Türkçede çift tırnak işareti nasıl kullanılır? İmla kurallarına göre tırnak hangi durumlarda kullanılır?

Türkçede tırnak işaretlerinin kullanımı her ne kadar kesin kurallarla belirtilmiş olsa da, yine de akıllarda bazı soru işaretleri oluşabiliyor. Biz de sizler için Cem Akaş'ın tırnak bakımı başlığı ile yazdıklarından yola çıkarak, Türkçe imla kurallarına göre çift tırnak işaretinin ve tek tırnak işaretinin hangi durumlarda, nasıl kullanılması gerektiğine dair bilgiler paylaşmak istedik.

Tek tırnak: ' .... '

Çift tırnak: " ... "

TIRNAK İŞARETLERİ HANGİ DURUMLARDA KULLANILIR?

• Vurgu yaparken, özel olarak belirtilmek istenen sözlerde
• Diyalog
• İroni
• Yabancı sözlük
• Eser adları

GENEL KURALLAR

• Tırnak içine alınan sözlerden sonra kesme işareti kullanılmaz.

Necip Fazıl’ın "Çile"sini okudunuz mu?

• Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır. Tırnaktan sonra cümle devam ediyorsa tırnak kapatılır ve cümle küçük harfle devam eder.

Andre Gide: "Yazmaya başlayınca en zor şey samimi olmaktır." diyor.

DİYALOGLARDA

• Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır. Tırnak yerine konuşma çizgisi de kullanılabilir.

"Yemeğe gelecek misin?" diye sordu.

"Bakalım, haber veririm." dedi.

Noktalama işaretleri tırnağın içerisine girer.

VURGULARDA

• Vurgu için kullanılan tırnakta, sözcüğün ya da sözcük öbeğinin yalın hali tırnak içinde, ekler tırnak dışında yer alır:

"Sahibinin sesi"nden dinledik.

"Bu süreçte neler kazandık"ın net bir cevabı yok. (Sondaki sert ünsüz yumuşamaz)

ALINTILARDA

• Alıntı için kullanılan tırnakta alıntı bir cümle parçasıysa tamamı tırnak içine girer:

Hegel'e göre "metafizik yasaların kaynağını saptamadan" toplumsal yasaları yazmak imkansızdır.

İRONİLERDE

• İroni, Oxford sözlüğüne göre söylediğimiz şeyin etkisini artırmak için bir şeyin tersini söyleyerek alay etme olarak geçer. İroni amaçlı söylenen kelimeler tırnak içinde kullanılır.

Gerçekten "cin gibi"sin maşallah.

YABANCI SÖZCÜKLERDE

• Tırnak işareti yerine italik de kullanılabilir. Ancak metin biçimlendirme seçeneğinin olmadığı yerlerde italik kullanılamadığı için tırnak işareti yapılır. 

Dünyada olup bitenleri bambaşka bir "weltanschauung"la değerlendirirdi.

(Weltanschauung: Dünya görüşü)

ESER ADLARINDA

Cümle içerisinde kitapların ve yazıların adları ve başlıkları tırnak içine alınır. Kitap içinde yer alan öykü, makale, albüm içinde yer alan şarkı vs. tırnak içinde yazılır.

TEK TIRNAK NASIL KULLANILIR?

• Tek tırnak sadece çift tırnağın içinde yeniden tırnak kullanmak gerektiğinde kullanılır.

Örnek: Hülya, "Oğlum bana 'hain' dedi!" diyerek ağlamaya başladı.

Bazı yazarlar çift tırnağı diyalog için, tek tırnağı vurgu için kullansa da bu yerleşik bir kullanım değildir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

“İngilizce için önce Türkçe bilmek şart”

Habere Git