğini belirten Prof. Dr. Bay, bu ağaçların gökyüzüne yükselmek ve evrensel bilinçle bağ kurmak için kullanıldığını söyledi. Altay şamanları, yaşam ağacını trans yolculuklarında bir geçiş noktası olarak kullandığını belirten Bay, yaşam ağacının gökyüzündeki her katmanın farklı bir anlam taşıdığını ifade etti.
DÜNYA DAĞI VE YENİDEN DOĞUM
Prof. Dr. Bay, Asya şamanist geleneklerinde yaşam ağacının "Dünya Dağı" ile ilişkilendirildiğini, ölümden sonra ruhların bu ağacın dallarında küçük kuşlar olarak beklediğini anlattı. Prof. Dr. Bay, bu sembolizmin, yaşam ve ölüm arasındaki döngünün doğal bir parçası olarak kabul edildiğini belirtti.
ZEYTİNİN SAĞLIĞA FAYDALARI
Prof. Dr. Bay, zeytin ağacının sağlık açısından sayısız fayda sunduğuna değindi. Zeytinin antibakteriyel, antiviral ve anti-inflamatuar özellikleriyle geleneksel tıpta yaygın olarak kullanıldığını belirten Bay, özellikle zeytinyağının mutfak ve sağlık açısından vazgeçilmez bir kaynak olduğunu söyledi.
BİTKİLERİN KORUNMASI VE GELECEK NESİLLERE AKTARILMASI
Prof. Dr. Aysun Bay, bitkilerin sadece biyolojik değil, kültürel ve dini anlamlarının da korunması gerektiğine dikkat çekti. Bu bitkilerin gelecek nesillere aktarılmasının, kültürel mirasın devamı için büyük önem taşıdığını belirten Prof. Dr. Bay, bitkilerin korunarak yaygınlaştırılmasının gerekliliğini vurguladı.
