Giriş
Kurban Bayramı son yıllarda yaz sıcaklığının zirve yaptığı dönemlere denk geliyor. Böyle günlerde taze eti muhafaza etmek ve her bir parçasını korumak özel gayret gerektiriyor. Bazen doğru bilinen yanlışlar nedeniyle de etler ya ziyan oluyor ya da besin değeri kayboluyor. İşte bayramda işinize yarayacak pratik öneriler...
SICAKLARDA HIZLI HAREKET
Kurban Bayramı’nın ilk günü yarın. Öncelikle bayramınızı en içten dileklerimizle kutlar, tüm sevdiklerinizle birlikte sağlıklı ve huzurlu nice bayramlar geçirmenizi dileriz. Bu önemli günde gücü yeten vatandaşlar kurbanını kesecek veya vekalet verip kestirecek. Bu yıl yaklaşık 720 bin büyükbaş, 2 milyon 150 bin küçükbaş olmak üzere toplamda 2 milyon 870 bin kurbanlık hayvan kesileceği öngörülüyor. Kurban etlerinin bir kısmı ihtiyaç sahiplerine dağıtılıp, eş ve dostlarla yendikten sonra kalan kısmını özellikle bu sıcak havalarda uzun süre muhafaza etmek dikkat istiyor. Ayrıca kurban kesim noktalarından dolaba girene kadar soğuk zincirin korunması da çok önemli. Peki, et bu sıcak havalarda nasıl korunmalı? Buzdolabında veya derin dondurucuda nasıl saklanmalı? Hangi yöntemlerle tazeliğini daha uzun süre korur? Bu kapsamda size yardımcı olabilecek detayları araştırdık.
SOĞUMASINI BEKLEYİN
Yerel yönetimlerin uygun gördüğü hijyenik alanlarda yapılacak kesimlerden sonra, büyük parçalara ayrılan etleri araçla eve taşımanız gerekiyorsa klimayı mutlaka açık tutup düşük dereceye ayarlayın. Aracın içindeki serinlik etin eve gelene kadar muhafazasını sağlar. Eğer etler poşetlerde ağzı kapalı şekilde taşınıyorsa eve gelir gelmez çıkarıp geniş bir kap üzerine koyup, üstüne de ince hava geçiren bir örtü örtüp 2-3 saat soğumasını sağlayın. Bu işlem etin yumuşamasını sağlar. Sonra parçalara ayırarak yenmeyecek kısmını dolaba koyun. Eğer et sıcak şekilde dolaba koyulursa kasılmaya neden olacağından sertleşir, yeşillenme olur, et çürür.
DONDURULUNCA NE KADAR DAYANIR?
Koyun parça etleri 4-8 ay. Koyun kıyması 1-3 ay. Dana parça etleri 6-10 ay. Dana kıyması 1-3 ay.
DERİN DONDURUCU HER EVE GEREKİYOR
TAM BİR TASARRUF CİHAZI
Derin dondurucu artık her evde olması gereken bir cihaz. Bu cihazlar, sadece kurban etinin değil yazlık sebze ve meyvelerin de uzun süre muhafazası için çok önemli. Malum, yazın mevsiminde ve tadının zirvesinde alacağınız sebzeler hem ucuz hem bol olurken, aynı ürünler kışın fahiş fiyatlara çıkabiliyor. Her liranın önem kazandığı bu günlerde bu opsiyonu, bu aile ekonomisi yöntemini görmezden gelmeyin, mutlaka deneyin.
SEÇİM NASIL YAPILMALI?
Derin dondurucu (deep freeze) almadan önce enerji tüketimi, kapladığı alan (genişlik, derinlik ve yükseklik) ve hacmi gözden geçirilmeli. Piyasada iki tür derin dondurucu satılıyor: ‘Dikey (çekmeceli)’ ve ‘yatay (sandık/kasa tipi). Bunlar arasından seçim yaparken ilk ve en önemli konu evde ayırabileceğiniz alan olması. Geniş bir alanınız varsa ve estetik kaygı taşımıyorsanız sandık tipi olanı seçin. Evinizde veya mutfağınızda yeterli alan yoksa dar alanlara hatta tezgah altlarına sığabilen dikey dondurucular işinizi görür.
ELEKTRİK KESİLİRSE...
Derin dondurucunun elektrik kesintisinde ne kadar süreyle gıdaları donmuş halde tutacağı dikkate alınmalı. Daha uzun süre içindekileri koruyabilecek bir derin dondurucu modeli seçilmeli. Sandık tipi dondurucular kesintilerde gıdayı 2 güne kadar koruyabiliyor.
NE KADAR TÜKETİM YAPAR?
Piyasadaki ürünlerin yıllık elektrik tüketimi hacmine göre 138-240 kilovatsaat aralığında. Yani yıllık harcadığı elektrik 250-350 lira arasında değişiyor.
DONMUŞ OLANI ÇÖZDÜRMEK İÇİN PRATİK YÖNTEMLER
Öncelikle donmuş et ve kıymayı kullanmadan önce çözülmesini sağlamanız gerekiyor. Donuk haldeyken pişirilirse bir tarafı çiğ kalır. Bu da yapılan yemeğin lezzetini ve kıvamını bozar. Ayrıca dondurulmuş gıdalar çözülmeden pişirildiği zaman kendi tadı da fazla hissedilmez. Donmuş eti çözdürmenin de en pratik yolu metal bir yüzeyde (özellikle alüminyum) bekletmekten geçiyor. Et dolu poşetleri ılık suda bekletmek de çözülmeyi hızlandırır. Donmuş etleri kesinlikle güneş alan yerlerde, çok sıcak odalarda çözdürmeyin, bozulur. En sağlıklı yöntem 1 gün önceden eti buzluktan dolabın rafına almaktır.
YEMEĞE GÖRE ETİ SINIFLANDIRMAK
Hayvanın hareket eden kısmı (kol, but) daha serttir. Buradan çıkan etleri daha uzun süre pişirmek gerekir. Üst kısımlardaki etleri bu nedenle kavurmalık veya yemeklik kuşbaşı olarak kullanılmak üzere ayırabilirsiniz. Kemikleri de sıyırdıktan sonra atmayın, çorba ve sulu yemeklerde kullanmak üzere mutlaka muhafaza edin.
SAKIN YIKAMAYIN
Eti yıkamama konusunda uyaran uzmanlar, etin yıkanması durumunda olası kirliliğin etin her tarafına bulaşacağına dikkat çekiyor.
TEKRAR DONDURMAYIN
Buzluktan ve dondurucudan çıkardığınız etleri yeniden dondurmayın. Gıda zehirlenmesine neden olabilir. Et ve sebzeler için ayrı kesme tahtaları kullanın. Ete su ve buz değmemesine dikkat edin. Ette farklı bir koku hissederseniz tüketmeyin.
KASAPLAR PARÇALARA AYIRABİLİR
Eti parçalamak hüner ve mesleki bilgi gerektiriyor. Bu bilgi de kasaplarda mevcut. Güvendiğiniz kasapta işlemleri yaptırıp kıyma çektirebilirsiniz. Kurban eti parça olarak getirildiğinde kasaplarda kilosu bu yıl 7-8 liraya parçalanıyor. Aynı şekilde kıyma yaptırmak isterseniz onun da kilogram maliyeti 8 lira civarında. Kasaplar bu işlemlere genelde bayramın ikinci günü başlıyor.
KÜÇÜK PORSİYONLAR DAHA UYGUN
Artan ve daha sonra yenmek üzere dondurulacak etleri buzluğa ve derin dondurucuya koymadan önce porsiyonlara ayırmanız çok önemli. İhtiyaç halinde kullanacağınız ölçülerde donduracağınız etleri dilediğiniz zaman dolaptan çıkarıp kullanabilirsiniz. Buzdolabı poşetlerine yerleştirilen et ve kemiklerin hacim kaplamayacak ve istiflenirken düzen sağlayacak şekilde yerleştirilmesi de işinizi kolaylaştırır. Bunun için eti poşete koyduktan sonra düzleştirmek için hafifçe poşete baskı yapmanız yeterli. Bu yolla buz tutan etin çözülmesi de kolay olur. Eti bütün halinde dondurup daha sonra kullanmak için çözdürenler hepsini kullanmak zorunda kalır. Çözülen eti tekrar dondurmak bozulmaya neden olur.
EN KULLANIŞLI HALİ KIYMA
Kurbanda genelde kebap ve kavurma tercih ediliyor. Artan etleri de yine daha sonra yemek için kuşbaşı halinde doğrayabilirsiniz. Ancak her yemekte istediğiniz ölçüde et kullanmak isterseniz bunun en pratik çözümü kıymadır. Etleri bayramda genelde açık olan kasaplara belli bir ücret karşılığı çektirebilirsiniz. Çektirdiğiniz kıymaları porsiyonlar haline getirip buzdolabı poşetlerinin içine koyarak saklayabilirsiniz. Poşetlediğiniz kıymayı top halinde değil başparmak kalınlığında dondurun. Top halde dondurulan kıymanın ortasının çözülmesi çok zaman alıyor. Bu yüzden iç kısım çözülsün diye beklerken çözülen dış kısmı bu sıcaklarda bozulabilir.
