Giriş
Özel okullarda erken kayıt sezonu açıldı. Normalde ocak gibi devreye alınan erken kayıtlarla ilgili şimdiden velilere avantaj sunan mesajlar gönderilmeye başlandı. Taksit fırsatı, ödeme kolaylığı, peşinde ekstra indirim gibi seçenekler bütçeyi rahatlatıyor. Ancak 2022-2023 dönemi için istenen ücretler velileri zorlayacak cinsten. O yüzden şimdiden aksiyon almakta fayda var. Kayıt dönemi ötelenen her ay 3-5 bin lira ek yük biniyor.
Çocukların eğitimi ve gelecek planları tüm ailelerin odaklandığı ortak nokta. Bu nedenle başka harcamalardan kısılır ve çocukların ihtiyaçları için harcanır. Çocuk özel okula gidiyorsa harcamada aslan payını eğitim ücreti alır. Yemek, servis, kıyafet masrafı da eklenince ailelerin bütçesine önemli yük biniyor. Maalesef bu yük maliyetlerin de etkisiyle son dönemde bir hayli yükselmiş durumda. Özel okullar çalıştırdıkları personelin ücretinden diğer tüm harcamalara kadar tüm maliyetleri gözeterek gelecek yılın hesabını şimdiden yapmaya başladı.
YÜZDE 36 SINIRI VARDI
Normalde ocakta başlayan erken kayıt sezonu bu yıl erkene çekilmiş durumda. Bunun da sebebi acil nakit ihtiyacı. Tabii rakamlar açıklanırken daha temkinli bir hava söz konusu. Olası maliyet artışları hesaba katılarak yeni fiyatlar velilerle paylaşılıyor. Devlet, velileri fahiş fiyat artışına karşı korumak için 2021-2022 eğitim dönemini kapsayacak şekilde bu yılın başında yüzde 36 fiyat artışı sınırı getirmişti. Önümüzdeki dönem aynı uygulama devam eder mi bilinmez ama erken kayıt sezonunu açan bazı okullarda bu sınırın üzerinde artışlar dile getiriliyor.
EKSTRALAR HENÜZ BELLİ DEĞİL
Örneğin geçen yıl sadece eğitim için 28 bin lira ödeyen veliden bu yıl 50 bin lira isteniyor. Kitap, yemek, kıyafet, servis hariç. Bunlar da dahil olunca 2022-2023 için 100 bin lirayı aşan tutarlar önümüze çıkıyor. Fiyat artışı yasalarla sınırlı. Bu sınır da bir önceki yılın tüketici (TÜFE) ve üretici (ÜFE) enflasyonu ortalamasına 5 puan eklenerek bulunuyor. 2021 verilerine göre; bu oran yüzde 62.98’di. Ama yüzde 36 ile sınırlandırıldı. Yılsonu için öngörülen TÜFE yüzde 65.2, ÜFE ise ekim itibarıyla yüzde 157.7. Yılsonunda rakamlar üç aşağı, beş yukarı oynayabilir. Bu rakamlara göre kabaca bir hesap yaparsak yasal tavan yüzde 116 seviyesinde çıkıyor.
HER GEÇEN AY ÜZERİNE EKLENİYOR
Özel okulların ücret artışları bu orana (yüzde 116) yakın ama nispeten daha düşük oranlarla erken kayıt yapan okullar da söz konusu. Dolayısıyla erken kayıt her zaman kazandıran bir yöntem. Eğer çocuğu okuldan almayacaksanız geciktiğiniz her dönem daha fazla ödeyeceğiniz anlamına geliyor. Bu da aylık 3 bin lirayla 5 bin lira arasında değişen bir artışa denk. Eğer erken kayıt yaptırdıktan sonra ocak itibarıyla yeni yasal sınır belirlenirse o zaman çocuğunuz ara sınıfsa ve ödediğiniz fark yasal sınırı aşıyorsa fazla olan tutarı okullar geri ödemek zorunda. Yani erken davranmanın avantajı var riski yok.
KDV İNDİRİMİ OLUR MU?
Cumhurbaşkanı Kararı ile 1 Eylül 2020 ile 30 Haziran 2021 arasında verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde Katma Değer Vergisi (KDV) oranı geçici olarak yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmişti. Bu da eğitim masraflarında yüzde 7’lik bir avantaj sağlamıştı. Pandemi dönemindeki bu geçici önlemin yine devreye alınması halinde velilere pozitif yansıyacağı ifade ediliyor. Bunun yanında velilerin okul ücretlerini ödemesini kolaylaştırmak için düşük faizli kredi imkanları da sağlanabilir.
KAÇ TAKSİT YAPILABİLİR?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), eğitim ödemelerinde 12 aya kadar taksite izin veriyor. Dolayısıyla kart limitiniz yeterliyse 12 aylık taksit imkanını değerlendirebilirsiniz. Genelde okullar az bir vade farkı ekleyerek 8-9 taksiti tercih ediyor. Bankanızdan ek taksit, taksit öteleme seçeneklerini kullanarak bütçenize uygun yöntemler geliştirebilirsiniz. Okul fiyatları yani taksit ödemeleri arttığı için BDDK da bu noktada eğitim taksitlerini 18 veya 24 aya çıkarırsa velilerin ödemeleri daha rahat olabilir. Kart taksitinin yeterli olmadığı noktada 36 aya varan taksit imkanı sunan kredi de bir seçenek. Ama erken kayıtta en büyük avantaj peşin ödemeyle elde edilebiliyor!
CAYMA HAKKI VAR
Erken kayıt yaptırdıktan sonra hayatın olağan akışını etkileyen gelişmeler olabilir veya başka bir okula kayıt yaptırmak isteyebilirsiniz. Bu durumda veliler erken kayıttan cayabilir. Böyle olunca yasal olarak özel okulların da ödediğiniz tutardan yüzde 10 cayma bedeli alma hakkı bulunuyor. Örneğin 50 bin lira ödediniz. 5 bin lirası cayma bedeli olarak alınabilir. Bu kesinti tamamen okul yönetiminin inisiyatifinde.
YEMEK, KIYAFET, KİTAP...
Okullar sürekli değişen hammadde fiyatları nedeniyle yemek, kıyafet ve kitap parasını erken kayıt döneminde almıyor. Erken alanlar da zaten okul başlayınca 8-9 bin lira ek farklar talep etti. Dolayısıyla burada yeni dönem fiyatları beklemekten başka çare yok. Kırtasiye ürünlerinde, kıyafetlerde tasarruf yapılabilir. O nedenle bu yıldan artan kırtasiye ürünlerini muhafaza edin. Okul kıyafetlerini gelecek yıl da kullanabileceğinizi unutmayın.
‘ENFLASYONUN ALTINDA ARTIŞ OLUR’
Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) Başkanı Zafer Öztürk, normal şartlarda bir öğrencinin devlete maliyetinin yaklaşık 20 bin lira olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: “Özel okullarda açıklanan ücretler bu tutara göre makul seviyelerde. Geçen yıl MEB tarafından yüzde 36 sınır konuldu fakat maliyetler (personel, elektrik, su…) bu sınırın çok üzerinde arttı. Biz ocak ayında ücret açıklıyoruz 1.5 yıl bu ücretle enflasyonist ortamda okulların kendini döndürmesi gerekiyor. Elbette okullar enflasyon ortamında üstüne düşeni yapmalı ve velileri düşünmeli ama bir kısıtlama getirilecekse tüm maliyetler ve enflasyon oranı dikkate alınmalı.
Şu şartlarda okullar talep ettikleri ücretleri alamazsa maddi açıdan sıkıntıya girer. Aksi takdirde öğretmen ücretlerinde devlet öğretmeninin gerisinde kalırız. Okulların normal şartlarda enflasyon oranı kadar bile artış yapacağını düşünmüyorum. Erken kayıt her zaman sezona göre yüzde 5-30 arası avantaj sağlar. Diğer yandan okullara bazı avantajlar sağlanması için Hazine ve Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı’yla görüşme halindeyiz. Aynı inşaat sektöründe olduğu gibi 1 yıl ödemesiz düşük faizli kredi talebimizi ilettik.”
