Mars'ta bir zamanlar okyanus varmış

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin kızıl gezegen Mars’ı gözlemleyen Mars Orbiter uzay aracının çektiği görüntüler, bilim dünyasında yeni bir tartışma başlattı. Geçmişte, Mars’ın kutup bölgelerinde buz halinde su olduğu tespit edilmiş, göl ve okyanuslar bulunduğuna dair bulgular elde edilmişti. Mars Orbiter’ın gönderdiği en son görüntüler, Mars’ta antik okyanuslar bulunduğunu güçlendirdi.

Wired dergisinde yer alan habere göre Mars’ın yüzeyindeki coğrafi oluşumları inceleyen bilim insanları, tespit ettikleri “gözyaşına benzeyen adaların”, Trinidad’daki deniz tabanlarında oluşan tümseklere çok büyük benzerlik gösterdiğini fark etti.

Texas Üniversitesi’nden jeolog Lorena Moscardelli, “Bu bulgulara dayanarak, Mars’ın yüzeyindeki gözyaşına benzeyen adaların derin bir okyanusun içinde oluştuğunu söyleyebiliriz” dedi.

Temmuz ayında Geology dergisinde yayımlanacak olan analize göre, Mars’ın 1980 ve 1990’larda hala okyanuslara sahip olabileceği belirtildi. O yıllarda Mars’ı gözlemleyen Viking Orbiter uzay aracı, kızıl gezegenin Chryse Planitia bölgesinde kıyı şeritleri ve nehir kanallarına benzerlik gösteren coğrafi oluşumlar tespit etmişti.

RÜZGAR EROZYONU OLABİLİR

Mars’ı 2001’de gözlemlemeye başlayan Mars Orbiter ise o tarihten bu yana Chryse Planitia’da sanılandan fazla su bulunmuş olabileceği görüşünü destekleyen bulgular elde etti. Moscardelli, bugün gözyaşı şeklindeki tümseklerin kuru arazide mi yoksa sualtında mı oluştuğu anlamaya çalıştıklarını belirtti.

Bir diğer jeolog Lesli Wood, Trinidad açıklarında suyun 5,500 metre altında oluşan ve birkaç kilometre uzunluğundaki tümseklerin, Mars’taki tümseklerle olan benzerliğini inceledi. Doğalgaz ve petrol keşfi için çekilen bölgenin 3 boyutlu görüntüleri, kızıl gezegenler Dünya arasındaki coğrafi benzerlikleri de gözler önüne serdi.

Mars’ın yüzeyindeki gözyaşı adacıkları 5-50 kilometre uzunluğunda ve 4 ile 400 km kare arasında bir alan kaplıyor. Bu özellikleri, sualtında değil ancak karada rüzgar erozyonuna uğramış oldukları ihtimalini güçlendiriyor.

Tennessee Üniversitesi’nden gök bilimci Devon Burr, “Mars’ın sahip olduğu düşük yerçekiminin, rüzgar erozyonuna uğramış adaları sualtında erozyona uğramış adacıkları gibi gösterebileceğini” ifade etti.