Cem Bakaçhan, 1994’ten beri iki binden fazla köpeği eğitti. Aynı zamanda da 50 köpek eğitmeni yetiştirdi. Özellikle depremlerden sonra arama-kurtarma çalışmalarına katılan ve hayat kurtaran köpeklerin insanlık için faydası çok büyük. dünyayı saran cOVId-19 salgını, hayvan dostlarımızın ruh sağlığımıza ne kadar iyi geldiğini bizlere bir kez daha hatırlattı. Cem Bakaçhan ile sevgili dostlarımız köpeklerin hayatımızdaki yerini konuştuk. Suna Akyıldız- suna.akyildiz@posta.com.tr/ #pazartesipostası
Köpeklerle iletişiminiz nasıl başladı?
Çocukken “Ne olacaksın?” diye sorduklarında ilginç bir şekilde köpek eğitmeni olacağımı söylerdim. O yıllarda içime düşen bu aşk hâlâ devam ediyor.
COVID-19 salgını hepimizi evlere kapattı. Ruh sağlığımızın en büyük ilacı da can dostlarımız hayvanlar oldu...
Evcil hayvanların insanların negatif elektriğini aldığı bir gerçek. Ruh halimizi olumlu yönde etkiliyorlar. Özellikle yalnız yaşayanların ve yaşlı insanların mutlaka evcil bir hayvan evlat edinmesi lazım. Onlar yalnızlığa ilaç gibi gelir.
Şu dönemde hayvan sahiplenmeyi önerir misiniz?
Şu sıralar ciddi şekilde yavru köpek talebi var. Özellikle yavru köpek sahiplenmek için daha doğru bir dönem olamaz. Veteriner arkadaşlarımız, yavruların aşıları bitene kadar sokağa çıkarılmasını istemiyor. Bu da ortalama iki ay gibi bir süre demek oluyor. Ayrıca sahiplerinin sürekli evde olması da uygulanacak bir yavru programı için büyük avantaj. Yavru uzun süre evde yalnız kalmak zorunda olmayacağından çok iyi sonuçlar elde edilebilinir.
Köpeklerin davranış problemlerini çözüyoruz
Hangi şehirlerde köpek eğitimi veriyorsunuz?
Hem İstanbul hem de Bursa’da hizmet veriyoruz. İstanbul’da köpek sahipleriyle birebir çalışmalar yapıyoruz. Köpeklerin davranış problemlerini çözüyoruz. Bursa’daki okulumuzda ise itaat, koruma ve iz takibi gibi temel eğitimler var. Tesisimizde BH ve IGP/Schutzhund gibi köpek sınavlarına yönelik hizmet veriyoruz.
Köpek öğrencileriniz arasında ünlülerin köpekleri de var mı?
Elbette. Son dönemde Selen Görgüzel Alkan, Hamdi Alkan, Yağmur Ünal, Yeşim Salkım ve Türkan Şoray bizden destek aldı. Önceki dönemlerde de pek çok değerli müşterimiz oldu.
1994’te Cem Bakaçhan Köpek Eğitim Hizmetleri’ni, 2000’de Von Bakaçhan Köpekli Sporlar Kulübü’nü, 2014’te de ISKODER İş ve Spor Köpekleri Eğitmenler ve Üreticiler Derneği’ni kurdu. 2000 yılında WUSV (Alman Çoban Köpeği Irk ve Spor Derneği) üyesi oldu.
Köpek eğitiminde yaptığımız en büyük hata nedir?
Acele etmek ve uygulanması gereken adımlar oturmadan bir diğerine geçmek. Bir aile köpeğine, tek komutla ve normal bir ses tonuyla, her şart altında çalışacak bir ‘otur’ komutunu öğretmek için 1000 tekrar gerekiyor. Eğer bir köpek sınav ya da yarışma düzeyinde eğitilecekse 3000 tekrar gerekiyor. Gerisini siz düşünün.
“Saldırgan köpek yoktur, incitilmiş köpek vardır” sözüne katılıyor musunuz?
Genetik olarak aktarılmış agresyon çeşitleri de var ama siz yine de onları incitmeyin.
Bu zamana kadar kaç köpeği eğittiniz?
İki binin üzerinde köpek eğittim ve 50 köpek eğitmeni yetiştirdim. Sekiz iş köpekleri şampiyonası ve sayısız BH ve IGP/Schutzhund sınavı geçirdik. Ayrıca ülkemizdeki iş köpekleri hakemlerinden biriyim.
Köpekler sizi kıyafetinize ve arabanıza göre ayırmaz
Bunca köpeğin ortak özelliği nedir?
Sizi kıyafetinize ve arabanıza göre ayırmamalarıdır.
Görme engelliler için rehber köpekleri nasıl eğitiyorsunuz?
Bu konuda eğitilecek köpeklerin iç güdüleri çok düşük ve yapı olarak çok nahif olmaları gerekiyor. Şehirdeki tüm senaryoları hesaba katacak şekilde platformlar oluşturulup uzun süre çalıştırılıyorlar. Rehber olduğu kişinin kafasını çarpabileceği tabelaları bile hesaba katacak şekilde eğitiliyorlar.
Alman çoban köpeği üretiyorsunuz. Neden bu ırkı seçtiniz?
Bu ırk, benim müsabık olarak yarıştığım IGP branşı için en uygun iki ırktan biri. Bu spor; iz takibi, itaat ve koruma fazlarından oluşuyor ve köpeğin güdülerini ve konsantrasyonunu zorlayan çok ağır bir test. Bu öyle bir ırktır ki; tam şu an bir Alman çobanı helikopterden denize atlayıp boğulmakta olan birinin canını kurtarmaya çalışırken, diğeri Almanya’da koyun sürülerini güdüyor, diğeri bizim yanımızda sınavda iz takibi yaparken, bir diğeri polisin elinde havalimanlarındabavullarda uyuşturucu arıyor.
Eğitim, yavru doğduğu an başlamalıdır
Bazen sosyal medyada çocuklara bakıcılık yapan köpekler görüyoruz. Bir bebeği bir köpeğe emanet edebilir miyiz?
Köpek düzgün üretildiyse ve içinde çocukla iletişim kurma güdüsü varsa bir kaza olmaz.
Köpekler kaç aylıkken eğitimleri başlamalı?
Eğitim, yavru doğduğu an başlamalıdır. Anne, yavrularının çiş ve kakalarını temizler, yattığı yerde temiz olmaları gerektiğini anlatır. Yavruları sırayla memeye alır, bir hiyerarşi oluşmasını ve bunun içinde dengede olmalarını sağlar. Eve gelen yavrunun kendi bölgesinde yalnızlığa alışması, çiş ve kaka eğitimi, dış dünya ile sosyalizasyonu, oyun güdülerinin geliştirilmesi de eğitimin bir parçasıdır.
Köpeği kendi başımıza nasıl eğitebiliriz?
Bu, köpeğin karakterine, köpekle olan iletişiminize ve bu konudaki bilgi birikiminize göre şekillenir. Günümüzde bilgiye erişmek çok kolay. Doğru insanları takip eder ve disiplinli çalışırsanız basit şeyler için sonuç alırsınız.
Köpeklerin dilini anladığınızda daha rahat iletişim kuruyorlar
Köpeklerin bir konuşma dili var mı?
Hem kendi aralarında hem de bizlerle kendilerine has bir konuşma dilleri var. Bizlerle açık ve net iletişim kuruyorlar. Oldukları gibi yaşıyorlar ve ne isteyip neyi istemedikleri açıkça belli. Köpekler, insanlar gibi hayatı gereksiz ayrıntılara boğmuyor. Onların dilini anladığınızda bizimle daha rahat iletişim kuruyorlar. Yeter ki insan gibi düşünüp davranmalarını beklemeyelim.
Hayvanların deprem gibi doğaüstü olayları önceden hissettikleri söylenir. Sizce doğru mu?
Bunun doğru olduğuna inanıyorum. Ses, koku ve görüntüye yönelik frekans aralıkları insanlardan daha geniş bir skalada. Hislerinin de bizden kuvvetli olduğunu düşünüyorum.
Deprem, deniz kazaları, çığ gibi felaketlerde köpeklerin arama-kurtarma konusundaki katkısı tartışılamaz. Bu köpekler nasıl yetiştiriliyor?
Arama yapması için gerekli iç güdülere sahip ve sosyal köpekler seçiliyor. Bunu anlamak için köpeklere uyguladığımız, anında sonuç veren bazı testler var. Sonrasında çok ciddi bir çalışma rutinine giriliyor. Arama-kurtarmacı arkadaşlar, mekruh binalar bulup enkaz haline getirip köpeklerle çalışma yapıyorlar.
Köpekler kayıp birini kokuyla bulabilirler mi?
Tabii ki... Biz buna ‘iz takibi’ diyoruz. İnsanlar herhangi bir yerden yürüdüğü zaman, bastığı yerdeki kokuyla o zemindeki koku bir müddet sonra fermente olmaya başlar. Ayrıca vücudumuzdan devamlı koku partikülleri dökülür. Köpekler doğru çalıştırılırsa, ortamın kokusuyla oradan geçmiş kişinin kokusunu ayırt ederek izi takip edebilir.
Hangi cins köpeklerin burunları daha hassas?
Genel olarak av köpeklerinin burnu hassastır. Labrador, Cocker, Pointer, Çatalburun, Drahthaar... Ayrıca çoban ırklarından Alman ve Belçika çobanı da hassas burunludur.