Giriş
Otizm, yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkarak etkilediği kişinin iletişim, sosyal uyum ve davranış şekillerinde bozukluklara yol açan nörogelişimsel bozukluktur.
Amerikan Psikiyatri Derneği DSM V tanı kriterleri kitabında güncellemeler yapılmış “Yaygın Gelişimsel Bozukluk, Asperger Sendromu, Atipik Otizm” tanıları tek bir çatı altında “Otizm Spektrum Bozukluğu” tanısında toplanmıştır. Otizm spektrum bozukluğu hafif/orta/ağır şeklinde derecelendirilmiştir. Eski adıyla “Atipik Otizm” tanısının yerine “Hafif Otizm” tanısı yer almıştır. Halk arasında ise “Yalancı otizm, silik otizm, geçici Otizm …” gibi tanımlamaları duyarız.
Atipik otizmi diğer otizm tanı gruplarından ayıran özellik bu çocukların otizm belirtilerine sahip olmasına karşın yeterli düzeyde tanı kriterlerine uymadığı için “Atipik Otizm/Hafif Otizm” tanısı kullanılır.
“Atipik Otizm “ tanılı çocuklar tıpkı otizm’de olduğu gibi konuşmada ve iletişim kurma güçlüğü, gelişimsel gerilik, tekrarlayıcı konuşma tarzı ve sosyal uyum bozuklukları yaşarlar.
Atipik Otizm belirtileri:
- İfade edici dil dediğimiz dil ve konuşma alanında gecikmeler ve güçlükler
- Duyusal hassasiyet
- Takıntılı ve tekrarlayıcı davranışlar
- Kas gelişiminde gerilik
- Sosyal uyum ve iletişim sorunları
- Kaygı ve güven sorunları
- Anlama ve algılama da güçlük çekme
- Adına tepki vermeme ve sınırlı göz kontağı
- İşaret ederek göstermeme
- Taklit becerilerinde yetersizlik gibi sorunlar otizm belirtileri olarak gösterilebilirken atipik otizmli çocuklar da bunlar daha yoğun ve ağır düzeyde değildir.
Atipik otizmin diğer tanılardan ayıran özellik erken tanı ve doğru eğitim yöntemleri ile bu çocukların otizm tablosunun karakteristlik özelliğine göre yaşadıkları sorunların aşılması ve düzeltilebilmesinin daha kolay olmasıdır. Çocuğa uygulanan müdahale ve eğitim programlarında kollektif ve disiplinler arası bir yaklaşım benimsenmelidir.
Tabi ki bu süreçte erken tanı, doğru müdahale ve eğitimin yanında ailenin desteklenmesi sürecin olumlu anlamda gidişatı için önemlidir. Bu yüzden aileler çocuklarını iyi gözlemlemeli farklı olan davranışlar konusunda “zamanla düzelir” bakış açısından uzak durmalıdır. Otizm tanısı konulunca ailelerin umutsuzluğa kapılmaması ve durumu bir an önce kabullenip, eğitime başlaması gerekir. Sürecin psikolojik yansımalarını çocuğun hissetmemesi için aileler psikolojik destek almayı düşünebilirler.
Periyodik olarak çocuk doktoruna gidilmeli ve gözlenen farklı durumları uzmanınızla paylaşmalısınız. Çocuğunuza belirli aralıklarla gelişimsel tarama testleri yaptırmak gelişimsel problemlerin erken müdahalesi için önemlidir.
Unutmayın “Erken tanı hayat kurtarır.”
Instagram: Bircan Tavas Gelişim ve Eğitim
