Giriş
Bir şiirinde “Deniz dalgalarının okşadığı kutlu Meles’in denizle birleştiği İzmir’in kucağında büyüdüm” diyen Homeros, kıyısında doğduğu Meles’i şöyle anlatır:
“Deniz perilerine ismini veren ve kaynağından denize kadar yatağını kazan Meles, kentin kapıları önünde kolunu uzatır. Kaynadığı yer, denize doğru suları akan bir hamamdır (Diana Hamamları). Meles, mağaraların, evlerin ve ağaçlık korulukların arasından geçip gider. Meles çağıldamaz, bunun dalgaları sessiz ve usulca denize kavuşur. Bazen, denizin dalgaları köpürünce Meles’in dalgaları geri bile çekilir. Meles’in her tarafı balıkla doludur. Yaz, kış aynı seviyededir. Ne kurur ne de kükrer... Meles, serseri değildir, yatağını terk etmez, çünkü İzmir’in aşığıdır. Onun amacı, şehri öpe koklaya, yavaş yavaş sevişerek, denize ulaşmaktır...”
MELES ÇAYI’NIN ÇOCUĞU
Tarihteki bilinen adıyla Smyrna yani İzmir kenti ilk olarak Meles sırtlarında, Bayraklı’daki Tepekule Höyüğü’nde kurulmuş. İlyada ve Odysseia Destanları’nın yaratıcısı veya derleyicisi Homeros’un da M.Ö. 750-700 yıllarında yaşadığı ve İzmir’de Meles Deltası’nda doğduğu öngörülüyor. Hatta ozanın bunu şu sözleri ile de teyit ettiği belirtiliyor:
“Derin dalgalarının okşadığı kutlu Meles’in (Kızılçullu Deresi) denizle birleştiği İzmir’in kucağında doğdum.” Tüm dünya edebiyatının en önemli ilk beş şairinden biri olan Homeros’un yaşamı hakkında çok az bilgi bulunuyor. Homeros’un gözlerinin görmediği ve yaşlı bir şair olduğu, uzun yıllar Ege adalarında yaşadığı diğer söylentiler arasında yer alıyor. Homeros’un en ünlü lakabı ‘Melesigenes’ yani ‘Meles Çayı’nın Çocuğu’. Meles Çayı da İzmir’de olduğu için, Homeros’un yazdığı ve Anadolu uygarlıklarının en eski tarih ve kültür kaynakları olan ‘İlyada’ ve ‘Odysseia’ Destanları, dünya edebiyatının en çarpıcı metinleri olarak günümüz yaşamında etkisini tüm şiirselliği ile sürdürüyor.
EĞİTİMDE DE MODEL
Okul öncesi eğitim çalışmalarına yönelik adımlar da atan Bayraklı Belediyesi’nin belediye bünyesinde açtığı ilk eğitim yuvası Ayda Bebek Anaokulu, ismini İzmir depreminin simgesi olmuş Ayda bebekten almış. Ayda Bebek Anaokulu’nun Türkiye’de ilk kez uygulanan bir eğitim modeliyle kapılarını açtığını ifade eden Başkan Sandal, şöyle konuşuyor:
“Katılımcı, demokratik, çevreci ve bilimsel bir eğitim sistemiyle, çocuklarımızı yarınlara hazırlıyoruz. Çocukların kendi eğitim süreçlerine aktif katılabileceği, ilgilerine ve bireysel farklılıklarına göre eğitim alabileceği 200 öğrenci kapasiteli Ayda Bebek Anaokulu, eğitime ‘Bayraklı Modeli’ ile yeni bir soluk getirdi. Türkiye’ye örnek olacak tarzda bir eğitim anlayışını benimseyen, belediyemiz bünyesindeki ilk kreşimize gösterilen ilgiden oldukça memnunuz. Anaokulunda Türkiye’de ilk kez ailenin gelir bütçesine göre ücretlendirme sistemi uygulanıyor. Eğitimde Bayraklı modelimiz ve ücretlendirme politikamızla inanıyoruz ki örnek olacağız.”
KENT MEYDANI İLE ÇEHRE DEĞİŞECEK
Bayraklı’yı festivallerle anılan ama bunun yanında eksiklerini de planlanmış bir kent olarak geleceğe taşımak istediklerini kaydeden Başkan Sandal, şunları ekliyor:
“Bayraklımızda, törenleri yapabileceğimiz bir kent meydanımızın olmaması büyük eksiklik. Bu sorunu ortadan kaldırmak için hazırladığımız Smyrna Yeni Kent Meydanı Projesi kapsamında ön hazırlıklarımızı başlattık. Kısa süre içinde, projenin hayata geçmesi için çaba sarf ediyoruz. İzmir’in kalbi Bayraklı’ya, kentin en büyük meydanını kazandıracağız. İzmir’in en modern kent meydanını yaratarak, Bayraklı’nın sosyal ve kültürel değerini artırmayı planlıyor, tarihi güzelliklerimizi daha görünür hale getirmeyi hedefliyoruz. Smyrna Kent Meydanı Projesi, Smyrna Meydanı ile Zabıta Müdürlüğü Binası’nı da kapsayan 17 bin metrekarelik alanda hayata geçirilecek. Projenin devamında, Bayraklı’nın en işlek merkezi konumundaki Sevgi Yolu ve bağlantılı sokaklar da baştan sona yenilenecek. Ayrıca meydana açılan cadde ve kavşaklar modernize edilecek. Smyrna ören yerinin görünürlüğü ve tanınırlığı artırılacak.”
ADONİS VE İNCE'YE ONUR ÖDÜLÜ
İzmirli olduğu ve eserlerini Meles Çayı kıyılarında yazdığı uluslararası otoritelerce de kabul edilen Homeros, Bayraklı Belediyesi’nce ilki düzenlenen Bayraklı Uluslararası Homeros Edebiyat/Sanat Festivali ile doğduğu kente yeniden döndü. Antik çağa özgü danslar, şiirler, şarkılarla renklenen festival, edebiyat dünyasını Bayraklı’da bir araya getirdi. Festivalin onur konukları ise iki kez Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen dünyaca ünlü Şair Adonis ve Türk edebiyatının duayenlerinden Özdemir İnce oldu.
SMYRNA BAYRAKLI HÖYÜĞÜ’NDE BÜYÜLEYİCİ GALA
Festival, sanat dünyasının yerli-yabancı ünlü isimlerini 3-4-5 Haziran’da buluşturdu. 3 gün süren festivalin açılış galası Smyrna Bayraklı Höyüğü’nde gerçekleşti. Etkinlik için kazı alanı baştan sona antik çağa özgü figürlerle donatıldı. Bayraklı Höyüğü’ndeki tarihi sütunlar ışıklandırılarak estetik görünüm kazandırıldı. Ziyaretçiler, antik dönem figürlerini anımsatan cansız mankenlerle karşılandı. Direktörlüğünü Şair Yazar Tuğrul Keskin’in üstlendiği festivalin gala gecesinin sunumunu ünlü sinema oyuncusu Gülsen Tuncer, Homeros’a ait İlyada ve Odessa destanlarından bölümler okuyarak yaptı.
Nazım Hikmet, ölümünün 59’uncu yılında Şair Ahmet Telli’nin seslendirdiği şiirlerle anıldı. Gecede Fuat Saka konser verirken, tarihi sütunların arasında yapılan dans gösterisi de büyüleyiciydi. Festivalin onur konukları, iki kez Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen, dünyaca tanınan şair Adonis ve Türk edebiyatının önemli isimlerinden Özdemir İnce de etkinliğe katılarak sanatseverlerle buluştu. Festivalin oturum ve etkinlikleri ise 4 ve 5 Haziran’da, Tepekule Kongre Merkezi’nde yapıldı. Festival kapsamında Adonis ve İnce’ye Homeros Onur Ödülü verildi.
Festivale yurtdışından şairler Raguel Lanseros, Manahel Alsahoui, Claudio Pozzani, Christos Koukis, Sylvestere Clancier de katıldı. Ülkemizden ise Ahmet Telli, Yaşar Aksoy, Feyza Hepçilingirler, Nihat Behram ile birçok şair, gazeteci ve akademisyen yer aldı. Folkart Galeri’nin koleksiyonuna ait Adonis El Yazmaları ve Habip Aydoğdu Resim Sergisi açıldı. Üç gün boyunca 21 farklı etkinliğin hayat bulduğu festivalde açık alan konserleri de halkla buluştu. Ercan Çağıran, Gökhan Çağıran, Gülcan Altan ile Agora Minör Grubu ve Oğuz Aksaç’ın sahne aldığı konserler düzenlendi.
“YENİ BİR KENT YENİ BİR KİMLİK İÇİN”
“İzmir’den dünyaya açılan ve ölümsüzleşen Homeros’u doğduğu topraklara, yani Smyrna’ya yeniden kavuşturduk” diyen Bayraklı Belediye Başkanı Serdar Sandal, şu ifadelere yer veriyor:
“Yeni bir vizyonla Bayraklı’yı yeniden planlıyoruz. Aslında İzmir’in kalbi derken tam da bunu diyoruz. İzmir’in kurulduğu bir kent, insanlarıyla, dinamizmiyle İzmir’e yön verecek bu kenti başka özellikleriyle ortaya çıkarmak zorundayız. Bayraklı’yı dünyanın sayılı kentlerinden biri yapmakla ilgili bir derdimiz ve inancımız var. Batı Edebiyatı’nın temellerini atan İlyada ve Odessa destanlarını yazan Homeros’u yaşadığı coğrafyaya getirdik. Bunu baz alarak, uluslararası düzeyde; yurt içinden ve yurt dışından gelen katılımcılarla yeni bir festival düzenleme kararı aldık. Yeni bir kent için yeni bir kimlik için ihtiyacımız olan bu festivali düzenledik. Bayraklı’da edebiyat ve sanat şöleni yaşadık. Homeros gibi büyük bir ozana, batı edebiyatına yön vermiş bir isme sahip olmak bizler için büyük onur. Homeros Festivalimizin, Bayraklı’nın ve İzmir’in sanat yaşamında öncü ve örnek olacağına inanıyorum. 1. Bayraklı Uluslararası Homeros Edebiyat ve Sanat Festivali; yaşama, kente ve insana bakışımızın bir yansımasıdır. Evrensellik ancak bütün çağları kucaklamakla mümkün.”
İzmir’in kuruluş tarihi ve yeri konusunda bilgiler tartışmalı olmakla birlikte, bugün Bayraklı ilçesinde yer alan ve Tepekule olarak tanınan ören yerinin, eski İzmir’in kuruluş yeri olduğu kabul görmekte.
