Giriş
Corona virüsle ilgili sürece yön veren Bilim Kurulu’nun belki de en tanınan üyelerinden Prof. Dr. Ateş Kara’ya en merak edilenleri sordum:
✔ Hava almaya çıkmalı mıyız yoksa hep evde mi kalmalıyız?
Şişli Merkez'de oturuyorsanız gündüz insan hareketinin yoğun olduğu saatte tabii ki çıkıp hava almayın. Aradaki mesafe bir metrenin altına çıkmayın. Ama baktınız etrafa kalabalık yok, hava da müsait, hiçbir korona belirtisi de taşımıyorsunuz; bu durumda dışarı çıkmayın dememek lazım insanlara.
✔ Genç-yaşlı hasta ayrımı nasıl yapılıyor?
59 yaşına kadar genç diyoruz. Dünya Sağlık Örgütü ülkenizdeki kaybın yaş ortalamasının son 10 yılı diye tanımlıyor. Türkiye’de buna göre 67’nin üzeri yaşlı kabul ediliyor.
✔ Sakal, virüs bulaşmasını kolaylaştırıyor mu?
Virüs, yaşamak için her hücreye giremiyor. Solunum hücrelerine girmesi gerekiyor. Cilt hücrelerine giremiyor. Sakala girip oturması, çoğalması mümkün değil. Ama sakal nemliyse orada biraz daha uzun süre kalabiliyor. Sakal maskeyle korunmaya engeldir. Maskenin işlevine mani olur.
✔ Paket gıda veya kargoyla bir şekilde virüs bulaşır mı?
Paket gıdayla virüs alamazsınız. Yemek yiyerek de alamazsınız. Restoranlar kapatılmasın ama sosyal mesafeyi koruyacak bir fiziksel alana sahip değillerse paketle servis yapsınlar. Önümüzde Çin örneği var. Orada da çok paket hareketi vardı ama paketle virüs bulaşmadığı görüldü.
✔ Hasta sayıları çok hızlı mı artıyor? Bu şekilde devam ederse sonumuz İtalya’ya mı benzer?
Rakam çok hızlı artmıyor. Normal seyriyle gidiyor. Bu hastalığın normal seyri şöyle: Bir kişi beş kişiye bulaştırır. Bu şu demek bir kişiyle başlayan salgın üç-dört gün sonra 130’a geliyor. Şu an aldığımız tedbirlerle biz bu "bir" kişinin bulaştırma sayısını "iki buçuk" kişiye indirdik.
Ama bunun da altına indirmenin en etkili yolu: Evde izolasyon. Bunu yapabilirsek bir buçuğun altına iniyor. Hasta, yüksek risk grubunun evde kalmasını sağlarsak yani sıkı izolasyonla bire iniyor. O zaman da hastalık kendi sönüyor. Artı olarak mevsim avantajımız olacak. O nedenle şu iki-üç hafta çok iyi dayanmamız lazım. Bu dönemi böyle geçirirsek çözeriz bunu.
Biz İtalya’daki rakamları görmeyiz ama daha aşağıdaki rakamları görmek vatandaş olarak bize bağlı, evde kalmalıyız. Önümüzdeki iki-üç haftayı evde geçirirsek rakamların büyümemesini sağlayacağız, hassas grubu koruyarak daha hasarsız geçireceğiz. Ama burada sorumluluk gençlerde, bu hastalığı yayacak olan da kontrol altına alacak olan da onlar. Onlara ekstra sorumluluk düşüyor.
✔ Okullar ne kadar daha tatil olmalı?
Okulların iki hafta daha tatil olması garanti ama sonrası için gidişata bakmamız lazım. Havaların soğuk gitmesi de dezavantaj. Nem de önemli. Bunlar bulaştırıcılığı etkiliyor.
✔ Yurt dışından gelip karantinaya uymayanlar bugünkü rakamlarda ne kadar etkili oldu?
Bugün 10’lu rakamları konuşmuyorsak yurtdışından gelip karantina tedbirlerine uymayanlar yüzündendir. Sosyal medyaya da yansıdı ünlülerimiz de var aralarında maalesef, bu sorumluluğu taşıyamadığımız için şu an bu hasta sayılarını konuşuyoruz.
