Giriş
“İstanbul’a güneş Tuzla’dan doğuyor. Nüfus olarak orta ölçekli bir ilçe olsak da coğrafi olarak büyük bir ilçeyiz. İstanbul’un çok büyük yükünü alıyoruz. Tersaneler Haliç’ten buraya gelmiş. Kazlıçeşme’deki deri üreticileri Tuzla’daki OSB’lere taşınmış. İstanbul’daki 8 organize sanayi bölgesinin (OSB) 5’i Tuzla’da. 3 arıtma tesisi de burada. Maltepe, Pendik, Kartal’daki dahil evsel atıklar Tuzla’ya geliyor. Nüfus olarak İstanbul’un yüzde 1.5’yiz ama en çok elektrik ve doğalgaz harcayan ilçeyiz. Tersaneler ve 5 OSB ile Tuzla, İstanbul ekonomisinde önemli bir yere sahip. Şimdi burada bir OSB (biyoteknoloji üssü) daha kuruluyor.” Bu sözlerin sahibi Tuzla Belediye Başkanı Şadi Yazıcı. POSTA Gazetesi yazarlarıyla ziyaret ettiğimiz Tuzla’nın potansiyelini yerinde inceleme ve Başkan Yazıcı’dan dinleme imkanımız oldu.
ÜRETİM ÜSSÜ OLAN İLÇEYE BEYAZ YAKALI AKINI VAR
İstanbul›da en çok göç alan ilçelerden biri Tuzla. İlçeye gelenler de eğitimli ve kalifiye kişilerden yani beyaz yakalılardan oluşuyor. Bu tesadüf değil elbette. Tuzla’nın sahip olduğu OSB’lerde kimyadan demir-çeliğe kadar Türkiye’nin dev firmaları (Assan Alüminyum, Arçelik, Şişecam gibi) üretim yapıyor. Hemen yanı başında 19 OSB’si olan sanayi şehri Kocaeli bulunuyor. Ulaşım da çok kolay... Tersanelerde personel mühendis, teknisyen ihtiyacı hiç bitmiyor. Bu kadar üretim faaliyetinin bir arada olması bölgeyi cazibe merkezi haline getiriyor. Modern mimarisiyle, AVM’leri ve eğlence mekanlarıyla dikkat çeken marinası da bölgenin çekim merkezi olmasını sağlamış. Başkan Yazıcı’nın verdiği bilgiye göre, son 10 yılda ilçenin nüfusu 100 bin artarak 190 binden 290 bine çıkmış. Hatta yakın bir tarihte Şişecam’ın iş bloklarından biri Tuzla’ya taşınmış. Özetle Tuzla’nın kabına sığmayan bir potansiyeli var. Tuzla, önümüzdeki yıllarda parlayan yıldız olmaya devam edecek, daha çok gelişecek ve daha fazla nitelikli göç alacaktır.
MARİNA TURİZMİ HAREKETLENDİRDİ
Başkan Yazıcı, 750 yat kapasiteli Tuzla Marina’nın hayata geçirilmesi konusunda da şu bilgileri paylaştı: “Tuzla Marina bizim ilk dönemimizden itibaren planladığımız ikinci dönemimizin başında da açtığımız bir projemizdir. 520 bin metrekare içinde yer alan çupra balığına benzeyen, alışveriş merkezleri, tema parkı ve akvaryumu olan bir alan. 29 yıllığına yap-işlet-devret modeliyle özel sektör işletiyor. Marina turistler için de çekim merkezi haline geldi. Marina hem ekonomiye hem istihdama katkı sunuyor. Şu anda burada 3 binden fazla çalışan var.”
REZERV ALAN AÇISINDAN ÖNE ÇIKIYOR
6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından İstanbul’un depreme karşı güçlendirilmesi için yeni projeler devreye alınmıştı. Bu kapsamda 1.5 milyon riskli konutun 500 bininin yerinde dönüştürülmesi hedefleniyor. Kalanların ise Avrupa ve Anadolu Yakası’nda oluşturulacak uydu kentlere taşınması öngörülüyor. Bu kapsamda Avrupa yakasında 500 bin, Anadolu Yakası’nda ise 500 bin konut yapılacak. Anadolu Yakası’ndaki konut rezervleri açısından Tuzla, Pendik ve Maltepe öne çıkıyor. Başkan Şadi Yazıcı’ya bu konuyu hatırlatınca kentsel dönüşümde Tuzla’nın potansiyeline ve kendilerinin devreye aldığı dönüşüm faaliyetlerine dikkat çekti: “Şu anda TOKİ arsaları dahil 100 bin konut yapılabilecek alan var. Askeriyeye ait alanlar da dahil edilirse bu sayı 250-300 bin konuta çıkabilir. Anadolu Yakası’nda planlanan 500 bin konutluk alanın yarıdan fazlasını Tuzla tek başına karşılayabilir. Merkezdeki yoğunluğu buraya aktarabilirler.”
KENTSEL DÖNÜŞÜM DEPREMDEN SONRA HIZLANDI
Göreve geldikleri yıldan itibaren kentsel dönüşüme hız verdiklerini belirten Yazıcı, “Fay hattına en yakın ilçeler Bakırköy ile Tuzla. 2012-2013 tarihleri arasında risk haritamızı çıkarmıştık. 2014’ten beri çok ciddi dönüşüm yapıyoruz. Yılda ortalama 750-800 konut dönüştürülüyor. Bugüne kadar 8 bin 665 bağımsız bölümde kentsel dönüşüm gerçekleştirdik. 2023 itibariyle 40 sitede kentsel dönüşümü tamamladık. 36 sitede ise görüşmelerimiz devam ediyor. Yeni bina stoğumuz yüzde 60’lara dayandı. Kahramanmaraş depreminden önce vatandaşlarımızı kentsel dönüşüm için zor ikna ediyorduk. Depremden sonra görüşmeler ve dönüşüm kabulleri hızlandı. Bunu tamamen kendi imkanlarımızla yapıyoruz” dedi. Başkan Yazıcı’nın, dönüşümü gerçekleştirilecek bina sakinlerini ikna etmek için bizzat toplantılara katıldığını belirtmesi de bu konuda ne kadar hassas olduğunu gösteriyor. Bu hassasiyetin ve özverinin sonucunda riskli bina sayısı 27’ye kadar düşmüş. Gelinen noktada Tuzla, sağlam yapı stoğu ve az katlı (villa tipi) yapılaşmasıyla merkezden uzaklaşmak isteyenler için de önemli bir destinasyon haline gelmiş. Depreme dayanıklı uydu kentlerin yapımı noktasında da önemli pay almaya aday ilçede, ekonomik faaliyetlerin her sektörde artması bekleniyor.
SANAYİCİ İÇİN BULUNMAZ FIRSAT
Kamu-sanayi-üniversite iş birliğinin önemine dikkat çeken Başkan Yazıcı, bu kapsamda fizik, kimya, biyoloji ve matematik ağırlıklı ‘Temel Bilimler Üniversitesi’nin kurulması için çalışmalara başladıklarını söyledi. Yüksek teknolojiyi elde etmek ve rekabet için temel bilimlere ihtiyaç duyulduğunu aktaran Yazıcı, “32 sanayici ve 15 temel bilimci hocamızla Türkiye Temel Bilimler Araştırma Vakfı’nı kurduk. Amacımız temel bilimleri yaygınlaştırmak, yetenekli ve zeki çocukları bulup desteklemek ve ülkemiz adına temel bilimleri geliştirmek” dedi. Tuzla’daki bu girişimin tüm Türkiye’ye örnek olacağına hiç şüphe yok. Kalkınmanın ve katma değerli üretimin yolu da bu tür adımlardan geçiyor.
TERSANELERİN REKABETÇİ GÜCÜ
Tuzla, Türkiye’nin en önemli tersane merkezlerinden biri. Bu pozisyonu ilçenin denizcilik endüstrisine önemli katkılar sağlıyor. Bölgedeki tersanelerde gemi onarımı, bakımı, dönüşümü ve yeni gemi inşası gibi farklı faaliyetler yürütülüyor. Binlerce kişiye istihdam da sağlayan tersaneler, uluslararası standartlarda hizmet sunuyor. Tuzla’nın jeostratejik konumu tersane endüstrisinin güçlenerek büyümesinde kilit role sahip. Şirketlerin bölgede kümelenmesi, uzman işgücü Türkiye’nin denizcilik alanındaki faaliyetlerini şüphesiz güçlendirecek. Hatırlayalım... Türk donanmasına ait ilk silahlı insansız hava aracı (SİHA) gemisi TCG Anadolu da Tuzla’daki Sedef Tersanesi’nde inşa edilmişti.
‘FİKRİM VAR’ DİYENE KAPI AÇIYOR
Şadi Başkan›ın bilime olan tutkusu Tuzla’da teknolojik faaliyetleri de en üst düzeye çıkarmış. Bu kapsamda duraklarımızdan biri de teknoloji üssü Tekmer’di. 170 bin metrekare üzerindeki tesisten içeri girer girmez bizi robot köpek karşılıyor. Robot köpek, tüm komutlarımızı anlayıp uygulayabiliyor. Merkezde süper bilgisayarların olduğu bilgisini de alıyoruz. Fikri olan ve bunu ticari bir ürüne dönüştürmek isteyen girişimciler, Tekmer çatısı altında Kosgeb’den finansman da sağlayabiliyor. Tuzla, Türkiye’nin en önemli tersane Özetle, bilim tutkunu Başkan, tüm girişimcilere kapıları açmış.
