Giriş
BLW (bebek liderliğinde beslenme) yöntemi, bebeğin kendi kendine beslenmesini destekleyen, ek gıdaya geçiş döneminde bebeğin gelişimine büyük katkıları olan yöntemlerden biri. Bu yöntemi uygulayabilmeniz için bebeğinizin 6 aydan büyük ve desteksiz oturabiliyor olması, eline bir şeyler almak için uzanmaya başlaması, çiğneme hareketleri yapıyor olması ve bir besini kendi kendine yiyebilmeye başlamış olması gerekiyor. Bebeklerin ilk aylarında ek gıdaya alışması zaman alabilir. Bebeğinizin kilo alma sorunu yoksa ve çocuk doktorunuz da öneriyorsa, her bebekte BLW yöntemi uygulanabilir. Bu haftaki yazımda sizlere ek gıdaya geçiş döneminde bebekler için BLW yöntemini anlatacağım.
BLW YÖNTEMİ (BABY LED WEANING) NEDİR?
BLW yöntemi, "bebek liderliğinde beslenme" anlamına gelen “Baby Led Weaning”in kısaltması. BWL yöntemi ek gıdaya geçiş döneminde bebeğin gelişimine çok büyük katkıları olmakla birlikte bu sürece eğlence de katıyor. Bebeğin kendi kendine beslenmesini destekleyen bir yöntemdir. Şartlar sağlanıyorsa bebek ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmelidir. BLW yöntemine hayatınızda yer verebilmeniz için 6 aydan büyük olup, desteksiz oturması gerekmektedir.
Çocuk doktorunuz ek gıdaya geçiş yapabileceğinizi söylediğinde bebeğiniz adım adım meyve ve sebze tadımlarına başlayabilir. BLW Yöntemine bebeğiniz 6.ayını doldurduktan sonra başlayabilirsiniz. Bu süreçte bebeğin kavrama becerileri, motor becerileri ve el-göz koordinasyon becerileri gelişiminin yeterli olduğu bu dönemde bebeğinize katı gıdalar vererek başlayabilirsiniz.
Ek gıdaya geçiş döneminde BLW yöntemi ile bebek yiyecekleri deneyimleyerek, tadarak, ezerek, bulamaç halinde ya da püre olarak değil kendi kendine yiyerek beslenmektedir. BLW yönteminde bebeğinize yemek yedirirken peşinden tabakla koşmaz, bir kaşık daha demez; eğlenerek, doğal bir süreç şeklinde beslenmeyi sağlarsınız. BLW ile ebeveyn tarafından desteklenen beslenme arasında etkili bir fark vardır; bu yöntemde bebek yiyeceği tanıyarak, severek ve büyük bir keyif alarak tüketmesine fırsat verilir.
BEBEĞİNİZİN KENDİ KENDİNE BESLENMEYE HAZIR OLDUĞUNU NASIL ANLAYABİLİRSİNİZ?
- Bebek desteksiz olarak oturabiliyorsa,
- Bebek 6 aydan büyük ise,
- Eline bir şeyler almak üzere uzanıyorsa,
- Çiğneme hareketleri yapıyorsa,
- Bir besini kendi kendine yemeye başladıysa BLW beslenmeye hazır demektir.
BLW HER BEBEK İÇİN UYGUN MUDUR?
BLW yönteminin ilk aylarında bebeklerin ek gıdaya alışması biraz uzun sürebilir. Bebeğinizin kilo alma ile ilgili sorunu yoksa, çocuk doktorunuz ek gıdaya geçiş sürecinde BLW yöntemini öneriyor ise her bebek ve ebeveyn için uygundur.
BLW YÖNTEMİ NASIL UYGULANIR?
BLW yönteminde bebeğinizle birlikte her öğünde masaya oturulmalı, gıdaları uygun şekilde bebeğinin önüne koymalı ve elleriyle kavrayıp ağzına götürmesi beklenmeli. Bebeğiniz yiyecekleri yemese bile birlikte masaya oturmak yemek yeme alışkanlığı kazanmasına yardımcı olur.
İlk denemelerde bebeğinin önüne kase veya tabak koyabilirsiniz. Yiyecekleri ufak parçalar halinde mama sandalyesinin tablasına koyabilirsiniz. Ortalığın ve bebeğinin kirlenmesini önemsemeden yiyeceklerin etrafa yayılmasına izin vermelisiniz. Önemli olan bebeğin yiyecekleri keşfetmesini sağlamak.
BLW’ye buharda pişmiş havuç, tatlı patates, brokoli gibi sebze ve elma, armut gibi meyveler ile başlayabilirsiniz. Verilen gıdaların boyları bebeğinizin yumruğundan büyük olmamalıdır.
BLW YÖNTEMİ NASIL FAYDALAR SAĞLAR?
- Bebek yemek yemenin çok eğlenceli olduğunu anlar, keyfine varır.
- Yiyecekleri keşfeder ve bu çok doğal olarak gerçekleşir.
- Yiyecekleri tadı, kokusu ve yapısı ile öğrenir.
- Güvenli bir şekilde yemeyi öğrenir.
- Boyut, şekil, ağırlık, yapı, doku gibi kavramları pek çok eğitici oyuncaktan öğrenebileceğinden daha iyi bir şekilde öğrenir.
- El becerisini ve el-göz koordinasyonunu geliştirir. Bu beceriler sonraları yazma, çizme gibi ince motor beceri gelişiminde çok işe yarayacaktır.
- Kendine güvenmesini sağlar.
- Aile yemeklerine katılır ve sosyal beceriler kazanır.
- İştahını kontrol etmeyi öğrenir. Sadece ihtiyaç duyduğu kadar beslenir.
- Daha iyi beslenir ve uzun dönem sağlığı olumlu yönde etkilenir.
BLW YÖNTEMİNİ UYGULARKAN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?
BLW yöntemi bebeğinizin yiyecekleri kendi kendine yemesi, deneyimlemesi anlamına gelir. BLW yöntemi uygulanırken ebeveynler tarafından en korkulan durum yiyeceklerin bebeğin soluk borusuna kaçmaya bağlı olarak boğulma yaşama ihtimalidir. Boğulma riskini en aza indirebilmek için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
- Bebeğiniz yemek yerken dik ve rahat oturmalıdır.
- Bebeğinizi yemek yerken yakından gözlemlemelisiniz fakat kendisinin yemesine fırsat tanımalısınız, yemek yeme hızını, besinleri deneyimlemesine fırsat vermelisiniz.
- BLW yönteminde bebeğinizin huzurlu olması önemlidir ne aç ne de çok tok olması gerekmektedir. (Mama yedikten 1 saat sonra, emzirmeden 1 buçuk saat sonra doğru zamanlama dilimleridir.)
- Bebeğinize vereceğiniz yiyecekler ne çok sert ne de çok yumuşak olmalıdır.
- Bebeğinizin tutması ve kavraması açısından daha kolay olabilmesi için ilk zamanlarda hazırladığınız besini parmak şeklinde vermelisiniz.
- Bebeğinize vereceğiniz gıdaları rahat uzanabileceği bir tabak ya da tepsi içine koyabilirsiniz.
- Sabırlı olmalısınız BLW yöntemi uygularken amaç bebeğin doyması değil sağlıklı bir yeme alışkanlığı geliştirmesini sağlamaktır.
Değerli ebeveynler BLW yöntemi ile ilgili aklınıza takılan sorular, bu yöntemi çok sevdik fakat uyarlama konusunda çekincelerimiz var diyorsanız doğru teknikleri bebeğinize, ailenize nasıl uyarlayacağınız konusunda Çocuk Gelişimi Uzmanlarından destek almanızda fayda var.
SIK SORULAN SORULAR
1. BLW yöntemine ne zaman başlanmalı?
Bebek 6 aylık olduğunda ve desteksiz oturabildiğinde başlanmalı.
2. BLW yöntemi hangi gelişimsel alanları destekler?
El-göz koordinasyon, motor, sosyal- duygusal gelişim alanları desteklenmektedir fakat gelişim bir bütündür ve tüm gelişim alanları birbirine paralel şekilde gelişim gösterecektir.
3. BLW yönteminde hangi besinler kullanılabilir?
Mevsimine uygun meyve ve sebzeler ile başlayabilirsiniz.
- Muz
- Haşlanmış patates, havuç, brokoli
- Haşlanmış yumurta
- Yoğurt
- Elma
- Armut
4. Bebeklere yemekleri sunarken hangi pişirme teknikleri kullanılabilir?
- Buharda pişirme
- Haşlama
- Fırınlama gibi yöntemler kullanılabilir.
5. Bebeklere gıda verirken nelere dikkat edilmeli?
Bebeğin boğazına kaçma ve takılma olasılığı olan sert ve taneli yiyecekleri bebeğinizin eline vermemelisiniz. Gıdaları parmak gıda şeklinde yaklaşık 5 cm uzunluğunda, çok sert veya çok yumuşak olmayacak kıvamda vermeniz uygun olacaktır.
