Giriş
Elektrikli otomobil bataryasının yapımında kullanılan teknolojilerden göz hastalıklarının tedavisinde kullanılan gözlüğe kadar bir çok ilke imza atan yerli girişimler hızla büyüyor ve milyar dolarlık şirketler (unicorn) kulübüne girmek için gün sayıyor. Escort Teknoloji, bu nadide şirketleri keşfedip yatırım yaparak, milyar dolarlık uluslararası dev fonların ilgisini çekmeyi başarmış.
Dünyadaki ilk 10 elektrikli araç girişimi arasında gösterilen, şarj edilebilir bataryalar için yapay zeka teknolojisiyle katot geliştiren İzmirli Nicat, Glokom göz hastalığının tedavisi için patentli bir teknoloji geliştiren Glaucot, organik atıklardan yüksek teknolojiyle medikal kolajen üretimi planlayan Bugamed, kendi patentli teknolojisiyle buhar platformu geliştiren Bursalı BrenPower... Hepsi yerli, hepsi kısıtlı imkanlarla ve bir hayalle yola koyuldu.
HEDEF YENİ ‘UNICORN’LAR
Dünyada çığır açacak bunun gibi onlarca girişim (start-up) Türkiye’den çıkıyor. Bu şirketlerin büyüyüp olgunlaşması için yatırım yapan şirketlerin başında da Escort Teknoloji geliyor. Borsada ‘Escom’ koduyla işlem gören şirket, ‘Alesta’ isimli girişim sermayesi fonu aracılığıyla bu girişimlere belli oranda sermaye koyarak ortak oluyor. Bu ortaklık, söz konusu girişimlerin global arenada milyar dolarlık şirket (unicorn) olma yolculuğu açısından da kritik bir öneme sahip.
DIJITAL DÖNÜŞÜME DE KATKI
Alesta ile değeri 4.5 milyar liraya ulaşan 53 girişime 298 milyon lirayla iştirak ettiklerini belirten Escort Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Özer, Türkiye’nin dijital dönüşümünde önemli bir oyuncu olma hedefi doğrultusunda büyümeye devam mesajı verdi ve iştirak ettikleri girişim sayısını 2025’te 100’e çıkaracaklarını söyledi. Yatırım yaptıkları girişimlerin yurtdışından önemli yatırım ve teklifler aldığına dikkat çeken Özer, hedeflerinin orta vadede üç unicorn çıkarmak olduğunu vurguladı.
YATIRIMCILARIN RADARINDA
İbrahim Özer, yerli girişimlere yaptıkları yatırımların borsa yatırımcıları ve yabancı fonlar tarafından yakından takip edildiğini aktardı. Özer, sözlerine şöyle devam etti: “Hisselerimizin yüzde 19.3’ü emeklilik fonları, yüzde 15.6’sı yatırım fonları, yüzde 9.2’si de yabancı yatırım fonlarında. Bununla birlikte 17.4 milyar Euro’luk Finlandiyalı fon Evli Plc, son iki yıldır şirketimize yatırımını sürekli artırıyor. Şu anda da borsadaki hisselerimizin toplamda yüzde 6’sına yatırım yapmış durumda.”
STARTUP’LARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
İbrahim Özer’in girişimci adaylarına 5 maddede şu tavsiyeleri var:
1-İş fikrinin pazarı ve gelir yaratma potansiyeli olmalı. Gelir yaratması mümkün olmayan fantastik fikirler iş fikri olmamalı.
2-Benzer işi yapanla rekabet yerine benzersiz fikirlere odaklanmalı.
3-Girişimci yeni bir teknoloji bulmalı veya mevcut bir işi yeni teknolojiyle dönüştürmeli (geleneksel işlerden bir tane daha olmamalı).
4-Yine girişimci yurtdışı pazarlara açılabilir olmalı.
5- Girişimcinin iş bölümü yapabileceği ortağı olmalı (satış ve teknik gibi).
MİLYON DOLARLIK YATIRIMLAR
Yatırım yaptıkları girişimlerden son gelişmelere dikkat çeken İbrahim Özer, şu bilgileri paylaştı:
BrenPower, Polonya’da yerleşik bir firma ile 5 yıllık süreçte 10 milyon Euro büyüklüğe ulaşması beklenen bir satış sözleşmesi imzaladı.
Nicat, ABD menşeili batarya üreticisi bir firma ile 26.2 milyon dolarlık, 7 yılı kapsayan bir sözleşme imzaladı.
Bugamed, kendi patentli teknolojisi ile üreterek 3 yıldan kısa bir sürede şirket değerini yüzde 900 artırdı.
Glaucot, Türkiye’de tamamladığı klinik testlerin ardından Almanya’da test çalışmalarına başladı.
TAKSİCİNİN BORSA BİLGİSİ ŞAŞIRTTI
Finlandiyalı fon Evli Plc. raporu, girişinde yer alan bölümle yatırımcı cephesinde hayli ilgi çekiyor. O bölümde Türkiye ile ilgili şu detaylar yer alıyor: “Güneşli güzel bir İstanbul sabahıydı. Görüşmeye gitmek için taksi ile otoyola çıktık. Birden şoförümüzün akıllı telefonu çılgınca kırmızı ve yeşil yanıp sönmeye başladı. Sürücü dikkatini yola vermek yerine her birkaç saniyede bir telefonuna bakıyordu. Neler olduğunu anlamamız uzun sürmedi: İstanbul Borsası işlemlere başlamıştı!.. Şoförü dikkatini tekrar araç kullanmaya vermesi için ikna etmeyi başardıktan sonra, bizim kısıtlı Türkçemiz ve onun kısıtlı İngilizcesi göz önüne alındığında mümkün olduğunca anlayışlı bir şekilde Türk borsası hakkında sohbet ettik. İstanbullu bu taksi şoförü Türkiye’de sahip olduğumuz tüm şirketleri biliyordu; bize favori hisselerini tanıttı ve yaklaşan birkaç halka arza katılma planlarını paylaştı. Ülkedeki mevcut portföy varlıklarımızı onaylıyor gibiydi ve egolarımızı hafifçe gıdıklamayı başardı.”
İŞTİRAK DEĞERLEMELERİ YILDA BİR KEZ YAPILIYOR
Türkiye’de toplam altı borsa şirketine yatırım yapan Evli Plc. yöneticilerinin yaptıkları şirket ziyaretleri sonrası Türkiye’deki görüşme detaylarına yer veren bir rapor yayımladığının bilgisini veren Özer, kendileriyle ilgili bölümden şu notu aktardı: “Escom 2022’de 4 kat ve 2021’de 3 kat kâr artışının ardından her yıl kazançlarını ikiye katlama yolunda ilerliyor. Grubun doğrudan startup yatırımlarından sorumlu iştirakinin (Alesta) olası bir halka arzı da kilidi açabilir.” Özer, bu noktada, “Grubumuzun yatırım yaptığı iştirak değerlemeleri yılda 1 kez yaptırıldığı için şirket kârını yıl sonu bilançosunda (Mart 2024) gösterebiliyoruz. Piyasa değerimiz 2.4 milyar TL’ye ulaştı” diye konuştu.
KATILIM ENDEKSİNE DE UYUMLU
Borsadaki 500’ü aşkın şirket arasında ‘katılım endeksi’ne yüzde 100 uyumlu nadir hisselerden biri olduklarını belirten İbrahim Özer, “Borsa İstanbul (BIST) üzerinde, faizsiz yatırım ve katılım bankacılığı prensiplerine göre işlem gören hisse senetlerinden oluşan bir borsa endeksi olan katılım endeksi kriterlerine tam uyum sağlıyoruz. Bir diğer ifadeyle Escom, mahzurlu geliri olmayan 18 hisseden biri olarak öne çıkıyor” dedi. Katılım endeksine tam uyumlu diğer hisseler arasında Albaraka, Alcatel, BİM, e-bebek gibi şirketler yer alıyor.
