Giriş
Depremin etkisini yaşadığımız ve yoğun hissettiğimiz bir yıl oldu. Türkiye’nin deprem kuşağında olmasını çoğu zaman unutup hayatın günlük koşturmacasına dalıyoruz. Deprem kendini hissettirince kaygılar, önlemler, tedbirler gündeme geliyor. Bunların olduğu bir dönemde çocuklarımızın etkilenmemesi için ne yapmalı? Deprem gerçeğini saklamalı mı? Bu konu hakkında konuşmamalı mı?
Farkındalık ve bilinçle atılan adımlar hayat kurtarır. Türkiye bir deprem kuşağı ülkesi olduğu için durumu yok saymak yerine, çocuğu bu duruma hazırlamak onu psikolojik ve fizyolojik olarak hazırlar.
Doğal afet çocuklarda kaygı ve korkuya neden olabilir. Bunun için çocuğunuzun bu kelimeleri duymasını sağlayarak, kelimelerin normalliğine alışmasını sağlayın. Çocuğu bu kelimeleri oyunların içinde kullanarak ya da pedagojik alt yapısı olan kitaplar okuyarak hazırlayabilirsiniz.
Çocuğa bu durumu (deprem, sel vb.) anlatırken dramatik olmaktan ve aşırı bilgi vermekten kaçının. Amacımız, çocuğu bu duruma hazırlamak ve ne yapabileceği konusunda kafasında bir şema oluşturmasına yardım etmek. Yağmur yağması, şimşek çakması gibi bir doğa olayı olduğunu basit ve yalın bir dille, anlayacağı şekilde anlatın.
Çocuğun anlatılanları somutlaştırması için oyun, deney ve maketlerden yararlanabilirsiniz. “Yerin altındaki taşların ve kayaların hareket etmesi sonucu deprem oluşur. Evimiz sallanır. Eğer eşyaları sağlam şekilde bağlarsak/ monte edersek zarar görmez. şeklinde bir açıklama yapılabilir. Maket ile oynarken çocuğunuza deprem anında nerede ve hangi pozisyonda durması gerektiğini mutlaka anlatın.
Çocuğunuzun sorularını geçiştirmeyin. Cevapları açıklayıcı ve basit bir dille, çocuğunuz ikna oluncaya kadar anlatmaya devam edin. Ona güvende olduğunu hissettirin. Oyunu kaç kez oynamak istiyorsa oynamasına izin verin. Oyun oynama şeklini, canlandırmalarını eleştirmeyin.
Çocuğunuzla birlikte eşyaları sabitleyin, mobilyaları depreme uygun hale getirin. Birlikte deprem çantası hazırlayın. Çocuğunuz söylemese bile güvende olduğunu bilmek ister. Aldığınız önlemler ile depreme hazırlıklı olduğunuzu ve evinizin güvende olduğunu ekleyin.
Çocuğunuzun yanında doğal afetler ile ilgili görüntüleri izlemeyin. Bu gördüğü görseller ve konuşmalar kaygısını artırarak psikolojisini olumsuz etkileyebilir.
Ani gelişen durumlar karşısında çocuklarda uyku problemleri, diş gıcırdatma, hırçınlık, alt ıslatma, yalnız kalamama, ayrılık kaygısı, parmak emme gibi davranışlar ortaya çıkabilir. Böyle bir durum geliştiğinde bir uzmanda destek alınmalıdır.
www.bircantavas.com
